Σχεδόν ένα εκατομμύριο έξτρα θάνατοι, που σχετίζονταν άμεσα αλλά και έμμεσα με την πανδημία Covid-19, συνέβησαν το 2020 σε 29 χώρες υψηλού εισοδήματος, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, σύμφωνα με μια νέα μεγάλη διεθνή επιστημονική μελέτη.
Η έρευνα, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ αναφέρει ότι ως υπερβάλλοντες θάνατοι από Covid-19, καθώς επίσης από άλλες ασθένειες και αιτίες, θεωρούνται εκείνοι που ξεπερνούν τους αναμενόμενους σε ένα έτος με βάση τα ιστορικά στοιχεία των θανάτων. Οι έξτρα θάνατοι -πέρα από όσους άμεσα οφείλονται στον κορωνοϊό– δίνουν μια ευρύτερη εικόνα της επίπτωσης της πανδημίας στη θνητότητα ενός πληθυσμού.
Για την Ελλάδα, η μελέτη κάνει μια μέση εκτίμηση ότι το 2020 υπήρξαν 7.700 έξτρα θάνατοι (από 7.000 έως 8.300) και πιο συγκεκριμένα 3.500 μεταξύ των ανδρών (3.000 έως 4.000) και 4.100 μεταξύ των γυναικών (3.600 έως 4.600). Την ίδια περίοδο του 2019 (έως τις 27/12 που κατέγραψε η μελέτη) υπήρξαν στην Ελλάδα 4.606 θάνατοι, συνεπώς, σύμφωνα με τους ερευνητές, εκτιμάται ότι στη χώρα μας υπήρξαν άλλοι 3.094 έξτρα θάνατοι έμμεσα σχετιζόμενοι με την πανδημία.
Από τις 29 χώρες μόνο τρεις (Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία και Δανία) είχαν το 2020 λιγότερους θανάτους σε σχέση με τους αναμενόμενους. Οι πέντε χώρες με τους περισσότερους εκτιμώμενους υπερβάλλοντες θανάτους το 2020 ήταν οι ΗΠΑ (458.000), η Βρετανία (94.400), η Ιταλία (89.100), η Ισπανία (84.100) και η Πολωνία (60.100).
Αναλογικά με τον πληθυσμό και με βάση το φύλο, οι χώρες με τους περισσότερους έξτρα θανάτους ανά 100.000 άνδρες ήταν πέρυσι η Λιθουανία (285), η Πολωνία (191), η Ισπανία (179), η Ουγγαρία (174) και η Ιταλία (168). Αντίστοιχα στις γυναίκες ήταν η Λιθουανία (210), η Ισπανία (180), η Ουγγαρία (169), η Σλοβενία (158) και το Βέλγιο (151).
Οι περισσότεροι έξτρα θάνατοι αφορούσαν ανθρώπους άνω των 75 ετών, κυρίως άνδρες, ενώ οι θάνατοι σε παιδιά έως 15 ετών ήταν πέρυσι οι αναμενόμενοι με βάση τα ιστορικά στοιχεία ή και χαμηλότεροι σε μερικές χώρες. Σε μεγάλες χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία οι εκτιμώμενοι υπερβάλλοντες θάνατοι ήταν πάνω από 30% μεγαλύτεροι σε σχέση με τους επίσημους θανάτους από Covid-19. Στις περισσότερες χώρες οι έξτρα θάνατοι ήταν περισσότεροι στους άνδρες από ό,τι στις γυναίκες, με μερικές εξαιρέσεις (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα).
Ερευνητές του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου επισημαίνουν σε σχόλιό τους στο ίδιο ιατρικό περιοδικό ότι η νέα μελέτη επιβεβαιώνει τη μεγάλη επίπτωση της πανδημίας στη θνητότητα των ανεπτυγμένων χωρών. Προειδοποιούν ότι η πλήρης επίπτωση -σε άμεσο και έμμεσο επίπεδο- δεν θα γίνει πλήρως ορατή προτού περάσουν αρκετά χρόνια, ιδίως στις φτωχότερες χώρες.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες των πανεπιστημίων Οξφόρδης, Κέιμπριτζ, Χάρβαρντ, Μόσχας και Μιλάνου, με επικεφαλής τον επιδημιολόγο δρ Ναζρούλ Ισλάμ του Τμήματος Υγείας του πληθυσμού του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και δημοσιεύθηκε στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «British Medical Journal» (BMJ).
