Επισκέπτονται τις λαϊκές αγορές όταν οι πωλητές φεύγουν και ο κόσμος έχει διαλυθεί. Περίπου 10 με 20 άτομα, από τέσσερα-πέντε που ήταν προ πενταετίας, ψάχνουν στα κουτιά και τις σακούλες που αφήνουν στα πεζοδρόμια οι επαγγελματίες. Είναι κυρίως γυναίκες άνω των 50 ετών, Βολιώτισσες. Κάποιες συνεχίζουν να δένουν γύρω από το κεφάλι τους μαντήλια. Άλλες πάλι όχι. Ξεπέρασαν τις συστολές. Θέλουν να βρουν τρόφιμα για τις οικογένειές τους και δεν τους ενδιαφέρει πλέον τίποτε άλλο.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Παραγωγών Λαϊκών Αγορών Νομού Μαγνησίας, Αποστόλης Τσακανίκας, λέει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ότι δεν θα ξεχάσει ποτέ τη στιγμή που είδε ανάμεσα σε αυτές τις γυναίκες μία γνωστή του. «Ήταν πάντοτε αξιοπρεπής πελάτισσα. Ψώνιζε χωρίς να ρωτάει για τις τιμές και αγόραζε πάντοτε τα καλύτερα», εξηγεί. Το σύνολο των παραγωγών, των μικροπωλητών ακόμη και των εμπόρων ειδών ένδυσης και υπόδησης γίνονται μάρτυρες απίστευτων σκηνών.
Το φαινόμενο έχει ενταθεί τα δύο τελευταία χρόνια. Ο κ. Τσακανίκας, όταν καθυστερεί να αποχωρήσει από τη λαϊκή, το βλέπει. Αρκετές γυναίκες, οι περισσότερες άνω των 50 ετών, ψάχνουν να βρουν τρόφιμα στα σκουπίδια. Είναι η ώρα που οι περισσότεροι πωλητές έχουν τακτοποιήσει τις πραμάτειές τους στα αυτοκίνητα, και είτε ετοιμάζονται να αποχωρήσουν είτε έχουν ήδη απομακρυνθεί από τον χώρο.
Οι επαγγελματίες συγκεντρώνουν πλέον σε κουτιά ή σακούλες στα πεζοδρόμια το μέρος των εμπορευμάτων τους που έμεινε αδιάθετο και δεν μπορεί να συντηρηθεί άλλο. Δεν το εναποθέτουν στους κάδους απορριμμάτων. Γνωρίζουν ότι υπάρχει κόσμος που ενδιαφέρεται. «Ωστόσο, κάποια άτομα ψάχνουν και στους κάδους απορριμμάτων. Πρόκειται πλέον για συνήθεις εικόνες δεν προκαλούν εντύπωση», τονίζει ο ίδιος.
Ιδιαίτερα στη λαϊκή του Σαββάτου, στο Καπακλί, υπάρχει ακόμη περισσότερος κόσμος που αναζητά τρόφιμα στα υπολείμματα των παραγωγών. Το φαινόμενο διογκώνεται ξαφνικά. Στις φτωχούλες του Θεού προστίθενται και οι πρόσφυγες. Το θέαμα είναι πραγματικά εξαιρετικά αποκαρδιωτικό.
Η φτώχεια φαίνεται ότι κάνει διακρίσεις για αυτόν τον ιδιαίτερο κοινό των λαϊκών αγορών. Οι άντρες που αναζητούν τρόφιμα στα πεζοδρόμια της λαϊκής αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις. Κυρίως είναι αλλοδαποί.
Σε κάποιες περιπτώσεις -ευτυχώς σπάνια-, στα σκουπίδια ψάχνουν και μικρά παιδιά ανήλικα αγόρια και κορίτσια κατά κύριο λόγο Ρομά, ηλικίας ακόμη και έξι και εφτά χρονών. «Συνήθως είναι αδέρφια. Πρώτα ζητάνε τρόφιμα και ύστερα διαλέγουν πράγματα από τα απορρίμματα», περιγράφει ο ίδιος.
Δεν παραδέχονται την αλήθεια
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Μικροπωλητών Οπωροκηπευτικών Λαϊκών Αγορών Μαγνησίας, Παύλος Δεληγιάννης, λέει ότι το φαινόμενο έχει ενταθεί. «Κάθε χρόνο το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο. Βλέπεις όλο και πιο πολλούς να ψάχνουν. Κανένας όμως δεν το παραδέχεται. Συνήθως λένε ότι θέλουν τα μαρούλια για τα πουλιά. Ακούμε διάφορες δικαιολογίες. Όμως, είναι ξεκάθαρο και δεν χωρεί καμία αμφιβολία ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως ισχυρίζονται», υπογραμμίζει.
Για τα είδη ένδυσης η εικόνα είναι διαφορετική. Τα ρούχα δεν έχουν ημερομηνία λήξης. Εντούτοις, ο πρόεδρος της Ενωσης Μικροπωλητών Λαϊκών Αγορών Ειδών Ενδυσης, Υπόδησης και Οικιακής Χρήσης, Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας, Ανδρέας Αϊβαζόγλου, λέει ότι όταν τα νούμερα σπάνε, κάποια είδη πετιούνται από τους επαγγελματίες και δυστυχώς όπως τονίζει, διαπιστώνεται ότι υπάρχει ενδιαφέρον και για αυτά.
Εξάλλου, πολίτες που βρίσκονται σε δεινή ανάγκη λύνουν τη σιωπή τους και μιλάνε. «Μας λένε ότι τα χρειάζονται για τα παιδιά τους. Κάποιοι μας εξηγούν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Δεν πρόκειται για κατ’ επάγγελμα επαίτες. Ήταν νοικοκυραίοι κάποτε, είχαν σειρά στη ζωή τους. Τώρα μπορεί να μην έχουν φως, ρεύμα, νερό», τονίζει.
Μεγάλες οι οικονομικές δυσκολίες για όλα τα νοικοκυριά
Οι επαγγελματίες βιώνουν εξάλλου στο πετσί τους τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά. Η κίνηση στη λαϊκή αγορά είναι η μέρα με τη νύχτα σε σχέση με την προ κρίσης εποχή. Οι πωλητές βρίσκονται κανονικά στους πάγκους τους από τις 6 και τις 7 το πρωί, όμως η κίνηση αρχίζει μετά τις 8. Δεν υπάρχει πλέον εκείνο το κυνήγι να αναζητήσει ο καταναλωτής τα ποιοτικότερα προϊόντα, να προλάβει να τα πάρει πρώτος, επισημάνθηκε.
Η μισή και πλέον παραγωγή των επαγγελματιών μένει αδιάθετη και τελικά καταλήγει στα απορρίμματα. Ο τζίρος έχει μειωθεί κατά 60%. «Το καλοκαίρι υπήρχαν πολλοί καταναλωτές που ζητούσαν ένα τέταρτο του καρπουζιού ή μισό πεπόνι. Ο κόσμος δεν έχει λεφτά. Πρέπει να πληρώσει τις υποχρεώσεις και γι’ αυτό βάζει στην άκρη το φαγητό» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά.
Αρκετοί καταναλωτές κάνουν εκπτώσεις στην ποιότητα. Σύμφωνα πάντοτε με τους παραγωγούς, προτιμούν να πάρουν ντομάτες που να είναι δεύτερης ή και τρίτης ποιότητας και να τις πληρώσουν έτσι 30 και 40 λεπτά το κιλό, από το να διαθέσει λίγα λεπτά περισσότερα. Αγοράζουν ένα μαρούλι για δύο τρείς μέρες, ζητούν μετρημένα κρεμμύδια.
Οι επαγγελματίες βρίσκονται με συσσωρευμένες οφειλές, χρωστούν χρήματα στα ασφαλιστικά ταμεία, στις εφορίες. Το ίδιο συμβαίνει και με τους εμπόρους των λαϊκών. «Οι καιροί είναι δύσκολοι» επισημάνθηκε.
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ οι τιμές πώλησης των προϊόντων στη λαϊκή έχουν μειωθεί αισθητά, αν και το κόστος λόγω του ΦΠΑ είναι για τους επαγγελματίας αυξημένο. Δεν γεμίζει το καλάθι της νοικοκυράς και η παραγωγή μένει αδιάθετη.
Η ίδια εικόνα υπάρχει και για το ρούχο, με τους πωλητές των λαϊκών αγορών να αντιμετωπίζουν εξίσου σημαντικά οικονομικά προβλήματα.
ΠΗΓΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ – Ρεπορτάζ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΟΥΓΚΑ
