Σε πλήρη εξέλιξη είναι η διπλωματική αντεπίθεση της Αθήνας στις τουρκικές προκλήσεις, την ώρα που η Τουρκία προσπαθεί να εκβιάσει τις εξελίξεις μέσω του ΝΑΤΟ και να σύρει την Ελλάδα σε ένα διάλογο εφ’ όλης των διεκδικήσεων της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Στη σημερινή κρίσιμη συνεδρίαση του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες σε επίπεδο μόνιμων αντιπροσώπων, θα συζητηθεί το ελληνικό αίτημα για αποχώρηση των τουρκικών πολεμικών πλοίων και του Oruc Reis από την περιοχή. Η Αθήνα θα θέσει το θέμα της τουρκικής παραβατικότητας, επισημαίνοντας ότι η πολιτική συζήτηση, προηγείται των όποιων παραμέτρων της όποιας «τεχνικής» συζήτησης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ώστε να έχουν καθοριστεί οι όροι των όποιων «τεχνικών συνομιλιών» των δύο χωρών.
Σημειώνεται ότι για την ελληνική πλευρά αναγκαία συνθήκη για την αποκλιμάκωση της έντασης, τόσο σε πολιτικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο παραμένει η αποχώρηση του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis, η παρουσία του οποίου προκάλεσε την ένταση και τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή.
Στην σημερινή συζήτηση, η Ελλάδα αναμένεται να θέσει την προκλητική και επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας εναντίον μιας άλλης συμμάχου χώρας στο ΝΑΤΟ.
Η λήψη απόφασης ωστόσο θα πρέπει να αποκλείεται, δεδομένου ότι απαιτείται ομοφωνία και πιθανό ψήφισμα θεωρείται βέβαιο ότι θα μπλοκαριστεί από τον Τούρκο μόνιμο αντιπρόσωπο ο οποίος έχει τη δυνατότητα να θέσει βέτο.
Την συζήτηση με επίδικο ζήτημα την αποχώρηση του Oruc Reis την ζήτησε η Ελλάδα, καθώς είχαν προηγηθεί οι δημόσιες παρεμβάσεις Στόλτενμπεργκ που αιφνιδίασαν την Αθήνα και μάλιστα μετά την αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ αναδιπλώθηκε και έκανε λόγο όχι για έναρξη ελληνοτουρκικού διαλόγου αλλά για τεχνικές συνομιλίες στο πλαίσιο της αποφυγής μιας σύγκρουσης Ελλάδας και Τουρκίας καθώς αμφότερες είναι μέλη του ΝΑΤΟ.
Στην κατεύθυνση αυτή έχει κατατεθεί τεχνικό έγγραφο (non paper) από την περασμένη Πέμπτη από τον αντιπρόεδρο της Στρατιωτικής Επιτροπής στους μονίμους στρατιωτικούς αντιπροσώπους (ΣΑ/ΣΕΒΑΣ) Ελλάδος και Τουρκίας με σκοπό την αποφυγή συγκρούσεων.
Σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, το τεχνικό έγγραφο που έδωσε η Γραμματεία του ΝΑΤΟ στους δύο ΣΑ/ΣΕΒΑΣ Ελλάδας αφορά σε προπαρασκευαστικές ιδέες για την απεμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων από την περιοχή.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας ερωτηθείς για το ποια θα είναι η απάντηση το κείμενο ιδεών του Στόλτενμπεργκ, τόνισε ότι «δεν πρέπει να συγχέουμε το διπλωματικό επίπεδο και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σ’ αυτό το επίπεδο για αποκλιμάκωση, με τις τεχνικού επιπέδου συζητήσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν με τις προτάσεις που κατέθεσε ο κ. Στόλτενμπεργκ. Αυτές μελετώνται και θα έχετε σύντομα την απάντησή μας».
Από εκεί και πέρα στο πλαίσιο της προτεραιότητας των πολιτικών συνομιλιών το μήνυμα της Αθήνας είναι ξεκάθαρο όπως εκφράστηκε και χτες από τον κ. Πέτσα: «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις. Σταματούν οι απειλές, αρχίζουν διερευνητικές επαφές».
Ανησυχία Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Στο μεταξύ, τη βαθιά ανησυχία των ΗΠΑ για τις συνεχιζόμενες ερευνητικές δραστηριότητες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο τονίζει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, για το ενδεχόμενο να επεκταθούν οι τουρκικές έρευνες πολύ κοντά στο νησί του Καστελλόριζου.
«Γνωρίζουμε αυτές τις μη επιβεβαιωμένες πληροφορίες. Όπως έχουμε δηλώσει προηγουμένως και γενικώς, οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τις συνεχιζόμενες επιχειρήσεις της Τουρκίας για την έρευνα φυσικών πόρων σε περιοχές, όπου η Ελλάδα και η Κύπρος διεκδικούν δικαιοδοσία στην Ανατολική Μεσόγειο», απάντησε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε σχετική ερώτηση.
Παράλληλα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών εκφράζει τη σθεναρή στήριξη του στον διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ενθαρρύνοντας όλα τα μέρη να ξαναρχίσουν τη συζήτηση για τα συγκεκριμένα θέματα. Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν σταματήσει να υποστηρίζουν το τελευταίο διάστημα την ανάγκη να υπάρξει αποκλιμάκωση, με τον βοηθό υφυπουργό Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ να σημειώνει ότι καμία πλευρά δεν πρέπει να επιδιώκει τη δημιουργία τετελεσμένων μέσω της επίδειξης ισχύος.
Τέλος, επανέλαβε την πάγια αμερικανική θέση που επιδιώκει την αξιοποίηση των πόρων της Ανατολικής Μεσογείου κατά έναν τρόπο που θα προάγει τη συνεργασία και θα παρέχει τα θεμέλια για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ευημερία σε ολόκληρη την περιοχή.
Οι τουρκικοί εκβιασμοί
Γεγονός πάντως είναι ότι η αρχική βιασύνη του ΓΓ του ΝΑΤΟ να προαναγγείλλει έναρξη ελληνοτουρκικού διαλόγου, έδωσε το άλλοθι στην Άγκυρα να προσπαθήσει να εκβιάσει τις εξελίξεις μέσω του ΝΑΤΟ και να σύρει την Ελλάδα σε ένα διάλογο εφ’ όλης της ύλης των διεκδικήσεων της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του τούρκου ΥΠΕΞ:
«Η Ελλάδα ξεκαθάρισε πρόσφατα πως δεν είναι υπέρ του διαλόγου, αρνούμενη τις πρωτοβουλίες συμφιλίωσης του ΝΑΤΟ» ανέφερε ο Τσαβούσογλου.
Και συνέχισε: «Αν είναι η Ελλάδα έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό της, τότε ας καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου. Όλοι λένε ότι έχει δίκιο. Έχουμε κι εμείς κάτι να πούμε. Η Ελλάδα δεν είναι ειλικρινής. Δεν είχαν υπεροχή στο πεδίο και στο τραπέζι του διαλόγου, τώρα έχασαν και την ψυχολογική υπεροχή στην Ανατολική Μεσόγειο. Υπάρχουν πολλές περιοχές που αμφισβητούνται ανά τον κόσμο, όμως τα προβλήματα αυτά λύνονται. Η Ελλάδα δεν έχει διάθεση προσέγγισης».
«Οι ασκήσεις μας στην Ανατολική Μεσόγειο γίνονται εντός του πλαισίου των κανόνων του ΝΑΤΟ», σημείωσε αναφορικά με τις ασκήσεις με πραγματικά πυρά του τουρκικού στρατού στα Κατεχόμενα.
Η συνάντηση Μητσοτάκη – Μακρόν
Πάντως την ώρα που το τουρκικό υπουργείο Άμυνας διαρρέει ότι την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου θα διεξαχθούν τεχνικές συνομιλίες, ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Γάλλος πρόεδρος θα έχουν τετ α τετ στο πλαίσιο της Ευρωμεσογειακής Συνόδου των 7 (MED-7).
Μάλιστα η συνάντηση αυτή του κ. Μητσοτάκη και του κ. Μακρόν γίνεται με φόντο τα σενάρια για το ενδεχόμενο υπογραφής ευρείας αμυντικής-στρατιωτικής συμφωνίας Ελλάδας και Γαλλίας, καθώς οι δύο χώρες σηκώνουν όλο το βάρος της διένεξης και της αντιπαράθεσης με την Τουρκία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, το οποίο άλλωστε ο Εμμ. Μακρόν το έχει χαρακτηρίσει «εγκεφαλικά νεκρό».
Ιδιαίτερα κρίσιμη θεωρείται εξάλλου και η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου, καθώς τότε εκπνέει το ευρωπαϊκό τελεσίγραφο προς την Άγκυρα: «Αποκλιμάκωση ή κυρώσεις».
