Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλης παρουσίασε σήμερα στο Βόλο τη μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την «Τριετή Στρατηγική Μεταρρυθμίσεων στη Δημόσια Διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση 2016-2018», στο πλαίσιο του συνεδρίου της ΚΕΔΕ που πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο Ξενία του Βόλου.Ο κ. Πατούλης επισήμανε ότι η μελέτη ενσωματώνει τις καλύτερες πρακτικές χωρών της Ευρώπης ενώ επισήμανε ότι μία από τις μεγάλες κακοδαιμονίες του ελληνικού δημοσίου είναι η γραφειοκρατία, γεγονός που συμβάλλει αρνητικά στο να καταφάερει να βγει η Ελλάδα από την ύφεση των τελευταίων χρόνων.
Από την πλευρά του ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Ιωάννης Ψυχάρης μέλος του επιστημονικού συμβουλίου του ΙΤΑ επισήμανε ότι η αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των κρατικών πολιτικών επιβάλλει την αναβάθμιση της Τ.Α. στο σύστημα διοικητικής οργάνωσης της χώρας.
Η μελέτη του ΙΤΑ αποτελείται από τρία μέρη. Το πρώτο μέρος αφορά στην αποτύπωση της θέσης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον με την αξιοποίηση στατιστικών δεδομένων, το δεύτερο καταγράφει τις πρόσφατες προκλήσεις και τις τάσεις μεταβολής του συστήματος διοικητικής μεταρρύθμισης και το τρίτο μέλος επικεντρώνεται στις προτάσεις πολιτικής για την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Σύμφωνα με την μελέτη, η αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των κρατικών πολιτικών επιβάλει την αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο σύστημα διοικητικής οργάνωσης της χώρας. Κατά συνέπεια η μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης θα πρέπει να οδηγήσει σε ένα σύστημα διοικητικής οργάνωσης, στο οποίο η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να έχει ένα ριζικά νέο και ουσιαστικά αναβαθμισμένο ρόλο, κάτι που έχουν επισημάνει πολλοί αυτοδιοικητικοί, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος της ΠΕΔ Γ. Κωτσός που χθες μίλησε στην ΕΡΤ Βόλου.
Τα συμπεράσματα της έρευνας
Σύμφωνα με τα στοιχεία προκύπτει ότι:
Ο μέσος πληθυσμός των Δήμων της Ελλάδας είναι εξαπλάσιος από τον μέσο πληθυσμό των Δήμων της ΕΕ (28 χώρες). Ελλάδα 35.018 κάτοικοι ανά Δήμο, ΕΕ 5.763 κατοίκους. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην πέμπτη θέση σε 17 χώρες της ΕΕ που δεν έχουν Ομοσπονδιακή δομή στο μέσο αριθμό κατοίκων ανά Δήμο.
Η μέση έκταση των Δήμων της Ελλάδας είναι οκταπλάσια της μέσης έκτασης των Δήμων της ΕΕ (Ελλάδα 406 τ. χλμ. ΕΕ 50,5 τ. χλμ.) με την Ελλάδα να κατατάσσεται στην έβδομη θέση σε 17 χώρες της ΕΕ που δεν έχουν Ομοσπονδιακή δομή στη μέση έκταση των Δήμων.
Στα ενοποιημένα έσοδα της Τ.Α. ως ποσοστό του ΑΕΠ η Ελλάδα με ποσοστό 1,32% κατατάσσεται στην τελευταία (21η θέση) μεταξύ των χωρών της ανάλυσης. Στα ενοποιημένα έσοδα της Τ.Α. ως ποσοστό στο σύνολο των κυβερνητικών εσόδων η Ελλάδα με ποσοστό 2,85% κατατάσσεται στην 21η θέση.
Στα φορολογικά έσοδα της Τ.Α. ως ποσοστό του ΑΕΠ η Ελλάδα με ποσοστό 1,37% κατατάσσεται στη 14η θέση. Στα φορολογικά έσοδα της Τ.Α. ως ποσοστό στο σύνολο των κυβερνητικών φορολογικών εσόδων, η Ελλάδα με ποσοστό 3,81% επίσης κατατάσσεται στην 14η θέση.
Στα ανταποδοτικά τέλη της Τ.Α. ως ποσοστό του ΑΕΠ η Ελλάδα με ποσοστό 0,30% κατατάσσεται στην 21η θέση. Στα ανταποδοτικά τέλη ως ποσοστό στο σύνολο των ενοποιημένων κυβερνητικών εσόδων η Ελλάδα με ποσοστό 0,66% κατατάσσεται στην 21η θέση.
Όσον αφορά στις ενοποιημένες δαπάνες της Τ.Α., ως ποσοστό του ΑΕΠ, η Ελλάδα με ποσοστό 3,35% κατατάσσεται στην 21η θέση. Στις ενοποιημένες δαπάνες της Τ.Α. ως ποσοστό στο σύνολο των κυβερνητικών δαπανών η Ελλάδα με ποσοστό 6,69% κατατάσσεται στην τελευταία (21η) θέση.
Στην αποτύπωση των μεγεθών ως ποσοστό του ΑΕΠ οι δαπάνες της Τ.Α. παρουσιάζουν την υψηλότερη συσχέτιση με τα ανταποδοτικά τέλη (0,852), ενώ επίσης υψηλή συσχέτιση παρουσιάζουν με τα έσοδα (0,781).
Μεταξύ δαπανών και φορολογικών εσόδων της Τ.Α. δεν παρουσιάζεται υψηλή συσχέτιση με την Τ.Α. να εμφανίζεται ότι καλύπτει τις δαπάνες της σε μεγάλο βαθμό από άλλες πηγές.
Το υποεθνικό επίπεδο που περιλαμβάνει την Τ.Α. συμμετέχει στο 24,5% των δημοσίων επενδύσεων που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, έναντι του 58,5% κατά μέσο όρο ανάμεσα σε 34χώρεςτου ΟΟΣΑ, που περιλαμβάνονται στην έρευνα.
Τέλος, οι δαπάνες για το προσωπικό της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης στην Ελλάδα αντιπροσωπεύουν το 10% της δαπάνης προσωπικού του δημόσιου τομέα, έναντι 49,4% των 31 χωρών του ΟΟΣΑ που περιλαμβάνονται στην έρευνα.
Τι προτείνει η μελέτη
-Η αναβάθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης στο νέο σύστημα διοικητικής οργάνωσης της χώρας, με βάση την αρχή της επικουρικότητας και εγκαθίδρυση μιας νέας σχέσης κεντρικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και του ενιαίου σκοπού των δημόσιων πολιτικών
-Φορολογική αποκέντρωση με ενίσχυση της δημοσιονομικής αυτονομίας, αύξηση της αντιληπτότητας του φόρου και με ενίσχυση της τοπικής λογοδοσίας και ελέγχου
-Εγκαθίδρυση ενός νέου μηχανισμού είσπραξης τοπικών εσόδων, που θα είναι διακριτό από το φορολογικό μηχανισμό του κράτους, για την άμεση είσπραξη των εσόδων που αναλογούν στην τοπική αυτοδιοίκηση και με ενίσχυση της τοπικής αυτονομίας
-Ενίσχυση των δομών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης με χρήση της τεχνολογίας επικοινωνίας που να ευνοεί τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των πολιτών, ενημέρωση, διαφάνεια και έλεγχο στις αποφάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης
-Εγκαθίδρυση συστήματος μητροπολιτικής διοίκησης στις μεγάλες πόλεις και εξειδίκευση ειδικών μορφών διοίκησης μικρών Δήμων στα νησιά και στις ορεινές και απομεμακρυσμένες περιοχές
-Κατοχύρωση της καταστατικής θέσης των αιρετών και του καθεστώτος απασχόλησης των εργαζομένων στην τοπική αυτοδιοίκηση
-Ενίσχυση του αναπτυξιακού ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης με την εκπόνηση ειδικών αναπτυξιακών προγραμμάτων στο πλαίσιο του δημοκρατικού προγραμματισμού και της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης
-Ενίσχυση των δομών της κοινωνικής οικονομίας με μεγαλύτερη συμμετοχή της αυτοδιοίκησης και ενίσχυση του ρόλου της στο συντονισμό των πολιτικών όλων των φορέων που δραστηριοποιούνται τοπικά
-Θεσμοθέτηση μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων στην τοπική αυτοδιοίκηση
-Διαμόρφωση πλαισίου και παροχή κινήτρων διαβαθμικής και διαδημοτικής συνεργασίας και συνεργασίας πόλεων στο πλαίσιο της ανάπτυξης μιας πολυχωρικής συνεργασίας.
