Παρά τις διαβεβαιώσεις της Κομισιόν στις αρχές του χρόνου για ισονομία και αλληλεγγύη μεταξύ των χωρών στη διανομή των εμβολίων, ένας “εμφύλιος πόλεμος” μαίνεται τις τελευταίες ημέρες ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ. Την ίδια στιγμή, οι καθυστερήσεις στη ροή των εμβολιασμών στις περισσότερες χώρες της Ένωσης, λόγω προβλημάτων παραγωγής των φαρμακευτικών εταιρειών, φαίνεται να δημιουργεί χώρες δύο και τριών ταχυτήτων.
Στις αρχές Ιανουαρίου, η Κομισιόν διαβεβαίωνε σχετικά με τη διανομή των πολύτιμων εμβολίων, ότι θα επικρατήσει η “αρχή της αλληλεγγύης και της ισονομίας στη βάση της ίσης μεταχείρισης και πρόσβασης στα εμβόλια, χωρίς να ευνοούνται οι χώρες με ισχυρότερη διαπραγματευτική δύναμη”. Μια υπόσχεση που φαίνεται να … πηγαίνει περίπατο.
Οι ηγέτες πέντε κρατών – μελών ζητούν τώρα έκτακτη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καταγγέλλοντας “αδικίες” και “κρυφές συμφωνίες” μεταξύ κρατών και φαρμακευτικών εταιρειών.
Οι χώρες αυτές είναι η Αυστρία, η Τσεχία, η Σλοβενία , η Βουλγαρία και η Λεττονία, οι οποίες υποστηρίζουν ότι η κατανομή μεταξύ των χωρών δεν γίνεται με δίκαιο τρόπο. Πιο συγκεκριμένα, ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς αποκάλυψε την Παρασκευή τακτικές “παζαριού” και κατήγγειλε ταυτόχρονα ότι ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες ενδεχομένως να έχουν υπογράψει διμερή «μυστικά συμβόλαια» με τις φαρμακευτικές εταιρείες, πέρα από την «κεντρική» συμφωνία που έχει κάνει μαζί τους η Κομισιόν.
Μάλιστα, συμπλήρωσε ότι χώρες όπως η Δανία και η Ολλανδία έχουν παραλάβει πολύ περισσότερες δόσεις ανά κάτοικο, σε σχέση με την Βουλγαρία ή την Κροατία, κάτι το οποίο αρνήθηκαν οι εκπρόσωποι της Κομισιόν, απαντώντας -σύμφωνα με πηγές- ότι «κάθε χώρα έχει την δυνατότητα να λάβει περισσότερες ή λιγότερες δόσεις από κάθε εμβόλιο».
Οι ακυρώσεις παραδόσεων εμβολίων φέρνουν … γκρίνια
Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση της φαρμακευτικής εταιρείας AstraZeneca ότι θα μειώσει τις παραδόσεις των εμβολίων της για την Covid-19 στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο βρετανοσουηδικός όμιλος επικαλέστηκε «περιορισμούς στις εξαγωγές» για τα εμβόλια που παρασκευάζονται εκτός της ΕΕ, και ξεκαθάρισε ότι δεν θα μπορέσει να παραδώσει παρά μόνο 100 εκατομμύρια δόσεις εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους, δηλαδή μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Δηλαδή κατά το δεύτερο τρίμηνο θα παραδώσει μόνο 70 εκατομμύρια δόσεις αντί για 180 που προβλεπόταν αρχικά.
Όλα αυτά συμβαίνουν με φόντο την διακοπή των εμβολιασμών με το εμβόλιο των AstraZeneca / Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ή και την προληπτική απόσυρση συγκεκριμένης παρτίδας εμβολίων της AstraZeneca σε χώρες της ΕΕ, εξαιτίας εμφάνισης θρομβώσεων και θανάτων σε ορισμένους εμβολιασθέντες. Το γεγονός δεν έχει προς το παρόν σχετιστεί με παρενέργειες του συγκεκριμένου εμβολίου. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) και Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είναι απόλυτα καθησυχαστικοί. Όμως, η υπόθεση δεν παύει να προσθέτει μία ακόμη “παραφωνία” και καθυστέρηση στην ομαλή ροή της εμβολιαστικής προσπάθειας ενάντια στην Covid-19.
Ολοένα και περισσότεροι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ κατηγορούν την Κομισιόν πως ό,τι μπορούσε να πάει στραβά με τα εμβόλια πήγε: Καθυστερήσεις υπήρξαν στις διαπραγματεύσεις με τις εταιρείες, τις εγκρίσεις των εμβολίων από τον ΕΜΑ, αλλά και μειωμένες παραδόσεις στις δόσεις.
Η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντέδρασε έντονα την προηγούμενη εβδομάδα δηλώνοντας ότι δεν αποδέχεται πλέον τον ρόλο του «αποδιοπομπαίου τράγου» για τις καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς και επέρριψε ευθύνες στην AstraZeneca, που δεν τήρησε τη συμφωνία των παραδόσεων για το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Καθυστερούν και η χώρες στη διενέργεια του εμβολιασμού
Σύμφωνα με δεδομένα του Politico πάντως, δεν βαρύνουν όλες οι ευθύνες την Κομισιόν. Ακόμη και τα ίδια τα κράτη-μέλη, όπως αναφέρεται σε άρθρο- φέρουν ευθύνες για τις καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς των πολιτών της.
Συγκεκριμένα, το Politico καταγράφει υψηλό ποσοστό εμβολίων, τα οποία τα κράτη κρατούν στα ψυγεία τους και δεν τα χορηγούν στους πολίτες. Ο πρώτος λόγος που συμβαίνει αυτό, έχει να κάνει με την ασυνέπεια των φαρμακευτικών εταιρειών στις παραδόσεις τους και πρέπει να υπάρχει απόθεμα στα ψυγεία, ώστε να είναι εξασφαλισμένες οι επαναληπτικές δόσεις. Ωστόσο, κάποιες χώρες δεν χρησιμοποιούν ούτε τις δόσεις που έχουν εγκαίρως παραλάβει.
Στα δεδομένα που επικαλείται το Politico αποδεικνύεται ότι το ποσοστό των δόσεων που παρέλαβαν οι χώρες, απέχει αρκετά από το ποσοστό που χορηγήθηκε στους πολίτες.
Για παράδειγμα, στο Βέλγιο, την Τσεχία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Σλοβενία χορηγήθηκε λιγότερη από μία στις τέσσερις δόσεις του εμβολίου της AstraZeneca. Μόνο αν είχε αξιοποιηθεί η μισή παραδοτέα ποσότητα, θα αιτιολογούσε ότι οι χώρες φύλαξαν τη δεύτερη δόση για όσους είχαν κάνει την πρώτη. Τώρα, δεν δικαιολογείται η καθυστέρηση στους εμβολιασμούς, τουλάχιστον με αυτόν τον τρόπο, αναφέρεται.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στη Γερμανία, όπου αρκετοί πολίτες αρνήθηκαν να κάνουν το εμβόλιο μετά από την ανησυχία που είχαν εκφράσει οι αρμόδιοι επιστήμονες για την αποτελεσματικότητά τους στις ηλικίες άνω των 64 ετών, πλέον έχει πραγματοποιηθεί η μία στις τρεις δόσεις.
Σε αντίθεση, το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech, από το οποίο οι χώρες της ΕΕ έχουν λάβει τις περισσότερες δόσεις, χρησιμοποιείται πολύ περισσότερο.
Ποσοστά χορήγησης των εμβολίων σε σχέση με τις παραδοτέες δόσεις
Σύμφωνα με την έρευνα του Politico, στην Ελλάδα έχει χρησιμοποιηθεί το 91,9% του εμβολίου των Pfizer/BioNTech και το 63,8% του εμβολίου της AstraZeneca από τις παραλαβές που έχουν γίνει. Κάτι που σημαίνει ότι και στην απορρόφηση των δόσεων είμαστε σε καλό επίπεδο.
- Στη Δανία έχει γίνει το 88,4% του εμβολίου της AstraZeneca και το 98,7% του εμβολίου των Pfizer/BioNTech.
- Στη Λετονία έχουν χορηγηθεί το 74,9% του εμβολίου της AstraZeneca και το 89,4% του εμβολίου των Pfizer/BioNTech.
- Σε αντίθεση, το Βέλγιο έχει πραγματοποιήσει μόνο το 19,9% του εμβολίου της AstraZeneca και το 100% του εμβολίου των Pfizer/BioNTech,
- Στη Σλοβενία το 24,1% του εμβολίου της AstraZeneca και το 92,6% του εμβολίου των Pfizer/BioNTech,
- Στην Τσεχία το 22,2% του εμβολίου της AstraZeneca και το 83,7% του εμβολίου των Pfizer/BioNTech.
Περισσότερο «ισότιμα» διαχειρίζονται τα εμβόλια στην Κύπρο, όπου έχει πραγματοποιηθεί το 80% των παραλαβών της AstraZeneca και το 83,6% των Pfizer/BioNTech και στην Ιρλανδία, όπου έχουν χορηγηθεί το 79,9% των εμβολίων των Pfizer/BioNTech και το 77,2% της AstraZeneca.
