Τέσσερα ελληνικά πανεπιστήμια κατατάσσονται ανάμεσα στα 1000 καλύτερα παγκοσμίως με κορυφαίο το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ ακολουθούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, και τo Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Οι σχετικές ανακοινώσεις έγιναν από τον ανεξάρτητο μη κερδοσκοπικό οργανισμό ShanghaiRanking Consultancy, η Παγκόσμια Ακαδημαϊκή Αξιολόγηση των Πανεπιστημίων (AcademicRanking of World Universities -ARWU), γνωστή και ως «Κατάταξη της Σαγκάης».
Η εν λόγω κατάταξη θεωρείται ως μία από τις τρεις σημαντικότερες παγκόσμιες κατατάξεις. Μεθοδολογικά αξιολογείται κάθε Πανεπιστήμιο που διαθέτει αποφοίτους και καθηγητές βραβευμένους με Νόμπελ ή άλλα σημαντικά βραβεία, ερευνητές των οποίων τα άρθρα έχουν υψηλή επιστημονική απήχηση και επίδραση, και άρθρα και δημοσιεύσεις στα σημαντικά περιοδικά Natureκαι Science. Επιπλέον, στον πίνακα βρίσκονται Πανεπιστήμια με σημαντικό αριθμό δημοσιεύσεων που έχουν συμπεριληφθεί στη βάση Science-Citation Index-Expanded (SCIE) και στη βάση Social Science Index Citation Index (SSCI).
Η κατάταξη των ελληνικών ΑΕΙ
Από το 2003 που ξεκίνησε η δημοσίευση της κατάταξης περισσότερα από 2000 πανεπιστήμια αξιολογούνται κατατάσσονται και από αυτά δημιουργείται ο πίνακας με τα καλύτερα 500. Από την κατάταξη του 2019 και πέρα, δημοσιεύεται πίνακας με τα 1000 καλύτερα Πανεπιστήμια παγκοσμίως. Με βάση τα αποτελέσματα της Κατάταξης, ένα ελληνικό Πανεπιστήμιο βρίσκεται στα πεντακόσια κορυφαία πανεπιστήμια παγκοσμίως και συνολικά τέσσερα ελληνικά πανεπιστήμια βρίσκονται μεταξύ των 1000 καλύτερων του κόσμου. Κορυφαίο Ελληνικό Πανεπιστήμιο αναδεικνύεται για άλλη μια χρονιά το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (θέσεις 301-400). Στις θέσεις 501 έως 1000 βρίσκονται τρία Ελληνικά Πανεπιστήμια και πιο συγκεκριμένα στις θέσεις 501-600 το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης στις θέσεις 601-700, και τo Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας,στις θέσεις 801-900.
Πρώτο το πανεπιστήμιο της Αθήνας
Θα πρέπει να τονιστεί ότι αποτελεί ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία τόσο για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όσο και για τα υπόλοιπα τρία ελληνικά Πανεπιστήμια η συμπερίληψη τους στον πίνακα κατάταξης της Σανγκάης (ARWU). Στη συγκεκριμένη κατάταξη το 30% της συνολικής βαθμολογίας προκύπτει από απόφοιτους και καθηγητές που έχουν κερδίσει βραβείο Νόμπελ ή και FIELD METAL στο πεδίο των μαθηματικών, ενώ δεν λαμβάνονται υπόψη άλλα σημαντικά βραβεία, μετάλλια και προσωπικές τιμές. Συνεπώς τα ελληνικά Πανεπιστήμια στα συγκεκριμένα κριτήρια κάθε χρόνο παίρνουν μηδέν. Η θετική εκτίμηση για τη θέση των ελληνικών πανεπιστημίων και ειδικότερα του ΕΚΠΑ στη συγκεκριμένη κατάταξη, ενισχύεται από τα εξής δεδομένα: Σύμφωνα με τον Δρ. Isidro Aguillo, o οποίος είναι επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας της Webometrics, δραστηριοποιούνται παγκοσμίως 31.097 Πανεπιστήμια. Οι περισσότερες κατατάξεις συγκεντρώνουν και επεξεργάζονται στοιχεία για αυτό τον αριθμό Πανεπιστημίων. Με βάση συγκεκριμένα και προκαθορισμένα κριτήρια υπολογίζουν δείκτες και τη συνολική βαθμολογία κάθε Πανεπιστημίου. Εν συνεχεία θα επιλέξουν τα 500 ή τα 1000 πρώτα Πανεπιστήμια και δημιουργήσουν τον πίνακα της κατάταξης. Με βάση τα ανωτέρω αδιαμφισβήτητα δεδομένα, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών που βρίσκεται στα top 400 με απλή αναγωγή σε ποσοστό βρίσκεται περίπου στο 1,3% των καλύτερων Πανεπιστημίων Παγκοσμίως. Υπολογίζοντας αντίστοιχα τη θέση των υπόλοιπων ελληνικών πανεπιστημίων το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης βρίσκεται στο 1,9% , το Πανεπιστήμια Κρήτης στο 2,25% και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας στο 2,9% των καλύτερων πανεπιστημίων παγκοσμίως. Τηρουμένων των αναλογιών και των συνθηκών η επίτευξη τέτοιων επιδόσεων αποτελούν σημαντική επιτυχία για τα ελληνικά πανεπιστήμια.
Τα αμερικανικά ΑΕΙ
Στην κατάταξη του 2021 συμπεριλαμβάνονται Πανεπιστήμια από 63 χώρες. Τα Πανεπιστήμια από τις Ηνωμένες Πολιτείες κυριαρχούν στη φετινή κατάταξη, με 8 πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 10, 40 Πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 100, 129 Πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 500 και 200 Πανεπιστήμια μεταξύ των κορυφαίων 1000. Η Κίνα διαθέτει 180 πανεπιστήμια που κατατάσσονται στα Top 1000, 84 Πανεπιστήμια στα Top 500, και 7 στα κορυφαία 100. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει 65 Πανεπιστήμια στα Top1000 πανεπιστήμια, με 38 από αυτά στα Top 500, 8 στα Top 100 και 2 Πανεπιστήμια στα 10 καλύτερα Πανεπιστήμια παγκοσμίως. Η πρώτη εξάδα των κορυφαίων πανεπιστημίων είναι ακριβώς ίδια με την περσινή. Πρώτο βρίσκεται το Χάρβαρντ, για 19η συνεχόμενη χρονιά, και ακολουθεί το Στάνφορντ. Την πρώτη τριάδα συμπληρώνει το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ –το πρώτο μη Αμερικανικό και Ευρωπαϊκό , ενώ ακολουθεί το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Στην πέμπτη θέση βρίσκεται το Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας και στην έκτη θέση το Πρίνστον. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, το Κολούμπια, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, και στη 10η θέση το Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Το πρώτο Ευρωπαϊκό και μη βρετανικό πανεπιστήμιο της πρώτης εικοσάδας είναι το νεοσύστατο Γαλλικό Πανεπιστήμιο Paris -Saclay στην 13η θέση και ακολουθεί το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης, στη 21η θέση. Τα Πανεπιστήμια του Τόκιο (Ιαπωνία – 24η θέση παγκοσμίως) και Tsinghua (Κίνα – 28η θέση), ηγούνται των Πανεπιστημίων της Ασίας. Από την Ωκεανία το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης βρίσκεται στην υψηλότερη θέση μεταξύ των Πανεπιστημίων Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας (33η θέση παγκοσμίως). Από την Αφρικανική Ήπειρο την καλύτερη θέση καταλαμβάνει από τη Νότια Αφρική, το Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν (θέση 201-300 παγκοσμίως).
Πώς γίνεται η κατάταξη των ΑΕΙ
Τα Πανεπιστήμια κατατάσσονται με βάση έξι (6) δείκτες ακαδημαϊκής και ερευνητικής επίδοσης. Για κάθε δείκτη το “καλύτερο” ίδρυμα βαθμολογείται με 100, οπότε κάθε άλλο ίδρυμα βαθμολογείται με το ποσοστό που υπολείπεται της βαθμολογίας του πρώτου. Οι δείκτες αυτοί είναι οι εξής:
1. Δείκτης ALUMNI: Ο αριθμός αποφοίτων που έχουν λάβει βραβεία (Nobel, Field) με βάρος 10%,
2. Δείκτης AWARD: Ο αριθμός μελών ΔΕΠ που έχουν λάβει βραβεία (Nobel, Field ) με βάρος 20%,
3. Δείκτης HiCi: Ο αριθμός μελών ΔΕΠ που συμπεριλαμβάνονται σε λίστες ερευνητών με πολύ μεγάλο αριθμό ετερο-αναφορών με βάρος 20%,
4. Δείκτης Ν&S:Ο αριθμός δημοσιεύσεων στα περιοδικά Nature και Science από το 2014 έως το 2018με βάρος 20%,
5. Δείκτης PUB: Ο αριθμός δημοσιεύσεων που συμπεριλαμβάνονται στις βάσεις δεδομένων Science Citation Index and Social Sciences Citation Index με βάρος 20%,
6. Δείκτης PCP: Η Κανονικοποιημένη κατά κεφαλή ακαδημαϊκή επίδοση, η οποία προκύπτει από το σταθμισμένο άθροισμα των παραπάνω δεικτών διά του αριθμού των μελών ΔΕΠ, με βάρος 10%.
