Με ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων ο Δήμος Βόλου τιμά την Επέτειο Μνήμης των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Από τη Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου έως και το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022, εκδηλώσεις θα διεξάγονται καθημερινά σε χώρους πολιτισμού της Νέας Ιωνίας καθώς και στην Πλατεία του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας, με στόχο τη Μνήμη, τη μνήμη των γεγονότων αλλά και τη μνήμη της ζωής των Χαμένων Πατρίδων, της καθημερινότητας, του πολιτισμού, της κουλτούρας των Ελλήνων που ξεριζώθηκαν από τις χαμένες τους πατρίδες και εγκαταστάθηκαν πλέον σε νέους τόπους της «μητέρας Πατρίδας».
Στο πλαίσιο της Επετείου Μνήμης, προετοιμάστηκε από τον Δήμο Βόλου ένα πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων που περιλαμβάνει το σύνολο των τεχνών. Μουσική , Χορός, Θέατρο, Εικαστικά, ακόμη και Γαστρονομία, όλα αφιερωμένα στις Χαμένες Πατρίδες.
Πρόγραμμα Εκδηλώσεων 12 – 17 Σεπτεμβρίου 2022
- Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 2022, 19.00, Πλατεία Ευαγγελιστρίας Νέας Ιωνίας – Χορός.
Παραδοσιακοί Χοροί των Χαμένων Πατρίδων με ζωντανές αφηγήσεις από τους: Πολιτιστικός Σύλλογος Μικρασιατών Μαγνησίας «Το Εγγλεζονήσι», Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Ν. Ιωνίας Μαγνησίας «Ίωνες», Ένωση Ποντίων Νομού Μαγνησίας, Σύλλογος Διατήρησης και Προβολής της Παράδοσης της Ανατολικής Ρωμυλίας Βόλου, Πολιτιστικός Σύλλογος Ανατολικής Ρωμυλίας Νέα Αγχίαλος,
- Τρίτη 13 Σεπτεμβρίου 2022, Θερινό Δημοτικό Θέατρο Νέας Ιωνίας, 20.00 – Θέατρο
«Τα άνθη της καταστροφής» – Μουσικοθεατρική Παράσταση αφιερωμένη στους Μικρασιάτες
Αφιέρωμα στην μουσική και τα τραγούδια, τον ήχο και τον λόγο της Μικράς Ασίας. Ο τραγουδιστής Γιάννης Διονυσίου με τους ηθοποιούς Δανάη Λουκάκη και Σόλων Τσούνη με τη συνοδεία ορχήστρας κλασικών και παραδοσιακών οργάνων και όχημα γνωστά τραγούδια αλλά και πρωτότυπες συνθέσεις του Θοδωρή Λεμπέση, θα μας ταξιδεύσουν στον «μυθικό» αλλά και τον ιστορικό τόπο της Μικράς Ασίας. Οι βασικοί σταθμοί αυτού του ταξιδιού, η ζωή πριν την απελευθέρωση, η απελευθέρωση, η ήττα, η καταστροφή, η προσφυγιά και το ρίζωμα στην Ελλάδα.
Μουσική και λόγος εξιστορούν και ζωντανεύουν τις «μνήμες» των Μικρασιατών με τον τραγουδιστή ως τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο τραγούδι και την δραματοποιημένη αφήγηση. Μια αφήγηση σε κείμενο της Ευγενίας Μαραγκού, που βασίζεται στα ιστορικά γεγονότα, πλήθος προσωπικών μαρτυριών επιζώντων της καταστροφής αλλά που φέρει και το αποτύπωμα του μεγάλου Μικρασιάτη λογοτέχνη Ηλία Βενέζη ως ελάχιστο φόρο τιμής.
Η παράσταση που έχει σκηνοθετήσει η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη έχει ως πρωταγωνιστές τα τραγούδια και την μουσική τα οποία αποτελούν το όχημα που θα μεταφέρει ατόφια την αίσθηση της ιστορίας της Μικράς Ασίας, καθώς μπορεί οι Μικρασιάτες να έχασαν πολλά στην καταστροφή, αλλά τα τραγούδια τους κατάφεραν να τα «φέρουνε» μαζί τους.
- Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2022, 20.00, Θερινό Δημοτικό Θέατρο Νέας Ιωνίας – Γαστρονομία – Μουσική – Αφήγηση.
Η Μαρία Εκμετσίογλου παρουσιάζει την Πολίτικη και τη Σμυρναίικη Κουζίνα με συνοδεία μουσικών των περιοχών και αφηγήσεις από μέλη των Προσφυγικών Συλλόγων. Θα παρουσιαστούν συνταγές εδεσμάτων Πόλης και Σμύρνης και παράλληλα σε ασφαλείς υγειονομικά συσκευασίες οι θεατές θα δοκιμάσουν τις συνταγές.
- Πέμπτη 15 Σεπτεμβρίου 2022, 20.00, Θερινό Δημοτικό Θέατρο Νέας Ιωνίας – Γαστρονομία – Μουσική – Αφήγηση.
Η Μαρία Εκμετσίογλου παρουσιάζει την Ποντιακή και την Κουζίνα της Καππαδοκίας, με τη συμμετοχή μουσικών των περιοχών και αφηγήσεις από μέλη των αντίστοιχων Προσφυγικών Συλλόγων. Θα παρουσιαστούν συνταγές εδεσμάτων Πόντου και Καππαδοκίας και παράλληλα σε ασφαλείς υγειονομικά συσκευασίες οι θεατές θα δοκιμάσουν τις συνταγές.
Και τις δύο παρουσιάσεις θα συνοδεύσει ζωντανή ορχήστρα με επικεφαλής τον Θανάση Δραγάνη. Σε αναμνήσεις, παρουσίαση σκευών και υλικών, λογοτεχνικές αφηγήσεις, θα συμμετάσχουν μέλη των Συλλόγων: «Εγγλεζονήσι», «Ίωνες», Σύλλογος Καππαδοκών Βόλου, Ένωση Ποντίων Ν. Μαγνησίας, «Μνήμες Προσφύγων».
Μαρία Εκμετσίογλου
Η Μαρία Εκμεκτσίογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κωσταντινούπολη. Έζησε 15 χρόνια στην Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε παντρεύτηκε και έφερε στον κόσμο τα τρία της παιδιά. Μετά το τέλος του γάμου της επέστρεψε στην Κωσταντινούπολη όπου και ζει τα τελευταία χρόνια. Τα τελευταία 21 χρόνια λειτουργεί στην Κωσταντινούπολη το εστιατόριο της Maria’s το οποίο βρίσκεται στα καλύτερα τέσσερα της χώρας .Διδάσκει στο πανεπιστήμιο Okan της Τουρκίας γαστρονομία και ιστορία τροφίμων. Είναι μέλος στον Γαλλικό Σύλλογο Γαστρονομίας Chaîne des Rôtisseurs ,στο διοικητικό του Συλλόγου Γαστρονομίας Τουρκίας και στο Σύλλογο Χαμένες Γεύσεις του Αιγαίου καθώς και στο Chef Club της Ελλάδος.
Στην Ελλάδα και στην Τουρκία κυκλοφορούν τα βιβλία της:
-Γεύσεις και Αρώματα από τις δυο μεριές του Αιγαίου -εκδόσεις Μίνωας
-Άρωμα Κανέλας -εκδόσεις Μίνωας
– Οι μεζέδες των αναμνήσεων μου Hatıramdaki Mezeler -εκδόσεις İnkilap
– Τα Ερωτικά Μπαχαρικά -εκδόσεις Πατάκη
-Aşk kokulu Baharatlar-εκδόσεις İnkilap
-Στην Ελλάδα με τη Μαρία
– Maria ile Yunanistan-εκδόσεις İnkilap
-Στους Τεντζερέδες της Μαρίας -εκδόσεις Πεδίο
Παρουσίασε τηλεοπτικές εκπομπές οδοιπορικών και μαγειρικής στην Ελλάδα και στην Τουρκία.Σύντομα θα κυκλοφορίσει το νέο βιβλίο της μυθιστόρημα που αφορά της ζωή μιας γυναίκας στην Κωνσταντινούπολη.
- Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022, 21.00, Πλατεία Ευαγγελιστρίας Νέας Ιωνίας – Μουσική.
Συναυλία της Γλυκερίας με τη συμμετοχή του Δημήτρη Κοντογιάννη.
Αφήγηση: Λεωνίδας Κακούρης.
Ένα μουσικό οδοιπορικό με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, με τη Γλυκερία, τη μοναδική ερμηνεύτρια του σμυρνέικου και παραδοσιακού μας τραγουδιού. Πλαισιώνεται από πολυμελή ορχήστρα, τον τραγουδιστή Δημήτρη Κοντογιάννη και τον ηθοποιό Λεωνίδα Κακούρη που εξιστορεί είτε προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν στη Σμύρνη, είτε μας θυμίζει αποσπάσματα από λογοτέχνες που έζησαν την εποχή και μας τη “μετάγγισαν” με τα διαχρονικά έργα τους.
Ένα ταξίδι στα μουσικά μονοπάτια της Ανατολής. Από τη θάλασσα της Σμύρνης έως την Κωνσταντινούπολη και το Βόσπορο κι από την αγορά της Καππαδοκίας έως την Αγιά Σοφιά, με τραγούδια όπως: «Από ξένο τόπο», «Τζιβαέρι», «Η Έλλη», «Σμυρνιά», «Ο μεμέτης», «Χαρικλάκι», «Τ’ αποφάσισα», «Αρμενίτσα», «Η Ξαβεριώτισα», «Καροτσέρι τράβα», «Ξεριζωμός», «Κάποια μάνα αναστενάζει», «1922 Ανατολή Ανατολή», «Τζιβαέρι» κ.ά.
- Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022, 12.00 π.μ. Κτίριο Μεταξουργείο, Νέα Ιωνία
Ομιλία με τίτλο «Θυμόμαστε το παρελθόν για να διαφυλάξουμε το μέλλον»
Ομιλητές:
α)Δρ. Θεοδόσιος Κυριακίδης , επιστημονικός συνεργάτης της έδρας Ποντιακών σπουδών του Α.Π.Θ. ,διδάσκων του Διεθνούς και του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου.
β) Δρ PaulIsaakHagouel , μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Διεθνή Συμμαχία για την ανάμνηση του Ολοκαυτώματος ( IHRA ) και Πρόεδρος της Επιτροπής για την Γενοκτονία των Ρομά.
γ) Εκπρόσωπος της Ελληνικής Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής.
– Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022, 18.00μ.μ. Αύλειος Χώρος του Πολιτιστικού Κέντρου στη Νέα Ιωνία, πλησίον του Μνημείου Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου (Μουσική & Αφήγηση)
Τίτλος: Της Θύμησης και της Χαράς
Μια μουσική παράσταση αφήγησης και Μνήμης με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων της Ανατολής.
Η εκδήλωση περιλαμβάνει αφήγηση λαϊκών παραμυθιών, θρύλους και μύθους της Σμύρνης, του Πόντου, της ΜικράςΑσίας, κειμήλια ακριβά που φυλάχτηκαν στις καρδιές, μεταδόθηκαν απο στόμα σε στόμα με λαχτάρα και νοσταλγία,διατηρώντας την Ιστορική Μνήμη.
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
Το 2022 και με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή το Μουσείο της Πόλης θα φιλοξενήσει δύο (2) περιοδικές εκθέσεις με τη συνεργασία πολιτιστικών φορέων της πόλης και την επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
«Meta-κίνηση ΙΙ. Αναπαραστάσεις με αφορμή τους μικρασιάτες πρόσφυγες στον Βόλο»
Η έκθεση αποτελεί μια εικαστικού τύπου προσέγγιση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή και την εγκατάσταση χιλιάδων προσφύγων στην πόλη του Βόλου. Πραγματοποιείται με τη συνεργασία της Δ/νσης Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του ΔΟΕΠΑΠ – ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου και του Εικαστικού Συλλόγου Βόλου και η λειτουργία της στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου ξεκινάει την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου και ώρα 8.00 μ.μ
Στην έκθεση συμμετέχουν εικοσιένας (21) εικαστικοί, που πραγματεύονται ζητήματα συνδεδεμένα με τη βιαιότητα που βίωσε ο ελληνισμός της Μ. Ασίας, με τον ρόλο των συμμάχων σε αυτή τη διένεξη, την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, τις ψυχολογικές αναταράξεις που προκλήθηκαν, τις δυσκολίες της μετάβασης στη νέα πατρίδα, το αστικό περιβάλλον που τους υποδέχτηκε.
Ο τίτλος meta-κίνηση με τα δύο συνθετικά, το πρώτο στα λατινικά και το δεύτερο στα Ελληνικά, θέλει να προσδιορίσει την κινητικότητα σε όλες τις εκφάνσεις της, αλλά και την ύστερη κίνηση του παρόντος, την έρευνα των εικαστικών, την αποτίμηση και την αλληλεπίδραση με αυτό που προηγήθηκε.
Πηγές έρευνας και έμπνευσης αποτέλεσαν η ιστορία του τόπου, η οποία παρουσιάζεται στη μόνιμη έκθεση του Μουσείου της Πόλης, οι προφορικές μαρτυρίες προγόνων και οι γλαφυρές φωτογραφικές απεικονίσεις γεγονότων και προσώπων.
Τα εικαστικά έργα ποικίλουν σε μορφή, τεχνικές και υλικά και συγκροτούν ένα πολιτισμικό «ταξίδι» μνήμης, που συνδέει το παρελθόν της πόλης με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Άλλωστε, το θέμα του πολέμου και της προσφυγιάς συνεχίζει να ταλανίζει την ανθρωπότητα με απίστευτη ένταση και ο κίνδυνος της εξοικείωσης με αυτό στις μέρες μας, φαντάζει μεγαλύτερος από ποτέ.
Η έκθεση συνοδεύεται από καλαίσθητο κατάλογο 48 σελίδων με φωτογραφίες των έργων, κείμενα των ίδιων των δημιουργών για το καθένα, καθώς και σύντομα βιογραφικά των συμμετεχόντων καλλιτεχνών.
Έργα τους εκθέτουν οι εικαστικοί: Αγραφιώτη Λίλα, Ανανιάδης Γιώργος, Αρκουδογιάννη Ευρυδίκη, Γκουτενσβάγκερ Έρρικα, Γιακμογλίδου Νεκταρία, Όλγα -Mαρία, Καμόσου Ελπινίκη, Κασσαβέτη Κατερίνα, Καφίδα Ιωάννα, Κρατίδης Αναστάσιος, Μαυροειδή Βάντα, Νικολού Βιβή,
Παπαϊωάννου Κλειώ, Πιάτου Άννα, Ποδιάς Νίκος, Πριοβόλου Βούλα, ΤέκαAντιγόνη, Τερλίδου Ιωάννα, Σαμαρά Κατερίνα, Χατζηθεοδώρου Έλενα καιΧατζηνικολάου ΜαρίαΑνδρομάχη.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 6 Νοεμβρίου,επιτρέποντας εκτός από την παρουσίασή της σε όσο το δυνατό περισσότερους επισκέπτες, τη διεύρυνση των εκπαιδευτικών δράσεων του Μουσείου πάνω σε θεματικές της πόλης και της μετανάστευσης.
«ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ: Τεκμήρια και μνήμες»
Η έκθεση, που παρουσιάζει αυθεντικά τεκμήρια από τη ζωή στη Μικρά Ασία και προφορικές μαρτυρίες προσφύγων πρώτης και δεύτερης γενιάς, θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου το διάστημα 9 Δεκεμβρίου 2022 έως 26 Μαρτίου 2023.
Αποτελεί ένα ακόμη παράγωγο της πολυετούς και στενής συνεργασίας της Δ/νσης Αρχείων, Μουσείων και Βιβλιοθηκών του ΔΟΕΠΑΠ – ΔΗΠΕΘΕ Δήμου Βόλου με τους τοπικούς συλλόγους μικρασιατών Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «ΙΩΝΕΣ», Πολιτιστικό Σύλλογο Μικρασιατών Ν. Ιωνίας Μαγνησίας «Το Εγγλεζονήσι» και τονΣύλλογο Καππαδοκών Μαγνησίας.
Ο Βόλος λειτούργησε ως τόπος αστικής αποκατάστασης προσφύγων, καθώς σε τρεις βασικούς οικιστικούς πυρήνες στις παρυφές της πόλης, στους συνοικισμούς Ιωλκού, Παλιού Λιμεναρχείου και Νέας Ιωνίας,εγκαταστάθηκαν περίπου 14.000 πρόσφυγες, αυξάνοντας αναπάντεχα τον πληθυσμό της πόλης κατά 30%. Πάνω από το 80% των προσφύγων ήταν μικρασιάτες, πολλοί από τους οποίους προωθήθηκαν εκεί μετά από μικρή ενδιάμεση παραμονή στα νησιά του βορείου Αιγαίου, στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη.
Βίαια ξεριζωμένοι από τον τόπο τους, όσοι μπόρεσαν, έφεραν ελάχιστα πράγματα μαζί τους έχοντας για χρόνια μετά την ελπίδα ότι κάποτε θα επέστρεφαν, κάτι που δεν έγινε. Όμως, παραδόθηκαν στην οικογενειακή και τη συλλογική τους μνήμη οι προφορικές μαρτυρίες των παππούδων της πρώτης γενιάς προσφύγων, οι οποίοι ακούραστα μιλούσαν για την πατρίδα και τη ζωή εκεί.
Η επέτειος των 100 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή είναι αφορμή, αλλά και ευκαιρία να συλλεχθεί ό,τι έχει ακόμη διασωθεί από την άυλη και υλική πολιτιστική κληρονομιά της πρώτης γενιάς προσφύγων.
Με αυτό το σκοπό πραγματοποιούνται στοχευμένες επαφές για τη συγκέντρωση τεκμηρίων που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την πατρίδα, όπως φωτογραφίες πρωτότυπες, ρούχα, αξεσουάρ, στρωσίδια, κεντήματα, εικόνες, ευαγγέλια, κοσμήματα, φυλαχτά, τάματα, είδη καθημερινής χρήσης, πιστοποιητικά ταυτοπροσωπίας, επαγγελματικά εργαλεία, παιχνίδια, διακοσμητικά αντικείμενα, νομίσματα – χαρτονομίσματα, μικροέπιπλα.
Παράλληλα γίνεται συγκέντρωση προφορικών μαρτυριών από τους πρόσφυγες των επόμενων γενιών σχετικές με την οικογένειά τους, τις μνήμες που έχουν παραδοθεί από γενιά σε γενιά για την ιστορία της οικογένειας, την καθημερινή ζωή στον τόπο καταγωγής τους, καθώς και το ταξίδι προς τον Βόλο, τη νέα πατρίδα.
