Με το σκηνικό στη Μέση Ανατολή να παραπέμπει σε ένταση μακράς διαρκείας με απρόβλεπτες συνέπειες, η Ελλάδα έχει πολλές φορές χτυπήσει καμπανάκι για την προοπτική μιας ευρύτερης ανάφλεξης. Σε αυτό το ταραγμένο σκηνικό, όμως, η χώρα μας προσπαθεί να διατηρήσει το καλό επίπεδο επικοινωνίας που διαμορφώθηκε το προηγούμενο διάστημα με την Τουρκία, παρά το γεγονός ότι η γείτονας χώρα έχει επιλέξει να εξαπολύει μύδρους εναντίον της Δύσης, εμφανιζόμενη ως προστάτης των απανταχού Αράβων.
Η σαββατιάτικη εμφάνιση του Ταγίπ Ερντογάν σε μεγάλη φιλοπαλαιστινιακή διαδήλωση ήταν ενδεικτική της στρατηγικής που ακολουθεί ο Τούρκος πρόεδρος και η οποία τον έχει φέρει σε νέα φάση ρήξης με το Ισραήλ που αποσύρει το σύνολο των διπλωματών του. Παράλληλα, ο κ. Ερντογάν συστηματικά αρνείται να κατονομάσει τη Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση, με δεδομένους και τους δεσμούς της Άγκυρας με την παλαιστινιακή εξτρεμιστική οργάνωση.
Erdogan: “Israel has been openly committing war crimes for exactly 22 days, but Western leaders have not even called for a ceasefire on Israel, let alone reacted to it. We will introduce Israel as a war criminal to the world”
— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) October 28, 2023
Την περασμένη Παρασκευή, στον απόηχο της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τοποθετήθηκε για τη θέση της Τουρκίας, επιλέγοντας μια μάλλον «χειρουργική» προσέγγιση που διαφοροποιεί την Ελλάδα από τη στάση της γείτονος, αλλά παράλληλα δεν ναρκοθετεί και το περιβάλλον χαμηλής έντασης που αποδεικνύεται ανθεκτικό. «Είμαι κατηγορηματικός, η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι ως προς αυτό το θέμα «ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι τελείως εκτός κλίματος, όταν δεν αναγνωρίζει αυτή την πραγματικότητα για το τι ακριβώς συνιστά η Χαμάς».
«Από εκεί και πέρα όμως, το γεγονός ότι διαφωνούμε στο ζήτημα αυτό θεωρώ ότι δεν πρέπει να επηρεάσει το πλαίσιο του ελληνοτουρκικού διαλόγου και τα σημαντικά βήματα προόδου τα οποία έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες», έσπευσε να προσθέσει ο πρωθυπουργός, δίνοντας το στίγμα της «αποσυσχέτισης» των ελληνοτουρκικών από τις ευρύτερες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Αυτό, βεβαίως, δεν είναι πάντα εύκολο, καθώς τα όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μας θα έχουν ευρύτερες επιπτώσεις. Όσο, όμως, τα «ήρεμα νερά» διατηρούνται, αυτό αποτελεί ευκταία εξέλιξη για το Μαξίμου. Ήδη, άλλωστε, φαίνεται ότι η στενότερη συνεργασία αντανακλάται σε μειωμένες μεταναστευτικές ροές στο Αιγαίο, ενώ το επόμενο διάστημα η ελληνοτουρκική συνεργασία στο θέμα προβλέπεται να γίνει στενότερη με εγκατάσταση ενός Έλληνα αξιωματούχου του Λιμενικού στη Σμύρνη και ενός Τούρκου στη Μυτιλήνη για να υπάρχει απευθείας δίαυλος. Παράλληλα, οι διεργασίες για το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη είναι σε πλήρη εξέλιξη.
Ο ανθρωπιστικός διάδρομος
Μέσα σε αυτό το ταραγμένο περιβάλλον, είναι σε πλήρη εξέλιξη οι διαβουλεύσεις για έναν οργανωμένο ανθρωπιστικό διάδρομο που θα «στήσουν» οι Ευρωπαίοι για τους αμάχους της Γάζας. Ήδη, την περασμένη Παρασκευή ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν αποκάλυψε την πρώτη ιδέα για εγκατάσταση της βάσης αυτού του διαδρόμου στην Κύπρο με τη συμμετοχή Ελλήνων αξιωματούχων. Εφόσον υλοποιηθεί η ιδέα, με ναυλωμένα μέσα, θα υπάρξει η δυνατότητα για έναν ανθρωπιστικό διάδρομο δια θαλασσής, προκειμένου αγαθά πρώτης ανάγκης να φτάσουν στην ευρύτερη περιοχή.
Όπως εξηγούν διπλωματικές πηγές, πάντως, το σχέδιο αυτό είναι διπλωματικά εξαιρετικά σύνθετο και όχι εύκολα υλοποιήσιμο. Υπό αυτό το πρίσμα, η χώρα μας είναι σε ανοιχτή γραμμή με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που εμπλέκονται στον σχεδιασμό πέραν της Γαλλίας, με τους άμεσα ενδιαφερόμενους, μεταξύ των οποίων και η ισραηλινή πλευρά, αλλά και με διεθνείς οργανισμούς που έχουν παρουσία στην περιοχή για να φανεί, αν το σχήμα είναι εφικτό. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θέλει να στείλει το μήνυμα ότι, παρά την καθαρή στήριξη στο Ισραήλ, εμπλέκεται άμεσα και στον όποιο ευρωπαϊκό σχεδιασμό για τη στήριξη των αμάχων της περιοχής, κάτι που αποτελεί και μήνυμα της χώρας μας προς τον αραβικό κόσμο.
