Αργοπεθαίνει η λίμνη Κάρλα, όπως η Κορώνεια; Πριν από μερικές δεκαετίες κάποιοι δεν θέλησαν να δουν τον καταστροφικό κατήφορο που είχε πάρει η λίμνη Κορώνεια στη Θεσσαλονίκη, παρά το επαναλαμβανόμενο φαινόμενο των νεκρών ψαριών και πουλιών που χτυπούσε «καμπανάκι» στις αρμόδιες αρχές και τους φορείς, με αποτέλεσμα σήμερα να βρίσκεται σε κακή οικολογική κατάσταση κι αφού έχουν δαπανηθεί εκατομμύρια ευρώ για την υποτιθέμενη διάσωση της.
Το πάθημα, ωστόσο, δεν φαίνεται να έγινε μάθημα, αφού το φαινόμενο των νεκρών ψαριών και πουλιών κάθε τόσο, έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια και στη λίμνη Κάρλα της Θεσσαλίας, προειδοποιώντας για επικίνδυνη διαταραχή του οικοσυστήματος.
Την ώρα που ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος και ο φορέας διαχείρισης κάνουν λόγο για αποσπασματικό φαινόμενο, το οποίο αντιμετωπίζεται, η καθηγήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ Μαρία Μουστάκα -ο άνθρωπος που είχε υψώσει τη φωνή του για την Κορώνεια και δυστυχώς δικαιώθηκε- προειδοποιεί τώρα ότι η Κάρλα μπορεί να είναι η επόμενη μεγάλη οικολογική καταστροφή υδροβιότοπου της χώρας.
Το θέμα της θεσσαλικής λίμνης ξανάνοιξε ουσιαστικά την περίοδο των γιορτών και συγκεκριμένα τα Φώτα, όταν εκατοντάδες ψάρια εντοπίστηκαν να επιπλέουν νεκρά εμφανίζοντας ένα αποτρόπαιο και θλιβερό θέαμα.
Τα λύματα
Σύμφωνα ωστόσο με τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη Γιώργο Λαδόπουλο, «δεν πρόκειται για κάτι ανησυχητικό»!
Ο ίδιος αποδίδει το φαινόμενο σε «ρίψη λυμάτων από αγνώστους» μέσω ενός καναλιού που χύνεται στη λίμνη, τονίζοντας πως «αμέσως κινητοποιήθηκε ο φορέας διαχείρισης κι ενημερώθηκε η εισαγγελία».
Από την πλευρά της η πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Ιφιγένεια Κάγκαλου ανέφερε ότι πρόκειται για ψάρια που δεν είχαν περισυλλεχθεί γιατί βρίσκονταν στον βυθό και ήρθαν τώρα στην επιφάνεια, ως αποτέλεσμα περιστατικού που είχε σημειωθεί ανήμερα των Φώτων.
Απορρίπτει μάλιστα τον θόρυβο στα τοπικά ΜΜΕ, επισημαίνοντας πως «δημοσιεύματα χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση δημιουργούν λανθασμένες εντυπώσεις στην τοπική κοινή γνώμη με αποτέλεσμα τη δυσφήμιση της προστατευόμενης περιοχής». Σε σχετική ανακοίνωση, η πρόεδρος του φορέα αναφέρει συγκεκριμένα τα εξής:
«Τις τελευταίες ημέρες αναπαράγονται αναληθή και ψευδή δημοσιεύματα σχετικά με νέο περιστατικό θνησιμότητας ιχθυοπανίδας στον ταμιευτήρα της Κάρλας. Επισημαίνεται ότι τα νεκρά ψάρια, στα οποία αναφέρονται τα δημοσιεύματα, αποτελούν ποσότητα του αρχικού περιστατικού που παρατηρήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2018. Αναμένονται δε επιστημονικά τεκμηριωμένα αποτελέσματα αναλύσεων νερού και ιχθύων, που έχουν νομική ισχύ, τόσο από το τμήμα Ιχθυοπαθολογίας & Παρασιτολογίας του Κέντρου Κτηνιατρικών Ιδρυμάτων Αθηνών αλλά και το Εργαστηρίου Envirolab IKE, τα οποία και θα τεθούν σε δημοσιότητα. Ο Φορέας Διαχείρισης επιδεικνύοντας μεγάλη υπευθυνότητα σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, παρακολουθεί με ημερήσιες αυτοψίες την περιοχή του ταμιευτήρα της Κάρλας, ενημερώνει τα τοπικά ΜΜΕ για τυχόν νέα κρούσματα και συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση του φαινομένου».
Δυστυχώς όμως, υπάρχει και μια άλλη καθαρά επιστημονική άποψη, που δίνει εντελώς διαφορετική ερμηνεία στα περιστατικά αυτά.
Η έμπειρη καθηγήτρια Βιολογίας της ΑΠΘ Μαρία Μουστάκα, που έχει κατά κόρον ασχοληθεί με το θέμα των λιμνών, έρχεται να προειδοποιήσει για την κατάσταση τη λίμνης Κάρλα, όπως είχε κάνει προ δεκαετιών και με την Κορώνεια, όταν ακόμη ήταν νωρίς:
«Επειδή η ακαδημαϊκή μας ιδιότητα ταυτίζεται με την επιστημονική αναζήτηση της αλήθειας, την οποία υπηρετούμε για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ειδικότερα των υδάτινων οικοσυστημάτων και επειδή δεν απεμπολούμε την επιστημονική και κοινωνική μας ευθύνη στη λανθασμένη εκτίμηση του “μέλλοντος” της λίμνης Κάρλας και των περιστατικών θανάτων ψαριών και πουλιών, οφείλουμε να τονίσουμε ότι απειλή για τη λίμνη δεν αποτελεί μόνο η ρύπανσή της, αλλά και η απαξίωση της επιστημονικής γνώσης που παράγεται στα Ελληνικά Πανεπιστήμια για τις ελληνικές λίμνες και ειδικότερα για την Κάρλα. Η τεκμηριωμένη επιστημονική γνώση δεν χρειάζεται γραφειοκρατική διαπίστευση για να κριθεί στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, γι’ αυτό και τα ερευνητικά αποτελέσματα της ομάδας μας (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας) αν και απορρίπτονται-αγνοούνται τα τελευταία χρόνια από τους αρμόδιους της χώρας μας, γίνονται δεκτά μετά από κρίση σε κορυφαία διεθνή επιστημονικά περιοδικά», λέει.
Η συχνότητα
Προειδοποίηση για επικίνδυνη διαταραχή του οικοσυστήματος της λίμνης Κάρλας αποτελούν τα νεκρά ψάρια. Πάνω το 2010 και κάτω το 2018. | Δυστυχώς, το «καμπανάκι» του ΑΠΘ για την Κάρλα έχει χτυπήσει εδώ και μια δεκαετία, αλλά κάποιοι πολιτικοί παράγοντες της περιοχής φαίνεται πως επιμένουν να αγνοούν το πραγματικό πρόβλημα.
Η κ. Μουστάκα εξηγεί:
«Επειδή τα επαναλαμβανόμενα από το 2010 μέχρι σήμερα (Ιανουάριος 2018) φαινόμενα μαζικής αύξησης γνωστών τοξικών μικροοργανισμών στην Κάρλα επηρεάζουν και το μέλλον και των υπόλοιπων οργανισμών, την ποιότητα του νερού και τα περιστατικά μαζικών θανάτων ψαριών και πτηνών, η διαχείριση των οποίων προϋποθέτει αξιόπιστα αποτελέσματα, αυτά τα αποτελέσματα παράγονται στα Πανεπιστήμια μας και στα εργαστήρια μας, όπως στα καλύτερα του κόσμου, δίχως γραφειοκρατική διαπίστευση.
Επαναλαμβάνουμε, όπως και στο παρελθόν, ότι απειλή για την Κάρλα δεν είναι οι τέσσερις εποχές (πολύ κρύο και ζέστη) αλλά η απαξίωση του έργου ανεξάρτητων επιστημόνων της χώρας που δεν έχουν αρμοδιότητες με αδιαφανείς και αναξιοκρατικές διαδικασίες.
Σήμερα που γίνεται τόσος θόρυβος για το αν τα νεκρά ψάρια στη λίμνη είναι παλιά (των Φώτων δηλαδή, 6-8 Ιανουαρίου 2018) ή καινούργια (23/01/2018) “αγνοείται” το σημαντικότερο, δηλαδή η συχνότητα των επαναλαμβανόμενων μαζικών θανάτων ψαριών και πουλιών από την αρχή της “αναγέννησής της”.
Πώς γίνεται μια λίμνη που θεωρητικά αναγεννιέται με τεράστιο κόστος (240 εκατομμύρια ευρώ) να έχει γίνει παγίδα θανάτου ακόμη και για απειλούμενα είδη που προστατεύονται με διεθνείς συνθήκες; Τι φταίει;
Πάντως δεν φταίνε οι ανεξάρτητοι επιστήμονες που με μηδενική χρηματοδότηση από το υπουργείο προσπαθούν εδώ και χρόνια με τα αξιόπιστα δεδομένα τους να συμβάλουν στην επιστημονική αντιμετώπιση του θέματος.
Οι επιστήμονες αυτοί έχουν κατηγορηθεί από αρμόδιους για τη λίμνη ότι τη συκοφαντούν όταν η ίδια η φύση αποδεικνύει, κάθε λίγο, το αντίθετο.
Και μια εύλογη απορία: αν το περιστατικό των Φώτων ήταν περιορισμένης έκτασης σε χαντάκι (περιοχή Καναλίων), που δεν συνδέεται με τη λίμνη, πως προέκυψε η εμφάνιση των νεκρών ψαριών από τις 8/01/2018 στο χαντάκι, στη λίμνη σήμερα (περιοχή Ανάχωμα Καναλίων);
Στο νερό της λίμνης στις 23/01/2018 στην περιοχή Ανάχωμα Καναλίων με τα νεκρά ψάρια [βλέπε φωτογραφία] κυριαρχεί ένας γνωστός ισχυρότατα τοξικός οργανισμός του φυτοπλαγκτού (Prymnesium parvum, >40 εκατομμύρια άτομα στο λίτρο νερού), του οποίου η επαναλαμβανόμενη μαζική αύξηση στην Κάρλα από το 2010 συνέπεσε με επαναλαμβανόμενους μαζικούς θανάτους ψαριών στη λίμνη, ενώ μπορεί να τροφοδοτεί τη λίμνη από την τάφρο 1Τ.
Αυτό το τεράστιας σημασίας θέμα με έναν οργανισμό που έχει καταγραφεί ως αναδυόμενη απειλή εισβολέα στα εσωτερικά ύδατα του Τέξας και “ευδοκιμεί” στα βρόμικα νερά της περιοχής της Κάρλας απασχολεί τους αρμοδίους;»
Επαναλαμβάνουμε, όπως και στο παρελθόν, ότι απειλή για την Κάρλα δεν είναι οι τέσσερις εποχές (πολύ κρύο και ζέστη) αλλά η απαξίωση του έργου ανεξάρτητων επιστημόνων της χώρας που δεν έχουν αρμοδιότητες με αδιαφανείς και αναξιοκρατικές διαδικασίες.
Σήμερα που γίνεται τόσος θόρυβος για το αν τα νεκρά ψάρια στη λίμνη είναι παλιά (των Φώτων δηλαδή, 6-8 Ιανουαρίου 2018) ή καινούργια (23/01/2018) “αγνοείται” το σημαντικότερο, δηλαδή η συχνότητα των επαναλαμβανόμενων μαζικών θανάτων ψαριών και πουλιών από την αρχή της “αναγέννησής της”.
Πώς γίνεται μια λίμνη που θεωρητικά αναγεννιέται με τεράστιο κόστος (240 εκατομμύρια ευρώ) να έχει γίνει παγίδα θανάτου ακόμη και για απειλούμενα είδη που προστατεύονται με διεθνείς συνθήκες; Τι φταίει;
Πάντως δεν φταίνε οι ανεξάρτητοι επιστήμονες που με μηδενική χρηματοδότηση από το υπουργείο προσπαθούν εδώ και χρόνια με τα αξιόπιστα δεδομένα τους να συμβάλουν στην επιστημονική αντιμετώπιση του θέματος.
Οι επιστήμονες αυτοί έχουν κατηγορηθεί από αρμόδιους για τη λίμνη ότι τη συκοφαντούν όταν η ίδια η φύση αποδεικνύει, κάθε λίγο, το αντίθετο.
Και μια εύλογη απορία: αν το περιστατικό των Φώτων ήταν περιορισμένης έκτασης σε χαντάκι (περιοχή Καναλίων), που δεν συνδέεται με τη λίμνη, πως προέκυψε η εμφάνιση των νεκρών ψαριών από τις 8/01/2018 στο χαντάκι, στη λίμνη σήμερα (περιοχή Ανάχωμα Καναλίων);
Στο νερό της λίμνης στις 23/01/2018 στην περιοχή Ανάχωμα Καναλίων με τα νεκρά ψάρια [βλέπε φωτογραφία] κυριαρχεί ένας γνωστός ισχυρότατα τοξικός οργανισμός του φυτοπλαγκτού (Prymnesium parvum, >40 εκατομμύρια άτομα στο λίτρο νερού), του οποίου η επαναλαμβανόμενη μαζική αύξηση στην Κάρλα από το 2010 συνέπεσε με επαναλαμβανόμενους μαζικούς θανάτους ψαριών στη λίμνη, ενώ μπορεί να τροφοδοτεί τη λίμνη από την τάφρο 1Τ.
Αυτό το τεράστιας σημασίας θέμα με έναν οργανισμό που έχει καταγραφεί ως αναδυόμενη απειλή εισβολέα στα εσωτερικά ύδατα του Τέξας και “ευδοκιμεί” στα βρόμικα νερά της περιοχής της Κάρλας απασχολεί τους αρμοδίους;»
πηγη: Εφημερίδα Συντακτών
