Εκατομμύρια πολίτες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα – ΗΠΑ και Ευρωκοινοβούλιο στηρίζουν τον Χουάν Γκουαϊδό, αλλά η κυβέρνηση Τσίπρα στηρίζει τον Νίκολας Μαδούρο
Μαζικές διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στη Βενεζουέλα με βασικό αίτημα των διαδηλωτών την αποχώρηση του Νικολάς Μαδούρο από την εξουσία. Μια από τις πάλαι ποτέ πλουσιότερες χώρες της νοτίου Αμερικής οδηγήθηκε σε οικονομική κατάρρευση. Εκατομμύρια πολίτες της Βενεζουέλας έχουν εγκαταλείψει τη χώρα για να γλυτώσουν από τον υπερπληθωρισμό, την έλλειψη τροφίμων, την ανεπάρκεια στην ιατρική και υγειονομική περίθαλψη και την εγκληματικότητα που μαστίζει τη χώρα.
Πετρέλαιο, η τελευταία ελπίδα του Μαδούρο
Για την κυβέρνηση στο Καράκας η εξίσωση ήταν απλή. Το αργό πετρέλαιο έφευγε με καράβια προς τις ΗΠΑ. Εκεί το παραλάμβανε η Citgo. Η θυγατρική της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA το διύλιζε σε δικά του διυλιστήρια και το μεταπωλούσε ως βενζίνη στα πρατήρια βενζίνης Citgo. Τα έσοδα σε δολάρια πήγαιναν στο Καράκας.
Ακόμη και όταν το 1999 με την ανάληψη της εξουσίας στη Βενεζουέλα από τον Ούγκο Τσάβες οι σχέσεις με τις ΗΠΑ ήταν στα πρόθυρα πολέμου, η Citgo συνέχιζε τις δουλειές της και στο Καράκας έβρεχε δολάρια. Τώρα ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε την ανατροπή. Τα έσοδα από το πετρέλαιο δεν πηγαίνουν στη Βενεζουέλα, παρά σε ένα δεσμευμένο λογαριασμό. Πρόσβαση έχει μόνο ο Χουάν Γκουαϊδό.
Κατάρρευση του πετρελαϊκού τομέα
Για τον Βενεζουελανό πολιτικό επιστήμονα Ίβο Χερναντέζ, ερευνητή στο πανεπιστήμιο του Μίνστερ, το βήμα θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ιστορικό. «Οι ΗΠΑ ήταν η μοναδική πηγή προσπορισμού συναλλάγματος και τώρα το χτύπημα για τον Μαδούρο είναι μεγάλο» υποστηρίζει. Ο Γκίντερ Μάιχολντ από το Ίδρυμα Επιστήμη και Πολιτική του Βερολίνου εμφανίζεται πιο συγκροτημένος, «Εξαρτάται σε ποιες άλλες πηγές εσόδων μπορεί να καταφύγει».
Η θυγατρική Citgo υπάρχει πάνω από 100 χρόνια. Τη δεκαετία του 80 ήταν μια από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Το 1986 εξαγόρασε κατά το ήμισυ η PDVSA και το 1990 ολόκληρη. Όποιος θέλει να αντιληφθεί τη σημασία της για τη σημερινή Βενεζουέλα πρέπει να ασχοληθεί με την PDVSA. Επί δεκαετίες λειτουργούσε αυτόνομα, ήταν εξαιρετικά προσοδοφόρα και εξαπλώθηκε στο εξωτερικό. Ο Ούγκο Τσάβες προσπάθησε με τα έσοδά της PDVSA να χρηματοδοτήσει τα κοινωνικά του προγράμματα.
Στελέχη και εργαζόμενοι κατέβηκαν σε γενικές απεργίες επί μήνες αλλά ο Τσάβες κέρδισε τη διαμάχη. «Οι εργαζόμενοι στη PDVSA είναι υπέρ της επανάστασης και όσοι δεν είναι να πάνε στο Μαϊάμι να δουλέψουν», έλεγε ο Τσάβες. Το 2003 κήρυξε 18.000 εργαζόμενους εχθρούς τους κράτους και τους απέλυσε. Επικριτές βλέπουν στο καπέλωμα της εταιρείας από το κράτος την απαρχή της κατάρρευσης του πετρελαϊκού τομέα της χώρας. Από τα 3,5 εκατομ. βαρέλια την ημέρα το1998, μέχρι το2017 μειώθηκαν οι εξορύξεις στα 2 εκατομ. βαρέλια. Πέρυσι λόγω της οικονομικής κρίσης δεν ξεπέρασαν τα 1,2 εκατομ. βαρέλια ημερησίως σύμφωνα με υπολογισμούς του OPEC. H Citgo έχει τη δυνατότητα να διυλίζει γύρω στα 750.000 βαρέλια την ημέρα, το υπόλοιπο πετρέλαιο εξάγεται στη Ρωσία ή την Κίνα, υποθέτει ο Χερναντέζ. «Από την πώληση η Βενεζουέλα δεν παίρνει χρήματα διότι οι εξαγωγές γίνονται ως αντιστάθμισμα για τα δάνεια που έχει πάρει η χώρα».
Ρωσία, Τουρκία και Κίνα στηρίζουν το καθεστώς Μαδούρο
Στην πραγματικότητα ο Μαδούρο δεν θα μπορούσε να επιζήσει χωρίς τη στήριξη της Κίνας, της Τουρκίας, του Ιράν και της Ρωσίας. Σύμφωνα με πληροφορίες μόνο η Κίνα φαίνεται να του έδωσε 50 με 60 δις δολάρια σε δάνεια, που ξεπληρώνει η χώρα με πετρέλαιο. Κατά τους πρώτους μήνες πέρυσι η Κίνα εισήγαγε από τη Βενεζουέλα 340.000 βαρέλια. Πάνω από το 90% του συναλλάγματος που εισρέει στη χώρα προέρχεται από το πετρέλαιο. Τελευταία πηγή συναλλάγματος είναι η Citgo, αλλά από τα 14.000 πρατήρια βενζίνης που διέθετε, έχουν απομείνει 5.000 και από τα 8 διυλιστήρια τα 3.
Λόγω της χρόνιας έλλειψης ρευστού ο Μαδούρο έχει παραχωρήσει στο ρωσικό κολοσσό Rosneft το 49,9% της Citgo ως εγγύηση. Υπολογίζεται ότι η Ρωσία έχει δώσει στη Βενεζουέλα δάνεια ύψους 17 δις δολαρίων. Γι αυτό και η χώρα στηρίζει το Καράκας και επικρίνει την αμερικανική πολιτική των κυρώσεων. Στην αμερικανική πολιτική ο Γκίντερ Μάιχολντ βλέπει νομικά προβλήματα. «Δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Citgas , θα έρχονταν σε αντίθεση με την παγκόσμια οικονομία ακόμη και την αμερικανική», υποστηρίζει.
Ο Αμερικανός προεδρικός σύμβουλος Τζον Μπόλτον θέλει να παγώσει ποσό 7 δις ευρώ. Σε περίπτωση που οι ΗΠΑ εφαρμόσουν τα σχέδιά τους, τότε η Βενεζουέλα θα σταματήσει να εφοδιάζει τη Citgο με αργό πετρέλαιο. Άλλες πηγές συναλλάγματος που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα χαμένα δολάρια δεν μπορούν να βρεθούν τόσο γρήγορα, υποστηρίζει ο Χερναντέζ. «Υπάρχουν περισσότερα είδη αργού πετρελαίου από ό,τι αρωμάτων» λέει χαρακτηριστικά θέλοντας να υπενθυμίσει ότι τα διυλιστήρια χρειάζονται ένα συγκεκριμένο είδος. Η τιμή των κρατικών ομολόγων και των μετοχών της PDVSA αυξήθηκαν τελευταία. Επενδυτές προβλέπουν αλλαγή εξουσία και αγοράζουν μετοχές. Ελπίζουν σε καλές αποδόσεις όταν ο πετρελαϊκός τομέας εξυγιανθεί.
Πώς φτάσαμε ως εδώ
Στις 23 Ιανουαρίου 2019 ο Χουάν Γκουαϊδό, ηγέτης της αντιπολίτευσης και πρόεδρος της εθνοσυνέλευσης αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας με σκοπό να θέσει τέρμα στο αυταρχικό καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο. Την ίδια ημέρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες τον αναγνώρισαν ως προσωρινό πρόεδρο. Ο Νικολάς Μαδούρο τον κατηγόρησε ότι επιχείρησε πραξικόπημα και παράλληλα διέκοψε κάθε διπλωματική σχέση με την Ουάσινγκτον. Το καθεστώς Μαδούρο διέταξε όλους τους διπλωμάτες της χώρας να εγκαταλείψουν τις ΗΠΑ εντός 72 ωρών.
Την επόμενη ημέρα, 24 Ιανουαρίου, ο πλανήτης χωρίστηκε στα δύο. Δεκατρία από τα 14 μέλη του Lima Group (που περιλαμβάνει τα περισσότερα κράτη της νοτίου Αμερικής αλλά και το Μεξικό και τον Καναδά) υποστήριξαν τον Χουάν Γκουαϊδό.
Αντίθετα, η Κούβα, η Τουρκία, η Βολιβία, η Ρωσία, η Κίνα και …. ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριξαν τον Νικολάς Μαδούρο.
Στις 25 Ιανουαρίου πήρε τον λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μέσω της Φεντερίκα Μογκερίνι, Ύπατης Εκπροσώπου εξωτερικής πολιτικής και άμυνας της ΕΕ ζήτησε άμεσες και δημοκρατικές εκλογές στη Βενεζουέλα. Η Γερμανία, η Ισπανία και η Γαλλία κράτησαν την πιο σκληρή στάση. Ο Αλέξης Τσίπρας «αναγκάστηκε» να διαφωνήσει με το κόμμα του, τον ΣΥΡΙΖΑ και να στηρίξει την ευρωπαϊκή θέση.
Στις 26 Ιανουαρίου η ΕΕ ζήτησε τη διενέργεια εκλογών εντός οκτώ ημερών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (και ο Αλέξης Τσίπρας πλην του ΣΥΡΙΖΑ) απείλησαν με τη λήψη μέτρων κατά του καθεστώτος Μαδούρο. Ο υπουργός Εξωτερικών της Βενεζουέλας επέμεινε ότι ο Μαδούρο παραμένει ο νόμιμος πρόεδρος της χώρας. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας έδωσε διορία 72 ωρών σε όλους του αμερικανούς διπλωμάτες να εγκαταλείψουν της χώρα.
Στις 27 Ιανουαρίου το Ισραήλ και η Αυστραλία αναγνώρισαν Χουάν Γκουαϊδό ως προσωρινό πρόεδρο.
Δυσφορία Ουάσιγκτον για τη στήριξη Ερντογάν σε Μαδούρο
Oι Αμερικανοί παλεύουν για το τέλος του Μαδούρο και οι Τούρκοι, μαζί με τους Ρώσους, για να τον διασώσουν
Ακόμα ένα επεισόδιο στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις παίχθηκε χθες, όταν αυτεπάγγελτα Αμερικανός αξιωματούχος μίλησε σε δημοσιογράφους για την σθεναρή υποστήριξη της Τουρκίας στο καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο, που αποτελεί -αυτές τις μέρες τουλάχιστον- τον μεγαλύτερο εχθρό του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με τον Μιχάλη Ιγνατίου και το «hellasjournal.com», ο αξιωματούχος εξέφρασε την μεγάλη απογοήτευση του για το γεγονός ότι οι Τούρκοι απέρριψαν τις αμερικανικές νουθεσίες και τους δήλωσαν ορθά-κοφτά ότι υποστηρίζουν τον Μαδούρο και απορρίπτουν τον εκλεκτό των Αμερικανών, Χουάν Γκουαϊδό».
Τα πράγματα ανάμεσα στις δυο χώρες όπως αναφέρει, βρίσκονται σε οριακό σημείο καθώς στην υπόθεση της Βενεζουέλας αναμειγνύεται και ένα εκρηκτικό μείγμα στοιχείων και γεγονότων, που θα μπορούσε να οδηγήσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις στο σημείο χωρίς επιστροφή.
Το πρώτο και όχι το πιο σημαντικό είναι ότι οι Αμερικανοί παλεύουν για το τέλος του Μαδούρο και οι Τούρκοι, μαζί με τους Ρώσους, για να τον διασώσουν. Το δεύτερο και πλέον σημαντικό, όμως, είναι αυτή η αγοραπωλησία μεγάλων ποσοτήτων χρυσού, που οι Αμερικανοί υποψιάζονται πως καταλήγουν από τη Βενεζουέλα στο Ιράν μέσω της Τουρκίας.
Το θέμα αυτό είναι σοβαρό και αφορά την παραβίαση του αμερικανικού εμπάργκο από τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος μέχρι τώρα είχε ένα έσοδο της τάξης των 900 εκατομμυρίων δολαρίων. Θα είναι η δεύτερη φορά που συμβαίνει, να παραβιάζει η Τουρκία το αμερικανικό εμπάργκο, και αν αποδειχθεί, πιστεύω θα είναι και η φαρμακερή, παρά το γεγονός ότι οι Αμερικανοί δείχνουν μία απίστευτη δουλικότητα έναντι των Τούρκων.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος αποκάλυψε ότι ζήτησαν από τους Τούρκους να σταματήσουν τις ανάρμοστες αυτές σχέσεις των Τούρκων με την Τεχεράνη και το Καράκας, αλλά αυτοί αρνήθηκαν.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή στην αντίδραση των Τούρκων, αλλά αξίζει να σταθούμε σε μία κουβέντα του αξιωματούχου, που αποτελεί οξύτατη προειδοποίηση προς τον Ταγίπ Ερντογάν: Εξετάζουμε, είπε, τις εμπορικές συναλλαγές της Τουρκίας με τη Βενεζουέλα και κυρίως τις εξαγωγές χρυσού προς την Άγκυρα, για να καθορίσουμε αν παραβιάζονται οι κυρώσεις που έχουμε επιβάλει στη Βενεζουέλα. Εξετάζουμε το είδος των εμπορικών δραστηριοτήτων και αν παρατηρήσουμε μια παραβίαση των κυρώσεων, προφανώς θα δράσουμε, υπογράμμισε ο αξιωματούχος.
Έκθετη για τη Βενεζουέλα η κυβέρνηση: Στηρίζουν Μαδούρο οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Η κυβέρνηση επισήμως στηρίζει την απόφαση της ΕΕ, αλλά οι ευρωβουλευτές της την καταψήφισαν, στηρίζοντας Μαδούρο
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται στο πλευρό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και «αδειάζει» το καθεστώς Μαδούρο στη Βενεζουέλα. Με τη σειρά τους οι Ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ «αδειάζουν» τον Αλέξη Τσίπρα και τάσσονται στο πλευρό του Μαδούρο.
Αυτή είναι η τραγελαφική κατάσταση που διαμορφώνεται στον ΣΥΡΙΖΑ εξωτερικού και εσωτερικού, με την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα να υπερψηφίζει το κοινό ανακοινωθέν στο Βουκουρέστι και τους ευρωβουλευτές του κόμματος – πλην Παπαδημούλη – να την καταψηφίζουν στις Βρυξέλλες.
Το Συμβούλιο της ΕΕ εξωτερικών υποθέσεων (το ένα από τα δύο νομοθετικά όργανα της ΕΕ – ήτοι η «Άνω Βουλή» της Ένωσης) που αποτελείται από τους υπουργούς Εξωτερικών των 28 κρατών -μελών συναντήθηκε στο Βουκουρέστι. Η Ρουμανία έχει αναλάβει για πρώτη φορά τα ηνία της εξάμηνης προεδρίας του Συμβουλίου. Στο Βουκουρέστι οι αρμόδιοι υπουργοί Εξωτερικών των κρατών -μελών (ανάμεσά τους και η Ελλάδα) αποφάσισαν να συνυπογράψουν το κοινό ανακοινωθέν της Ύπατης Εκπροσώπου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ (της «υπουργού Εξωτικών» της EE) Φεντερίκα Μογερίνι.
Σύμφωνα με το ανακοινωθέν, «υπάρχει πλήρης ενότητα μεταξύ των κρατών – μελών για τη στήριξη της Εθνοσυνέλευσης (του Χουάν Γκουαϊδό ) και την αναγνώριση ότι πρόκειται για το δημοκρατικό, νόμιμο σώμα της Βενεζουέλας και το θεσμό που πρέπει να προστατευθεί και να διατηρηθεί στην εξουσία, σύμφωνα με το Σύνταγμα της Βενεζουέλας».
Ωστόσο, ενώ η κυβέρνηση Τσίπρα στηρίζει τη στάση της ΕΕ, οι Ευρωβουλευτές του την απορρίπτουν. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, από τους Έλληνες ευρωβουλευτές, κατά της αναγνώρισης του Χουάν Γκουαϊδό ως «προσωρινού προέδρου» ψήφισαν οι δύο από τους τρεις ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ, ενώ την αποχή επέλεξαν οι ευρωβουλευτές της Χρυσής Αυγής.
