Συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τις ευθύνες της δημοτικής αρχής του Αματρίτσε, του χωριού που ισοπεδώθηκε από τον σεισμό της 24ης Αυγούστου, κάνει το ιταλικό περιοδικό L’Espresso.
Σύμφωνα με τα στοιχεία και έγγραφα που αποκαλύπτει, στο σχέδιο που είχε εκπονήσει η Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Αματρίτσε, προβλέπονταν η καταστροφή και οι κίνδυνοι για τους κατοίκους του, σε περίπτωση σεισμού.
«Είναι όλα γραμμένα στη σελίδα 18 του εγγράφου που κάθε δημοτική αρχή πρέπει να προετοιμαστεί. Ήταν γνωστοί οι κίνδυνοι. Και, όπως είδαμε με τον σεισμό της 24ης Αυγούστου, δεν έγινε τίποτα για να αποφευχθούν» αναφέρει ο συντάκτης του άρθρου.
Οπως αναφέρει οι κίνδυνοι ήταν ορατοί «ειδικά σε μικρές πόλεις ακόμη και στην πρωτεύουσα, η οποία χαρακτηρίζεται από στενούς δρόμους χωρίς ανοιχτούς χώρους».
Στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της L’espresso, τονίζεται ακόμη πως τα περισσότερα κτίρια χρονολογούνται από τον 19ο αιώνα και όποιες παρεμβάσεις ανακαίνισης έγιναν, ήταν τον… προηγούμενο αιώνα.
«Οι παρεμβάσεις με οπλισμένο σκυρόδεμα έγιναν μετά το 1960, ως εκ τούτου, ο σεισμικός κίνδυνος είναι υψηλός κάτι που μαρτυρούν και οι ζημιές που προκλήθηκαν σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια με το σεισμό του 1979 και του 2009, στην Ακουίλα. Ο συντάκτης του ρεπορτάζ σημειώνει ακόμη ότι η τυπολογία κατασκευής των κτιρίων επηρεάζουν την ευπάθεια των κτισμάτων με «πιθανούς κινδύνους για τον πληθυσμό».
Παγίδες όμως είναι και οι δρόμοι: «Συχνά η πρόσβαση και η έξοδος γίνεται μόνο από έναν δρόμο. Ως εκ τούτου θα έπρεπε να βελτιωθούν τα σχέδια οδικής ασφάλειας σε περίπτωση φυσικής καταστροφής».
Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης της Πολιτικής Προστασίας προέβλεπε ακόμη και την ισοπέδωση του ξενοδοχείου Ρώμη το οποίο όντως καταστράφηκε καταπλακώνοντας τουλάχιστον 4 τουρίστες. Οπως αναφέρει η L’ espresso ήταν από τα κτίρια που είχαν την υψηλότερη υδρογεωλογική αστάθεια.
«Τα προσχωσιγενή, αμμοπηλώδη εδάφη στα οποία έχουν τοποθετηθεί πιο συμπαγείς δομές, τα καθιστούν γενικά ασταθή. Ωστόσο, επισημαίνεται η ανάγκη, από την πλευρά της δημοτικής υπηρεσίας, να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην έγκριση δημοσίων και ιδιωτικών σχεδίων, και να τα υποβάλλει σε γεωτεχνική και γεωλογική έκθεση που θα εγγυάται τη λειτουργικότητα στο σύνολο σχεδίου-εδαφών για τη διατήρηση της σταθερότητάς τους» λέει το σχετικό έγγραφο.
Ηξεραν όλοι για τα ακατάλληλα κτίρια
Τα χαρακτηριστικά της σεισμικής δόνησης δεν αρκούν για να εξηγήσουν τόσους θανάτους. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ευαισθησία των παλαιών κτιρίων είναι ο κύριος λόγος.
Το χωριό Αματρίτσε δεν θα είναι πλέον ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ιταλίας. Οι 267 νεκροί τουλάχιστον, μετά τον σεισμό των 6,2 Ρίχτερ προέρχονται από το Αματρίτσε, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του δημάρχου.
Ο απολογισμός είναι ακόμη πιο βαρύς αν σκεφτεί κανείς ότι το Αματρίτσε έχει μόνο 2.650 κατοίκους, συν τους τουρίστες του καλοκαιριού. Ο τελευταίος μεγάλος σεισμός που χτύπησε την Ιταλία, μεγέθους 6,3 Ρίχτερ, επίσης μέσα στη νύχτα, προκάλεσε τον θάνατο 300 περίπου ανθρώπων, στις 9 Απριλίου 2009 στην Λ’Ακουιλα. Αλλά αυτή η πόλη έχει πάνω από 70.000 κατοίκους.
Αλλά ενώ ο σεισμός της Λ’Ακουιλα είχε βάθος 10 χλμ, ο σεισμός της Τετάρτης είχε βάθος μόνο 4 χλμ. Και όσο πιο επιφανειακός είναι ένας σεισμός τόσο οι σεισμικές δονήσεις γίνονται πιο αισθητές.
Ηταν ωστόσο γνωστή σε όλους η κρίσιμη κατάσταση των κτιρίων της περιοχής, και όχι μόνο. Ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι υπογράμμισε το γεγονός ότι τα ιστορικά κέντρα όπως τα χωριά που κατέρρευσαν την Τετάρτη είναι «πολύ όμορφα, αλλά κινδυνεύουν πολύ περισσότερο να καταστραφούν σε περίπτωση σεισμών».
«Στα παλαιά χωριά της επαρχίας, τα σπίτια είναι χτισμένα με τούβλα ή με θρύμματα τούβλων, υλικά δηλαδή τα οποία αντέχουν ελάχιστα στις σεισμικές δονήσεις» αναφέρουν ευρωπαίοι σεισμολόγοι. Το γεγονός ότι αυτός ο σεισμός έγινε νύχτα, όταν όλοι οι κάτοικοι βρίσκονταν στα σπίτια τους, επιδείνωσε προφανώς την κατάσταση και αύξησε τον αριθμό των θυμάτων.
Πολλές φωνές υψώθηκαν στην Ιταλία για να καταγγείλουν την έλλειψη μέτρων απέναντι σε γνωστούς κινδύνους. «Εμείς οι γεωλόγοι αναγνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει πραγματική πολιτική πρόληψης» δήλωσε ο Francesco Peduto, πρόεδρος του συμβουλίου των Ιταλών γεωλόγων.
«Πρέπει να κατασκευάσουμε και να συντηρήσουμε όλα τα δημόσια και ιδιωτικά κτίρια, το χρήμα πρέπει να χρησιμοποιηθεί με αυτό τον τρόπο» δήλωσε από την πλευρά του ο Mario Tozzi, ένας άλλος Ιταλός γεωλόγος. Στην Ιαπωνία και στην Καλιφόρνια, όπου υπάρχουν συχνά καταστροφικοί σεισμοί, αλλά λαμβάνονται προληπτικά μέτρα στα κτίρια, ένας τέτοιος σεισμός όπως στο Αματρίτσε απλά φοβίζει, πρόσθεσε.
Πώς όμως η Ιταλία μπορεί να στηρίξει αντισεισμικά όλα τα δημόσια και τα ιδιωτικά κτίρια της αρχαιότητας και των τελευταίων αιώνων; Τα ποσά είναι ιλιγγιώδη από αυτή την άποψη, παρότι ο Ματέο Ρέντσι το υποσχέθηκε.
Δήμαρχος: Το Αματρίτσε πρέπει να ισοπεδωθεί
Στο Αματρίτσε, που πέρσι ψηφίστηκε ως ένα από τα ωραιότερα ιστορικά χωριά της Ιταλίας και φημίζεται για την τοπική κουζίνα του, ούτε ένα σπίτι δεν έμεινε ανέπαφο. “Το Αματρίτσε θα πρέπει να ισοπεδωθεί”, είπε ο δήμαρχος Πιρότσι, καλώντας τους νέους να μην εγκαταλείψουν την κοινότητα, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε το σβήσιμό της από τον χάρτη. “Καμιά νύχτα δεν διαρκεί τόσο πολύ που να μην ξαναβγεί ποτέ ο ήλιος. Είμαι σίγουρος ότι το Αματρίτσε θα ανατείλει ξανά. Το χρωστάμε στους 218 ανθρώπους που πέθαναν εδώ”, συνέχισε.
Τα περισσότερα κτίρια του Αματρίτσε ήταν ηλικίας εκατοντάδων ετών, είχαν χτιστεί δηλαδή πολύ προτού να εφαρμοστεί οποιοσδήποτε αντισεισμικός κανονισμός και το γεγονός αυτό εξηγεί την εκτεταμένη καταστροφή. Ο υπουργός Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι είπε ότι όλα, και τα 293 κτίρια ή τοποθεσίες που θεωρούνταν σημαντικά από πολιτιστικής άποψης –μεταξύ αυτών και πολλές εκκλησίες– είτε κατέρρευσαν είτε υπέστησαν πολύ σοβαρές ζημιές.
Σβήνουν οι ελπίδες για επιζώντες
Οι ελπίδες για τον εντοπισμό επιζώντων στα χαλάσματα που άφησε πίσω του ο σεισμός στην Ιταλία σβήνουν, την ίδια ώρα που ο αριθμός των θυμάτων έφτασε τους 281 και οι επιχειρήσεις διάσωσης σε ορισμένες από τις πληγείσες περιοχές σταμάτησαν.
Τρεις ημέρες μετά τη δόνηση που έπληξε την ορεινή καρδιά της χώρας, τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά, οι διασώστες και οι εθελοντές συνεχίζουν να ψάχνουν στο ισοπεδωμένο Αματρίτσε. Όμως κάτω από τα συντρίμμια δεν ακούγονται πλέον φωνές, δεν υπάρχουν ίχνη ζωής…
«Μόνο ένα θαύμα μπορεί να φέρει πίσω ζωντανούς τους φίλους μας αλλά εξακολουθούμε να σκάβουμε γιατί αγνοούνται πολλοί» είπε στους δημοσιογράφους ο δήμαρχος της πόλης, ο Σέρτζιο Πιρότσι. Σύμφωνα με τον δήμαρχο δεν υπάρχει καμία πληροφορία για την τύχη περίπου 15 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και μικρών παιδιών.
Σε γειτονικά χωριά, όπως στο Πεσκάρα ντελ Τρόντο, οι διασώστες αποχώρησαν αφού απεγκλωβίστηκαν όλοι οι κάτοικοι –νεκροί ή ζωντανοί.
Περίπου 40 από τα θύματα θα κηδευτούν αύριο, δημοσία δαπάνη, στη διπλανή πόλη Άσκολι Πιτσένο. Οι αρχές έχουν κηρύξει το Σάββατο ημέρα εθνικού πένθους και οι σημαίες θα κυματίζουν μεσίστιες στη μνήμη των νεκρών.
Η πρώτη κηδεία ενός θύματος του σεισμού, του 28χρονου Μάρκο Σανταρέλι, έγινε σήμερα στη Ρώμη. “Δεν βρίσκω λόγια για να περιγράψω την οδύνη του πατέρα που ζει περισσότερο από τα παιδιά του. Ίσως να μην υπάρχουν λόγια” είπε ο πατέρας του, Φίλιπο Σανταρέλι, μιλώντας στην εφημερίδα Corriere della Sera.
Η κηδεία άλλων έξι θυμάτων, μεταξύ των οποίων ενός 8χρονου αγοριού και δύο κοριτσιών ηλικίας 14 και 15 ετών επρόκειτο να γίνει αργά το απόγευμα στη γενέτειρά τους, την Πομέτσια, στα νότια της Ρώμης.
Νοσηλεύονται 388 – Οι 40 σε κρίσιμη κατάσταση
Σύμφωνα με την υπηρεσία πολιτικής προστασίας, 388 τραυματίες νοσηλεύονται ακόμη σε νοσοκομεία και οι 40 από αυτούς είναι σε κρίσιμη κατάσταση. Εκτιμάται ότι περίπου 2.500 άνθρωποι έμειναν άστεγοι από τον φονικότερο σεισμό που έχει πλήξει την Ιταλία από το 2009.
Οι επιζώντες που δεν έχουν πού να πάνε κοιμούνται σε μια σειρά από γαλάζιες σκηνές που έστησαν κοντά στα ισοπεδωμένα χωριά τους. Η κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι η περιοχή θα ανοικοδομηθεί ξανά, όμως πολλοί ντόπιοι αμφιβάλλουν ότι θα γίνει κάτι τέτοιο. “Φοβάμαι ότι το χωριό μας και τα άλλα απλώς θα σβήσουν. Εξάλλου, οι περισσότεροι δεν ζουν εδώ καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Τον χειμώνα οι κοινότητες αυτές είναι σχεδόν έρημες”, είπε ο 77χρονος Σαλβατόρε Πετρούτσι από το χωριουδάκι Τρισούνγκα. “Ίσως εμείς να είμαστε οι τελευταίοι που έζησαν στην Τρισούνγκα”, πρόσθεσε.
Περισσότεροι από 1.050 μετασεισμοί έχουν σημειωθεί στην περιοχή μετά τον ισχυρό σεισμό των 6,2 βαθμών, τα ξημερώματα της Τετάρτης. Λόγω των μετασεισμών προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές σε οικοδομές και σπίτια που είχαν σωθεί από την πρώτη δόνηση. Μεταξύ αυτών ήταν και μια γέφυρα που οδηγούσε στο Αματρίτσε και η οποία έκλεισε αναγκαστικά σήμερα, περιπλέκοντας ακόμη περισσότερο την επιχείρηση διάσωσης.
Το Ακουμόλι βυθίστηκε 20 εκατοστά!
Σύμφωνα με το γεωλογικό ινστιτούτο της Ιταλίας, ο κύριος σεισμός ήταν τόσο ισχυρός που το Ακούμολι, το χωριό που βρισκόταν εγγύτερα στο επίκεντρο, “βυθίστηκε” κατά 20 εκατοστά.
Αυτό ήταν το Ακούμολι πριν το σεισμό:
Σήμερα, Παρασκευή, στις περισσότερες κοινότητες επικρατούσε σιγή, με τα σπίτια σωριασμένα σε σωρούς ερειπίων, τα υπάρχοντα των κατοίκων εκτεθειμένα σε κοινή θέα ή σκορπισμένα ανάμεσα στα χαλάσματα.
“Απομακρύναμε τους τελευταίους νεκρούς που εντοπίσαμε. Δεν γνωρίζουμε και ίσως δεν μάθουμε ποτέ αν ο αριθμός των αγνοούμενων για τους οποίους είχαμε πληροφόρηση αντιστοιχεί πραγματικά στον αριθμό των ανθρώπων που θάφτηκαν στα συντρίμμια”, είπε ένας διασώστης που βοήθησε στις επιχειρήσεις στην Πεσκάρα ντελ Τρόντο.
Μεταξύ των νεκρών είναι έξι Ρουμάνοι, μια Ισπανίδα, ένας Καναδός και ένας Αλβανός, κάτοικοι της περιοχής. Σκοτώθηκαν επίσης τρεις Βρετανοί τουρίστες, μεταξύ των οποίων και ένα 14χρονο αγόρι. Η περιοχή είναι πολύ δημοφιλής στους τουρίστες και οι τοπικές αρχές αγωνίζονται να εξακριβώσουν πόσοι επισκέπτες φιλοξενούνταν εκεί όταν χτύπησε ο σεισμός. Το υπουργείο Εξωτερικών της Ρουμανίας ανέφερε ότι αγνοούνται ακόμη 17 Ρουμάνοι υπήκοοι. Η ρουμανική κοινότητα στην Ιταλία είναι μεγάλη και ορισμένα από τα θύματα ήταν μόνιμοι κάτοικοι της χώρας.
Το Ακούμολι μετά τον σεισμό: