Φαίνεται η παρακολούθηση μιας αγαπημένης σειράς στην μικρή οθόνη του κινητού μας πριν κοιμηθούμε να μην είναι και τόσο επιζήμια για έναν καλό ύπνο.
«Γίνεται πιο προφανές ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν είναι πάντα το πρόβλημα», λέει η Shelby Harris, κλινική ψυχολόγος που ειδικεύεται στη συμπεριφορική ιατρική του ύπνου. «Πρέπει να καταλάβουμε πώς να προσαρμόσουμε τις συστάσεις μας στο άτομο».
Για μερικούς, ορισμένα είδη χρήσης οθόνης -όπως η παρακολούθηση ενός επεισοδίου μιας τηλεοπτικής εκπομπής στο τηλέφωνό μας- μπορεί στην πραγματικότητα να τους βοηθήσει να κοιμηθούνε.
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να είναι πιο ευαίσθητοι στο μπλε φως από άλλους. Και ορισμένοι άνθρωποι δεν θα ενοχλούνται από το ενδιαφέρον περιεχόμενο, όπως τα βιντεοπαιχνίδια, ενώ άλλοι θα διαπιστώσουν ότι ακόμη και η ανάγνωση ενός έντυπου βιβλίου τους κρατά ξύπνιους.
Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Sleep Medicine Reviewsπου εξέτασε παλαιότερη έρευνα για την χρήση τεχνολογίας και τον ύπνο βρήκε ότι η σύνδεση οθόνης-ύπνου είναι πιο διαφοροποιημένη από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως.
«Είναι μια αλληλεπίδραση μεταξύ των τρωτών σημείων ενός ατόμου -και δεν έχουν όλοι αυτά τα τρωτά σημεία- και του είδους της δραστηριότητας που εκτελούν σε αυτές τις συσκευές», λέει ο Michael Gradisar, Αυστραλός κλινικός ψυχολόγος που συνέταξε τη μελέτη.
Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ο ίδιος ο Gradisar ήταν μεταξύ μιας ομάδας ερευνητών που υποστήριζαν σε έρευνά τους που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Sleep Medicine ότι το έντονο φως από τις οθόνες τη νύχτα θα μπορούσε να καθυστερήσει τον κιρκάδιο ρυθμό.
Ειδικότερα, ο Gradisar μαζί με συναδέλφους του εξέτασε εφήβους που έπαιζαν παιχνίδια και παρακολουθούσαν βίντεο πριν τον ύπνο σε iPad με τρία διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας: μια φωτεινή λευκή οθόνη, μια αμυδρή λευκή οθόνη και μια φωτεινή λευκή οθόνη.
Ένας καλός ύπνος είναι προσωπική υπόθεση του καθενός και ότι ισχύει για τους άλλους δεν σημαίνει ότι συμβαίνει και σε εμάς τους ίδιους. Το ίδιο ισχύει και με τη χρήση τηλεφώνων στο κρεβάτι μας πριν κοιμηθούμε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχε σημαντική διαφορά: Οι έφηβοι που χρησιμοποιούσαν τη φωτεινή οθόνη χρειάστηκαν κατά μέσο όρο 3,3 λεπτά περισσότερο για να αποκοιμηθούν από εκείνους που χρησιμοποιούσαν τη φωτεινή οθόνη.
Μια άλλη μελέτη που εξέτασε τη χρήση του iPhone σε νεαρούς ενήλικες δεν εντόπισε σημαντικές διαφορές στα αποτελέσματα του ύπνου, όπως πόση ώρα χρειάστηκαν οι άνθρωποι να αποκοιμηθούν και πόση ώρα κοιμήθηκαν, ανεξάρτητα από το αν χρησιμοποιούσαν τηλέφωνο με λιγότερο μπλε οθόνη, φυσιολογική οθόνη ή δεν χρησιμοποιούσαν καθόλου τηλέφωνο.
«Τα στοιχεία [εναντίον του μπλε φωτός] δεν είναι τόσο ισχυρά όσο πιστεύαμε κάποτε», λέει η Royette T. Dubar, αναπτυξιακή ψυχολόγος και διευθύντρια του εργαστηρίου Sleep and Psychosocial Adjustment του Πανεπιστημίου Wesleyan.
Οι εκπομπές μπλε φωτός έχουν αποδειχθεί σε διάφορες μελέτες ότι καταστέλλουν τη μελατονίνη, μια ορμόνη που προάγει τον ύπνο. Αλλά αυτό μπορεί να μην έχει τόσο μεγάλη επίδραση στο πόσο χρόνο χρειάζεται ο μέσος άνθρωπος για να αποκοιμηθεί όσο πίστευαν κάποτε, λένε οι ερευνητές.
Τι προτείνουν οι ειδικοί
Οι ειδικοί προτείνουν να ρυθμίζουμε το ξυπνητήρι πριν τον ύπνο για να βεβαιωθούμε ότι η χρήση του τηλεφώνου δεν δελεάζει να μένουμε ξύπνιοι πολύ αργά.
Συνιστούν να επιλέγουμε «παθητικό» περιεχόμενο, όπως η ανάγνωση ή η παρακολούθηση μιας εκπομπής, που δεν απαιτεί από να αλληλεπιδράσουμε.
Επίσης, μπορεί να είναι εις βάρος του ύπνου μας όταν διασκεδάζουμε πολύ με την τεχνολογία και χάνουμε την αίσθηση του χρόνου.
Δεν θα πρέπει να επιλέγουμε περιεχόμενο που μας διεγείρει. Τα άτομα με προβλήματα ύπνου μπορεί να ωφεληθούν από την παρακολούθησε μιας κωμικής σειράς που έχουν δει πολλές φορές, αντί για πιο διεγερτικό περιεχόμενο, όπως μια νέα εκπομπή που θα μας κάνει να αναρωτιόμαστε για τη συνέχεια και συνεπώς να παραμένουμε ξύπνιοι, λέει ο, διευθυντής στο Ερευνητικό Πρόγραμμα Συμπεριφορικής Ιατρικής Ύπνου του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια.
