Η Συνθήκη της Λωζάνης είναι ο θεμέλιος λίθος για τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, είπε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Recep Tayyip Erdogan, ενώ αποκάλυψε επίσης ότι συμφωνήθηκε η επανέναρξη των συνομιλιών για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης καθώς και διερευνητικών συνομιλιών για την υφαλοκρηπίδα.
Επισήμανε ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στις δύο χώρες και χαρακτήρισε ιστορική την επίσκεψη αλλά και την πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο να τον προσκαλέσει, λέγοντας πως η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει τα προβλήματα που χωρίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία, καθώς κάποιοι τις δυναμιτίζουν καθημερινά.
Αναφορικά με το θέμα των οκτώ τούρκων αξιωματικών, ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε ότι η Ελλάδα δεν είναι χώρα που μπορεί να στηρίζει πραξικοπηματίες, ωστόσο τόνισε ότι πρόκειται για μία χώρα δημοκρατική με κράτος δικαίου, στην οποία η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη και οι αποφάσεις της γίνονται απολύτως σεβαστές από όλους μας.
Οι προκλήσεις στο Αιγαίο συνιστούν κίνδυνο για τις σχέσεις μας, είπε ακόμα ο πρωθυπουργός και τόνισε ότι εν έτει 2017 επικρέμεται από πάνω μας η έννοια του casus belli προσθέτοντας ότι συμφώνησαν να ξαναρχίσουν οι συζητήσεις για τα ΜΟΔ και οι διερευνητικές συζητήσεις για την υφαλοκρυπίδα.
Υπογράμμισε ότι οι θέσεις μας για Κυπριακό είναι πάγιες, συνέχισε ο Αλ. Τσίπρας που επισήμανε ότι η λύση πρέπει να βασίζεται στο πλαίσιο που έθεσε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ, λέγοντας ότι ελπίζουμε να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες.
Όσο για το θέμα της θρησκευτικής ελευθερίας, ο κ. Τσίπρας είπε: «Ούτε μια στιγμή δεν σκεφτήκαμε στο Φετιχέ Τζαμί, για παράδειγμα, να κάνουμε μια θρησκευτική λειτουργία ορθόδοξη, όπως αντιστοίχως, κακώς κατά τη γνώμη μου, συμβαίνει το τελευταίο διάστημα επανειλημμένα στην Αγιά Σοφιά. Πρέπει να υπάρξει σεβασμός αμοιβαίος της ιδιαιτερότητας κάθε πλευράς. Σεβασμός στα θρησκευτικά πιστεύω, και απόλυτη βούληση για ελευθερία».
Σχετικά με τη συμφωνία για τη μείωση των προσφυγικών ροών, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι είναι δύσκολη και σημαντική αλλά ότι συμφώνησαν σε μέτρα για ακόμα πιο αποτελεσματική συνεργασία των αρχών μας καθώς και ότι χαιρέτισε την προσπάθεια της Τουρκίας για τη φιλοξενία εκατομμυρίων προσφύγων.
Ο Αλέξης Τσίπρας συνέχισε τις δηλώσεις του με το θέμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, για τις οποίες ανέφερε ότι η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, με αμοιβαίες υποχρεώσεις και οφέλη, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα θα στηρίζει σταθερά μία δημοκρατική Τουρκία που θα κοιτά στην Ευρώπη σταθερά και εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα επανέλθει στον ευρωπαϊκό δρόμο.
Τέλος, ενημέρωσε ότι μίλησαν για τις διασυνδέσεις, για την επανενεργοποίηση της μικτής επιτροπής και ενός κοινού συμβούλιο άμεσα. Για την Ελλάδα το 2018 είναι χρονιά ορόσημο γιατί μετά από μία περιπέτεια ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο γιατί ανακτά τη δυναμική της, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός και εξήγησε ότι για αυτό θεωρεί ότι το 2018 είναι η στιγμή για να δημιουργηθεί το θετικότερο δυνατό κλίμα ανάμεσα στους δύο λαούς, στην οικονομική τους συνεργασία.
Σας προσκαλώ να ανοίξουμε ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρικικές σχέσεις, που δεν θα βασίζεται στην καχυποψία και τις προκλήσεις αλλά στη συνεργασία, κατέληξε ο έλληνας πρωθυπουργός και πρόσθεσε πως είμαι σίγουρος ότι θα το αποδεχτείτε αλλιώς θα αποβεί εις βάρος των λαών μας, της περιοχής και των ευρωτουρκικών σχέσεων.
T. Erdogan: Ελπίζω ότι θα εισακουστεί το αίτημα έκδοσης των πραξικοπηματιών
Από την πλευρά του, ο τούρκος πρόεδρος επέμεινε ότι η συνθήκη της Λωζάνης χρήζει «εκσυγχρονισμού» καθώς στη Δ. Θράκη υπάρχουν ζητήματα θρησκευτικής ελευθερίας ωστόσο τόνισε ότι η Τουρκία δεν αμφισβητεί την εδαφική ακεραιότητα καμίας χώρας. «Τα βήματα που έχουμε κάνει είναι σημαντικά, θίξαμε και θέματα όπως το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, το οποίο έγινε επί δικής μου Προεδρίας» υποστήριξε ο Τ. Erdogan στη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και πρόσθεσε ότι «στο θέμα της τρομοκρατίας κάνουμε μεγάλο αγώνα με αιμοσταγείς συμμορίες».
Ο αντιτρομοκρατικός αγώνας είναι θέμα που γνωρίζει καλά η Ελλάδα» επισήμανε ο Τούρκος και συμπλήρωσε πως «αναγνωρίζουμε την υποστήριξη που μας παρείχε η Ελλάδα στο θέμα αυτό». Σημείωσε ακόμα πως «οι πραξικοπηματίες είναι δυνατόν να επιστραφούν στην Τουρκία που είναι μία χώρα που έχει καταργήσει τη θανατική ποινή, δεν γίνονται βασανιστήρια και ελπίζω η ελληνική Δικαιοσύνη να μας εισακούσει στο θέμα αυτό».
«Η συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη που υπεγράφη από 11 χώρες. Στη συνθήκη υπάρχουν προβλέψεις μόνο για το Αιγαίο; Δεν υπάρχει τίποτε για το καθεστώς που διέπει τις δυο μειονότητες; Στη Δ. Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα και πιστεύουμε πως στο θέμα αυτό μπορούν να γίνουν νέες σκέψεις» υποστήριξε στη συνέχεια ο Τ. Εrdogan.
Ανέφερε επίσης πως το κατά κεφαλή στην Ελλάδα είναι 15.000 ευρώ και στη Δ. Θράκη 2.000 με 2.500 ευρώ και προσέθεσε: «Υπάρχει οικονομικό χάσμα Για το θέμα τις μουφτείας. Ο αρχιμουφτής είναι διορισμένος δημόσιος υπάλληλος. Η συνθήκη της Λωζάνης προβλέπει ο Οικουμενικός Πατριάρχης να εκλέγεται από την Ιερά Σύνοδο».
Ο κ. Erdogan διαμήνυσε ακόμα πως «δεν εποφθαλμιούμε την εδαφική ακεραιότητα καμιάς χώρας και καμιάς γείτονας χώρας» και υποστήριξε πως «δεν έχουμε πρόβλημα με θέματα ελευθερίας της πίστης. Υπάρχουν όμως θέματα στην Δυτική Θράκη», προσθέτοντας ότι στη Δυτική Θράκη υπάρχει «μουσουλμανική» μειονότητα, Τούρκων, Πομάκων και Ρομά.
Για το Κυπριακό, ο κ. Erdogan επισήμανε πως «πρέπει να κινηθούμε ομονοούντες ώστε να καταλήξουμε κάπου» και τόνισε: «Είμαστε μητέρες πατρίδες και εγγυήτριες δυνάμεις. Θέλουμε μια διαρκή και βιώσιμη λύση. Αυτό θέλει και η ελληνική πλευρά, αλλά τίθενται θέματα της τελευταίας στιγμής που μπορούν να θεωρηθούν υπεκφυγές ώστε να μην καταλήξουμε κάπου».Επίσης, ο Τούρκος Πρόεδρος υποστήριξε πως «τα θέματα του Αιγαίου είναι δυσεπίλυτα, αλλά μπορούν να λυθούν με συνομιλίες» και σημείωσε: «Πρέπει να κοιτάζουμε το γεμάτο μέρος του ποτηριού. Να προχωρήσουμε και να κάνουμε σταθερά βήματα».
Τέλος, έκανε ειδική αναφορά στη χθεσινή ανακοίνωση του D. Trump περί αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, τονίζοντας ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ είναι οι μόνες χώρες που μιλούν για την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Η Ιερουσαλήμ είναι πνευματικό κέντρο των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών.