ΕΝΦΙΑ: Πώς να μειώσετε από σήμερα τον «λογαριασμό» που έρχεται

Αμέσως μετά το Πάσχα θα ξεκινήσει η διαδικασία εκκαθάρισης του νέου Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) προκειμένου να αναρτηθούν Αρχές Μαΐου και η πληρωμή του φόρου να ξεκινήσει από τον ερχόμενο Μάιο με τη δυνατότητα εξόφλησης του σε 10 μηνιαίες δόσεις, έως και τον Φεβρουάριο του 2024. Όμως, οι φορολογούμενοι μπορούν από σήμερα να κάνουν τις απαραίτητες κινήσεις για να αποφύγουν ένα -άδικα- παραφουσκωμένο λογαριασμό ή κάποιο πρόστιμο επειδή άργησαν να ενημερώσουν την εφορία για κάποια μεταβολή στην ακίνητη περιουσία τους.

Μετά και την παράταση που δόθηκε με τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή, όσοι φορολογούμενοι απέκτησαν το 2022 ακίνητα με αγορά, δωρεά-γονική παροχή ή κληρονομιά αλλά κι οποιαδήποτε άλλη μεταβολή θα πρέπει να τα συμπληρώσουν στο Ε9 έως τις 12 Απριλίου. Οι νέες υποβολές ή οι διορθώσεις γίνονται χωρίς την επιβολή προστίμων ωστόσο εάν προκύψει από τη δήλωση ότι αυξήθηκε για κάποιο από τα προηγούμενα έτη η ακίνητη περιουσία τους, θα επαναϋπολογιστεί ο ΕΝΦΙΑ και θα σταλεί νέο εκκαθαριστικό σημείωμα.

Η ΑΑΔΕ πρόσθεσε νέους κωδικούς στη δήλωση στοιχείων ακινήτων οι οποίοι αφορούν τα ημιτελή κτίσματα αλλά και όσους αποκτούν την πλήρη κυριότητα των ακινήτων. Οι νέοι κωδικοί διευκολύνουν τους φορολογούμενους και ανοίγουν πιο εύκολα την πόρτα των εκπτώσεων στον ΕΝΦΙΑ, που ειδικά για τα ημιτελή κτίσματα φθάνουν στο 60%. Ειδικότερα:

Προβλέπεται νέος κωδικός για μελλοντικά ή μη αποπερατωμένα κτίσματα ανεγειρόμενης οικοδομής, που μεταβιβάζονται από κατασκευαστή. Μέσω του νέου κωδικού, οι φορολογούμενοι μπορούν να δηλώνουν την πραγματική κατάσταση των κτισμάτων αυτών την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και να υπόκεινται στον αντίστοιχο, μειωμένο, ΕΝΦΙΑ, σε σχέση με τα αποπερατωμένα κτίσματα. Ο νέος κωδικός ισχύει για δηλώσεις έτους 2023 και μετά. Οι φορολογούμενοι, που έχουν εμπράγματα δικαιώματα σε μη αποπερατωμένα ή μελλοντικά κτίσματα κατά την ημερομηνία αυτή, μπορούν να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση Ε9 μέχρι τις 12 Απριλίου 2023, ώστε η αξία των κτισμάτων αυτών να υπολογισθεί ορθά για τον ΕΝΦΙΑ του 2023. Σημειώνεται ότι για τα ημιτελή κτίσματα εφαρμόζεται έκπτωση στον ΕΝΦΙΑ 60%.

Για τη διευκόλυνση των φορολογουμένων, που αποκτούν την πλήρη κυριότητα ακινήτων λόγω συνένωσης της ψιλής κυριότητας με την επικαρπία, για δηλώσεις Ε9, που υποβάλλονται από τη δημοσίευση της Απόφασης και μετά, γίνεται υποχρεωτική η συμπλήρωση του ΑΦΜ του επικαρπωτή για την αναγραφή δικαιωμάτων ψιλής κυριότητας.

Επίσης, διορθώνοντας τα λάθη ή τις παραλείψεις στο Ε9 για την υπάρχουσα ακίνητη περιουσία, οι φορολογούμενοι μπορούν να «ξεφουσκώσουν» το εκκαθαριστικό του φετινού ΕΝ.Φ.Ι.Α από 20% έως και 90% ανάλογα με το είδος του λάθους η των παραλείψεων στα περιγραφικά στοιχεία και στη χρήση των ακινήτων

Με την υποβολή του νέου Ε9 θα τροποποιηθεί η εικόνα της ακίνητης περιουσίας του υπόχρεου φορολογούμενου και θα μεταβληθεί το ύψος του ΕΝ.Φ.Ι.Α. που θα κληθεί να πληρώσει εντός του τρέχοντος έτους.

Όσοι υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9), είτε για το 2022 είτε για το 2023, θα πρέπει να ακολουθήσουν τα εξής 10 βήματα:

1. Επιλέξτε το έτος που θέλετε να υποβάλλετε Ε9 και από τις διαθέσιμες ενέργειες της αρχικής σελίδας, επιλέξτε δημιουργία δήλωσης Ε9 για να προβείτε στις απαραίτητες τροποποιήσεις της περιουσιακής σας κατάστασης.
2. Μπορείτε να εισάγετε/μεταβάλλετε/διαγράψετε ακίνητο των πινάκων 1 (κτίσματα και οικόπεδα) και 2 (γήπεδα).
3. Εάν εισάγετε ακίνητο, συμπληρώστε όλα τα υποχρεωτικά πεδία που αφορούν τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου (τετραγωνικά μέτρα, είδος εμπράγματου δικαιώματος, ποσοστό συνιδιοκτησίας κ.τ.λ.) και επίσης κάντε γεωγραφικό εντοπισμό του ακινήτου είτε μέσω επιλογής του νομού, δημοτικού διαμερίσματος και δρόμων οικοδομικού τετραγώνου είτε μέσω επιλογής ανοίγματος του χάρτη Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων.
4. Εάν μεταβάλλετε ακίνητο, τροποποιήστε μόνο τα περιγραφικά στοιχεία για τα οποία απαιτείται τροποποίηση.
5. Από το έτος 2013 και μετά, κατά την οριστική υποβολή των δηλώσεων Ε9, ζητείται υποχρεωτικά η αναγραφή του αριθμού παροχής ρεύματος στα κτίσματα στα οποία έχετε πλήρη κυριότητα ή επικαρπία.
6. Από το έτος 2014 και μετά, ανάλογα με την αιτία εισαγωγής/μεταβολής/διαγραφής ακινήτου που θα επιλέξετε, θα πρέπει να συμπληρώσετε τα υποχρεωτικά πεδία που ζητούνται και αφορούν στοιχεία συμβολαίων (αριθμός και ημερομηνία συμβολαίου, Α.Φ.Μ. συμβολαιογράφου), στοιχεία διαθήκης εφόσον υπάρχει (αριθμός και ημερομηνία δημοσίευσης, ημερομηνία θανάτου) κ.λπ.
7. Κατά την οριστική υποβολή δήλωσης Ε9, μπορεί να ζητηθεί η μεταβολή συγκεκριμένων ακινήτων λόγω ελλείψεων στα στοιχεία τους.
8. Οποιαδήποτε ενέργεια κάνετε, αποθηκεύεται προσωρινά.
9. Όταν ολοκληρώσετε τις μεταβολές της περιουσιακής σας κατάστασης, ελέγξτε το πως έχει διαμορφωθεί μέσω της προεπισκόπησης περιουσιακής κατάστασης.
10. Επιλέξτε οριστική υποβολή της δήλωσης Ε9 και εάν επιθυμείτε, μεταφορά της δήλωσης στο επόμενο έτος.

Όσοι φορολογούμενοι διαπιστώσουν ότι διέπραξαν λάθη θα πρέπει να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9. Ο έλεγχος θα πρέπει να επικεντρωθεί στα παρακάτω πεδία:

• Όροφος: Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο υψηλότερος συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο και συνεπώς το ποσό αυξάνεται.
• Εμπράγματα δικαιώματα: Φορολογούμενοι που έχουν την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία επί ακινήτων θα χρεωθούν με επιπλέον ΕΝΦΙΑ αν στο Ε9 δεν δήλωσαν ψιλή κυριότητα ή επικαρπία αλλά πλήρη κυριότητα, αναγράφοντας τον κωδικό 1 αντί των κωδικών 2 ή 3 στις σχετικές στήλες του Ε9.
• Ποσοστά συνιδιοκτησίας: Αν δεν έχει αναγραφεί το ποσοστό συνιδιοκτησίας ή έχει αναγραφεί λανθασμένο ποσοστό συνιδιοκτησίας η ΑΑΔΕ υπολογίζει ότι το ποσοστό συνιδιοκτησίας είναι 100%.
• Επιφάνεια: Προσοχή γιατί το Συνηθέστερο λάθος είναι η δήλωση βοηθητικών χώρων ως κύριων με αποτέλεσμα να υπολογίζεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Ένα ακόμα λάθος έχει να κάνει με δήλωση των υπογείων επιφανειών ακινήτων ως χώρων κύριας χρήσης ή του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα μαζί με τους κύριους χώρους του ακινήτου.
• Παλαιότητα: Τυχόν λανθασμένη αναγραφή του έτους κατασκευής για παλαιό κτίσμα προκαλεί έξτρα χρέωση.
• Κενά ημιτελή κτίσματα: Όπως προαναφέρθηκε και με βάση το ισχύον καθεστώς οι φορολογούμενοι που έχουν στην κατοχή τους κενά ημιτελή κτίσματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτροδοτηθεί ή ηλεκτροδοτούνται με εργοταξιακό ρεύμα, δικαιούνται έκπτωσης 60% στον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στα συγκεκριμένα κτίσματα.
• Κτίσματα εντός αγροτεμαχίων: Τυχόν λάθη η παραλείψεις στην περιγραφή και χρήση του κτίσματος που βρίσκεται μέσα σε αγροτεμάχιο διογκώνουν έως πέντε φορές το ποσό του ΕΝΦΙΑ