Στο τελικό στάδιο της πλήρους ανακατάληψης της εξουσίας στο Αφγανιστάν βρίσκονται οι Ταλιμπάν, με τις ΗΠΑ να παρακολουθούν τις εξελίξεις παθητικά και τους δυτικούς διπλωμάτες να εγκαταλείπουν ο ένας μετά τον άλλο την Καμπούλ.
Μπορεί οι εικόνες που δείχνουν τους Ταλιμπάν να έχουν… εισβάλει σε λούνα παρκ και να παίζουν με τα παιδικά παιχνίδια -αν δεν ήταν τραγική η κατάσταση στη χώρα- να προκαλούσαν θυμηδία, ωστόσο αυτοί οι άνθρωποι θα κληθούν να ελέγξουν μια χώρα η οποία, όχι μόνο είναι στο σταυροδρόμι της Μέσης Ανατολής με την Άπω Ανατολή, αλλά έχει υπό την επίβλεψή της κιόλας μεγάλο κομμάτι της παγκόσμιας παραγωγής ναρκωτικών που πλέον αναμένεται να κυκλοφορεί σε μεγάλες ποσότητες και χαμηλές τιμές ανά τον κόσμο.
Το πρακτορείο Reuters παρουσιάζει και σκιαγραφεί τα προφίλ αυτών που καθορίζουν την πολιτική και ηγούνται του κινήματος των Ταλιμπάν.
Πώς αναδύθηκαν στην εξουσία
Οι Ταλιμπάν είναι σε πόλεμο με την αφγανική κυβέρνηση με έδρα την Καμπούλ που υποστηρίζεται από τη Δύση από το 2001, όταν και απομακρύνθηκαν από την εξουσία.
Αντλώντας αρχικά μέλη από τους αποκαλούμενους «μουτζαχεντίν» μαχητές, οι οποίοι, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, αντιτάχθηκαν στις σοβιετικές δυνάμεις τη δεκαετία του 1980, εμφανίζονται το 1994 ως μία από τις πλευρές του εμφυλίου, και συνεχίζουν να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της χώρας έως το 1996, όταν και επιβάλουν τον ισλαμικό νόμο.
Οι αντίπαλοί τους καθώς και η Δύση κατηγορούν τους Ταλιμπάν ότι εφαρμόζουν την πιο ακραία και βίαιη εκδοχή του ισλαμικού νόμου και καταστέλλουν τις θρησκευτικές μειονότητες.
Οι Ταλιμπάν προελαύνουν ξανά στρατιωτικά στο Αφγανιστάν από τότε που άρχισαν να αποσύρονται τα ξένα στρατεύματα από την περιοχή και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της χώρας και τον έλεγχο στις πρωτεύουσες 10 από τις 34 επαρχίες.
Ιδρυτής και πρώτος ηγέτης των Ταλιμπάν είναι ο Μουλά Μοχάμαντ Ομάρ, ο οποίος κρυβόταν μετά την ανατροπή τους από τις τοπικές δυνάμεις που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ, μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Το μέρος όπου κρυβόταν ο Ομάρ ήταν τόσο μυστικό που ο θάνατός του, το 2013, επιβεβαιώθηκε μετά από δύο χρόνια από τον γιο του.
Τα έξι πρόσωπα – κλειδιά
To πρακτορείο Reuters μάλιστα παρουσιάζει τα έξι πρόσωπα – κλειδιά που κινούν τα νήματα στην οργάνωση των Ταλιμπάν.
Χαϊμπατουλάχ Ακουνζάντα
Γνωστός ως «ο ηγέτης των πιστών», περιγράφεται ως λόγιος και μελετητής του ισλαμικού νόμου. Είναι ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν που έχει την τελική εξουσία στα πολιτικά, θρησκευτικά και στρατιωτικά ζητήματα που απασχολούν τους Ταλιμπάν.
Ο Ακουνζάντα ανέλαβε τη θέση όταν ο προκάτοχός του, Αχτάρ Μανσούρ, σκοτώθηκε σε αμερικανική επίθεση με drone κοντά στα σύνορα Αφγανιστάν-Πακιστάν το 2016.
Για 15 χρόνια, μέχρι την ξαφνική εξαφάνισή του τον Μάιο του 2016, ο Αχουνζάντα δίδασκε και κήρυττε σε ένα τζαμί στο Κουτσλάκ, μια πόλη στο νοτιοδυτικό Πακιστάν, όπως αναφέρουν φοιτητές και συνεργάτες του πρακτορείου.
Είναι περίπου 60 ετών και δεν είναι γνωστό πού βρίσκεται.
Μουλά Μοχάμεντ Γιακούμπ
Γιος του ιδρυτή των Ταλιμπάν, Μουλά Ομάρ, ο 30χρονος Γιακούμπ επιβλέπει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της ομάδας και -σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης- βρίσκεται στο Αφγανιστάν.
Προτάθηκε ως ο γενικός ηγέτης του κινήματος κατά τη διάρκεια διαφόρων διαφωνιών διαδοχής.
Ωστόσο, έβαλε μπροστά τον Ακουνζάντα το 2016, επειδή ένιωθε ότι υστερεί σε εμπειρία στο πεδίο της μάχης και ήταν πολύ νέος, σύμφωνα με έναν διοικητή των Ταλιμπάν.
Σιρατζουντίν Χακάνι
Γιος του εξέχοντος μουτζαχεντίν διοικητή Τζαλαχουντίν Χακάνι, ο Σιρατζουντίν ηγείται του Δικτύου Haqqani, μιας οργανωμένης ομάδας που επιβλέπει τα οικονομικά και στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία των Ταλιμπάν στα σύνορα Πακιστάν-Αφγανιστάν.
Οι Χακάνι θεωρούνται ότι εισήγαγαν τη βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας στο Αφγανιστάν και έχουν κατηγορηθεί για πολλές επιθέσεις ενάντια σε σημαντικά πρόσωπα στο Αφγανιστάν, όπως η επιδρομή σε κορυφαίο ξενοδοχείο της Καμπούλ, η απόπειρα δολοφονίας του τότε προέδρου Χαμίντ Καρζάι και η επίθεση αυτοκτονίας στην Ινδική πρεσβεία.
Ο Χακάνι είναι περίπου 50 ετών και είναι άγνωστο πού βρίσκεται.
Μουλά Αμπντούλ Γκάνι Μπαραντάρ
Ένας από τους συνιδρυτές των Ταλιμπάν, ο Μπαραντάρ είναι επικεφαλής του πολιτικού γραφείου των Ταλιμπάν και μέρος της διαπραγματευτικής ομάδας της ομάδας στη Ντόχα που προσπαθούσε να επιτύχει πολιτική συμφωνία που θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για κατάπαυση του πυρός και πιο διαρκή ειρήνη στο Αφγανιστάν.
Η διαδικασία δεν κατάφερε να σημειώσει σημαντική πρόοδο τους τελευταίους μήνες.
Ο Μπαραντάρ, που θεωρείται ότι ήταν ένας από τους πιο έμπιστους διοικητές του Μουλά Ομάρ, συνελήφθη το 2010 από τις δυνάμεις ασφαλείας στην πόλη Καράτσι του νότιου Πακιστάν και αφέθηκε ελεύθερος το 2018.
Σερ Μοχάμαντ Αμπάς Στανικζάι
Πρώην αναπληρωτής υπουργός στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν πριν από την απομάκρυνσή του, ο Στανικζάι ζει στη Ντόχα για σχεδόν μια δεκαετία και ήταν επικεφαλής του πολιτικού γραφείου της ομάδας εκεί, το 2015.
Έλαβε μέρος σε διαπραγματεύσεις με την αφγανική κυβέρνηση και εκπροσώπησε τους Ταλιμπάν σε διπλωματικές αποστολές σε πολλές χώρες.
Αμπντούλ Χακίμ Χακάνι
Είναι επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας των Ταλιμπάν.
Ο πρώην σκιώδης επικεφαλής των Ταλιμπάν ηγείται του ισχυρού συμβουλίου θρησκευτικών μελετητών και πιστεύεται ευρέως ότι είναι το άτομο που ο Ακουνζάντα εμπιστεύεται περισσότερο.
