Οίνος ευφραίνει καρδίαν. Αυτή η φράση φαίνεται να χάνει την πρότερη αίγλη της, ειδικά μετά τα νέα ευρήματα ερευνών που ήρθαν στο φως και καταδεικνύουν τους καρδιαγγειακούς κινδύνους πίσω από την κατανάλωση έστω και μικρών ποσοτήτων αλκοόλ, καταρρίπτοντας τις μέχρι τώρα πεποιθήσεις μας.
“Το καθόλου είναι καλύτερο από το λίγο;” αναρωτιέται ο διδάκτορας και γιατρός Robert H. Shmerling, MD, σε άρθρο που εξέδωσε η ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Harvard, για τις επιπτώσεις του αλκοόλ στην υγεία μας. Παρά τη μακροχρόνια πεποίθηση ότι οι μέτριες ποσότητες αλκοόλ κάνουν καλό, μια σαρωτική νέα ανάλυση που δημοσιεύει το Harvard διαπιστώνει ότι όσο περισσότερο πίνουμε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος του πρόωρου θανάτου. Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη The Global Burden of Diseases, η οποία ανέλυσε τα επίπεδα χρήσης αλκοόλ και τις επιπτώσεις του στην υγεία σε 195 χώρες από το 1990 έως το 2016, καμία ποσότητά του δεν είναι ασφαλής για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αν και αμέτρητες επιστημονικές μελέτες έχουν υποστηρίξει την ιδέα ότι ένα ποτήρι κόκκινο κρασί την ημέρα μπορεί να κάνει καλό στην καρδιά, αυτή η παγκόσμια έρευνα απορρίπτει την άποψη ότι έστω και μια χαμηλή κατανάλωση μπορεί να είναι υγιεινή.
Ο κίνδυνος ενός ποτηριού
Η μελέτη εξέτασε ένα ευρύ φάσμα κινδύνων που εγκυμονεί η κατανάλωση αλκοόλ, συμπεριλαμβανομένων ασθενειών, τροχαίων ατυχημάτων και αυτοτραυματισμών. Σύμφωνα με την έκθεση, το αλκοόλ οδήγησε σε 2,8 εκατομμύρια θανάτους το 2016. Επίσης ήταν ο κύριος παράγοντας κινδύνου παγκοσμίως για διαφορετικών ειδών ασθένειες, αφορώντας σχεδόν το 10 τοις εκατό των θανάτων μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 έως 49 ετών. Για τα νεότερα άτομα, οι τρεις κύριες αιτίες θανάτου που συνδέονται με τη χρήση αλκοόλ ήταν η φυματίωση, οι θανάσιμοι τραυματισμοί λόγω τροχαίου και ο αυτοτραυματισμός, σύμφωνα με τη μελέτη. Η κατανάλωση αλκοόλ ήταν επίσης η κύρια αιτία καρκίνου για τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.
Το αλκοόλ, σύμφωνα με κείμενο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, είναι μια τοξική, ψυχοδραστική και εξαρτησιογόνος ουσία και έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνος εδώ και δεκαετίες – πρόκειται συγκεκριμένα για μια ουσία που συγκαταλέγεται στην υψηλότερη ομάδα κινδύνου, η οποία περιλαμβάνει επίσης τον αμίαντο, την ακτινοβολία και τον καπνό. Το αλκοόλ προκαλεί τουλάχιστον επτά τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων των πιο κοινών τύπων καρκίνου, όπως ο καρκίνος του εντέρου και ο καρκίνος του γυναικείου μαστού. Η αιθανόλη (αλκοόλ) προκαλεί καρκίνο μέσω βιολογικών μηχανισμών, καθώς η ένωση διασπάται στο σώμα, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε ποτό που περιέχει αλκοόλ, ανεξάρτητα από την τιμή και την ποιότητά του, ενέχει κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου.
Φυσικά η αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου είναι ανάλογη με την αύξηση της ποσότητας αλκοόλ που καταναλώνουμε. Ωστόσο, τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι οι μισοί από τους καρκίνους που οφείλονται στο αλκοόλ στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ προκαλούνται ακόμα και από “ελαφριά” και “μέτρια” κατανάλωση αλκοόλ – λιγότερο από 1,5 λίτρο κρασί ή 3,5 λίτρα μπύρας την εβδομάδα.
Βλέποντας την μεγάλη εικόνα
Παρά το αποτέλεσμα της μελέτης που δεν αφήνει περιθώρια για αμφισβήτηση, ορισμένοι επικριτές της λένε ότι τα συμπεράσματά της μπορεί να είναι υπερβολικά. Όταν το χρησιμοποιούμε για ευχαρίστηση και χαλάρωση, το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να ακούσουμε είναι ότι προκαλεί βλάβη στον οργανισμό μας. “Ο ισχυρισμός ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης αλκοόλ δεν αποτελεί πειστικό επιχείρημα για να σταματήσουν οι άνθρωποι να πίνουν εντελώς”, συμφωνεί ο David Spiegelhalter, καθηγητής Winton για τη δημόσια κατανόηση του κινδύνου στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, σε άρθρο του National Public Radio (NPR), του δημόσιου ραδιοφωνικού δικτύου των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ωστόσο, κοιτώντας την μεγάλη εικόνα, είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι τα επιδημιολογικά στοιχεία, αλλά και οι έρευνες που πραγματοποιούνται έχουν πάντοτε ένα σημαντικό υπόβαθρο επιχειρημάτων και στοιχείων στα οποία βασίζονται για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Σίγουρα η κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται άρρηκτα με πολλές κοινωνικές μας συνήθειες, αλλά οι πολιτισμικές μας αντιλήψεις μας γύρω από αυτό μπορούν να αρχίσουν να αλλάζουν, όταν οι υπεύθυνοι δημόσιας υγείας είναι πρόθυμοι να στείλουν ισχυρά μηνύματα και να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τους σχετικούς κινδύνους για την υγεία.
