Διαδοχικά είναι τα προβλήματα που προκύπτουν στην οικονομία, καθώς μετά το τσουνάμι ανατιμήσεων υπάρχει και ανησυχία για την εφοδιαστική ασφάλεια. Μία σειρά βασικών προϊόντων εισάγονται σε σημαντικό βαθμό από την Ουκρανία και τη Ρωσία, με αποτέλεσμα να αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι εφοδιασμού.
Την ίδια στιγμή πριν καν στεγνώσει το μελάνι στο εαρινό πακέτο στήριξης, στο τραπέζι είναι και νέα μέτρα για να χαλαρώσει ο κλοιός της ακρίβειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν πως πρόκειται για ένα ρευστό σκηνικό και δεν είναι εύκολο να γίνουν προβλέψεις για το πότε θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση στην οικονομία. Το κύμα των ανατιμήσεων πνίγει τα νοικοκυριά, με την αισιοδοξία για την επόμενη ημέρα να εξανεμίζεται και την ακρίβεια να αναδεικνύεται στο νούμερο ένα πρόβλημα.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό αβεβαιότητας και χωρίς να μπορεί να γίνει καμία πρόβλεψη για την διάρκεια του πολέμου αναζητούνται τρόποι για να μην υπάρξουν προβλήματα στην εφοδιαστική ασφάλεια. Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι από τις μεγαλύτερες παραγωγούς σιτηρών και ένας παρατεταμένος πόλεμος εγκυμονεί κινδύνους για επισιτιστική κρίση κυρίως σε κράτη της Αφρικής (όπως άλλωστε προειδοποίησε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν).
Σήμερα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα προεδρεύσει σε κυβερνητική σύσκεψη με αντικείμενο τον επισιτιστικό εφοδιασμό και την ενδυνάμωση του πρωτογενούς τομέα. Ουσιαστικά οι παρεμβάσεις θα είναι στοχευμένες σε τρεις άξονες:
- Αντιμετώπιση τυχόν ελλείψεων σε είδη διατροφής και γενικά πρώτες ύλες στον πρωτογενή τομέα με εισαγωγές από τρίτες χώρες. Για παράδειγμα μπορεί να εισαχθεί ηλιέλαιο από την Αργεντινή ή άλλες χώρες, καλαμπόκι από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία ή ακόμα και τη Νότια Αμερική και μαλακό σιτάρι από ευρωπαϊκές χώρες ή ακόμα και από τον Καναδά (μέσω Ιταλίας) με το μειονέκτημα, βέβαια του υψηλού κόστους μεταφοράς. Να σημειωθεί πως όσον αφορά στο μαλακό σιτάρι εισάγουμε περίπου 250.000 με 300.000 τόνους τον χρόνο από Ουκρανία και Ρωσία και παρά τον πόλεμο η Ουκρανία συνεχίζει και εξάγει έστω και μικρές ποσότητες. Επίσης το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει ζητήσει το μαλακό σιτάρι και ο αραβόσιτος να μπουν στις συνδεδεμένες ενισχύσεις έτσι ώστε να υπάρχει ένα επιπλέον κίνητρο στους αγρότες για την περίοδο 2023-2027 να καλλιεργήσουν
- Οικονομική στήριξη των κτηνοτρόφων αρχικά με 40 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ανάλογα με την πορεία των δημοσιονομικών θα υπάρξει και πρόσθετη ενίσχυση
- Μέτρα για να αντιμετωπιστεί το τσουμάμι αυξήσεων στις τιμές των λιπασμάτων και να μην υπάρξει κίνδυνος για μειωμένη παραγωγή
Παράλληλα στενή παρακολούθηση θα υπάρχει σε 7 κατηγορίες προϊόντων, όπου οι εταιρείες σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας θα πρέπει να υποβάλλουν τα αποθέματα σε πρώτες ύλες για την παραγωγή, μεταξύ των οποίων λιπάσματα ζωοτροφές, σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι άλευρα και φυτικά έλαια εκτός ελαιολάδου. Η σχετική υπουργική απόφαση θα δημοσιευθεί σήμερα εκτός απροόπτου και οι δηλώσεις θα πρέπει να γίνουν εντός 48 ωρών. Μάλιστα οι δηλώσεις αυτές θα πρέπει να επικαιροποιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Από την κυβέρνηση σημειώνουν πως θα υπάρξει εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά για να αντιμετωπιστούν φαινόμενα αισχροκέρδειας ενώ σημειώνεται πως έχει θεσπιστεί «κόφτης» στο περιθώριο μικτού κέρδους για σειρά αγαθών και υπηρεσιών. Συγκεκριμένα απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας που είναι απαραίτητη για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση και την ασφάλεια του καταναλωτή, που υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους προ της 1ης Σεπτεμβρίου 2021.
Αναζητείται δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετα μέτρα στήριξης
Ο δημοσιονομικός χώρος, που θα προκύπτει, θα αξιοποιείται για την στήριξη των νοικοκυριών. Αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπουν κυβερνητικές πηγές, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων παρεμβάσεων το προσεχές διάστημα.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό τη Μεγάλη Τρίτη θα δοθεί η έκτακτη έκτακτη οικονομική ενίσχυση σε χαμηλοσυνταξιούχους, δικαιούχους επιδόματος παιδιού, δικαιούχους ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος κ.α.. Παράλληλα εκκρεμούν οι τελικές αποφάσεις για το τελικό ύψος της αύξησης στον κατώτατο μισθό, αύξηση που θα δοθεί την 1 Μαΐου σε περίπου 500.000 χαμηλόμισθους.
Στο τραπέζι είναι περαιτέρω παρεμβάσεις στον ΦΠΑ, όπως για παράδειγμα η παράταση των μειωμένων συντελεστών σε εστίαση, μεταφορές και τουρισμό (είναι στο 13%) αλλά και η μείωση από το 13% στο 6% για συγκεκριμένα προϊόντα διατροφής (π.χ. αλεύρι, ηλιέλαιο).
Την ίδια στιγμή στην κυβέρνηση αναμένουν και τις επόμενες κινήσεις της Ε.Ε. στο ενεργειακό πεδίο, ωστόσο οι αποφάσεις λαμβάνονται με αργά βήματα. Προς το παρόν έχει ανακοινωθεί η φορολόγηση των υπερκερδών από τις εταιρείες παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με συντελεστή 90% και στο πλαίσιο αυτό έχει δοθεί εντολή στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να αρχίσει να αναλύει τα στοιχεία όλων των εταιρειών ενέργειας.
