Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι νέες ρυθμίσεις για οφειλές που έχουν στις τράπεζες και στο Δημόσιο χιλιάδες οφειλέτες. Από τις αρχές Απριλίου αναμένεται να τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών.
Η διαβούλευση του νομοσχεδίου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί και οι διατάξεις για τις αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό έχει λήξει και τις αμέσως επόμενες ημέρες, και κατά πάσα πιθανότητα στις αρχές Απριλίου αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή.
Στόχος είναι να μπορέσουν να μπορέσουν να ενταχθούν στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών με κριτήρια ευαλωτότητας όσο το δυνατόν περισσότεροι οφειλέτες με μεγαλύτερα εισοδήματα από αυτά που ισχύουν σήμερα.
Σύμφωνα με πληροφορίες του enikonomia.gr με τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναμένεται να αυξηθούν οι επιτυχείς ρυθμίσεις σε ποσοστό περίπου 25% με 30%. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών οι επιτυχείς ρυθμίσεις οφειλών στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού τον φετινό Ιανουάριο σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2024 σημείωσαν άνοδο 46,51%. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν 1.575 ρυθμίσεις που αντιστοιχούν σε 515 εκατ. ευρώ οφειλές έναντι 1.075 ρυθμίσεις που αντιστοιχούσαν σε οφειλές 425 εκατ. ευρώ πέρυσι τον Ιανουάριο.
Ουσιαστικά με τις αλλαγές που προωθεί το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ο εξωδικαστικός μηχανισμός θα καλύπτει και την μεσαία τάξη δηλαδή όσους έχουν εισοδήματα έως 42.000 ευρώ και περιουσία ύψους έως 360.000 ευρώ. Με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο διπλασιάζονται τα όρια περιουσίας, εισοδήματος και καταθέσεων.
Επίσης, μια πολύ σημαντική αλλαγή έχει να κάνει με την υποχρεωτική αποδοχή από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (servicers) της πρότασης ρύθμισης του εξωδικαστικού μηχανισμού που αφορούν τους ευάλωτους οφειλέτες.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, στο νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση σκοπός των αλλαγών που περιλαμβάνονται στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών είναι η διεύρυνση της περιμέτρου των επιλέξιμων οφειλετών για τη συμμετοχή τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό, η επέκταση του Προγράμματος Συνεισφοράς Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες και η υποχρέωση που έχουν οι πιστωτές να παρέχουν μια ρύθμιση στους οφειλέτες πριν από τον πλειστηριασμό.
Οι αλλαγές
Οι διευρυμένες αλλαγές στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών αφορούν τα κριτήρια με τα οποία κάποιος οφειλέτης χαρακτηρίζεται ως ευάλωτος. Οι συγκεκριμένοι οφειλέτες θα πρέπει να έχουν εκδώσει βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη, να έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές τουλάχιστον 90 ημέρων σε χρηματοδοτικούς φορείς ύψους έως 300.000 ευρώ.
Αναφορικά με τα νέα όρια των εισοδημάτων και των καταθέσεων σύμφωνα με τα οποία ένας οφειλέτης θεωρείται ευάλωτος είναι τα εξής:
- Άγαμος: Από 7.000 στα 14.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: Από 10.500 σε 21.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: Από 14.000 στα 28.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: Από 17.500 στα 35.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: Από 21.000 στα 42.000 ευρώ.
Περιουσιακά όρια
Με το νέο νομοσχέδιο διπλασιάζονται και τα περιουσιακά όρια:
- Άγαμος: Από 120.000 στα 240.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: Από 135.000 σε 270.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με ένα ανήλικο μέλος: Από 150.000 στα 300.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα ή μονογονεϊκή οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη: Από 165.000 στα 330.000 ευρώ.
- Νοικοκυριό αποτελούμενο από πέντε μέλη και πάνω ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία ανήλικα μέλη και πάνω: Από 180.000 στα 360.000 ευρώ.
Υποχρεωτική ρύθμιση
Μια σημαντική αλλαγή που φέρνει το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι η υποχρέωση του πιστωτή να έχει καταθέσει τουλάχιστον 3 μήνες προ της διενέργειας πλειστηριασμού έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη, με κάθε πρόσφορο τρόπο (συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας) για την οφειλή για την οποία επισπεύδει τον πλειστηριασμό. Η υποχρέωση δεν υφίσταται εάν ο οφειλέτης δεν έχει εγγραφεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ενημέρωσης του πιστωτή, παρέχοντας κατ’ ελάχιστον διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και τηλέφωνο επικοινωνίας. Συνεπώς θα πρέπει όλοι οι οφειλέτες που τους κοινοποιείται κατασχετήρια έκθεση με ημερομηνία πλειστηριασμού αμέσως να προβαίνουν στην εγγραφή των στοιχείων τους στις πλατφόρμες των servicers ώστε αν δεν τους κοινοποιήσουν μέσα στην προθεσμία την πρότασή τους οι servicers να ακυρώνεται ο πλειστηριασμός. Με αυτόν τον τρόπο οι δανειολήπτες θα έχουν ένα νέο «όπλο» στα χέρια τους για να προστατέψουν το σπίτι τους από τον πλειστηριασμό.
Επίσης σύμφωνα με το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση απαλλάσσεται ο οφειλέτης για τον οποίο δεν ανοίγει πτωχευτική διαδικασία αλλά καταχωρείται στο Μητρώο Φερεγγυότητας. Με νέα ρύθμιση, προστίθεται η δυνατότητα στον εισηγητή δικαστή, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, να εκδίδει πράξη με την οποία διαπιστώνει την επέλευση της απαλλαγής του οφειλέτη από τις οφειλές του.
Επίσης, καταργείται η αποκλειστική προθεσμία των 60 ημερών, εντός της οποίας ο ευάλωτος οφειλέτης καλείται να υποβάλει αίτηση για ένταξή του στο Πρόγραμμα Συνεισφοράς του Δημοσίου.
Παράλληλα, το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα επεκτείνεται για 4 μήνες προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες ενέργειες για τη σύσταση και λειτουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης. Ειδικότερα, η προθεσμία υποβολής αιτήσεων και χορήγησης συνεισφοράς του Δημοσίου σε ευάλωτους οφειλέτες, παρατείνεται μέχρι τη μεταβίβαση της κατοικίας τους στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης, σύμφωνα με τον νόμο περί μεταβίβασης κύριας κατοικίας στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης, και σε κάθε περίπτωση, όχι πέρα από την 31η Ιουλίου 2025.
Ακόμη επεκτείνεται και στην περίπτωση που ο οφειλέτης επιλέξει να ρυθμίσει τις οφειλές του μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης, της δυνατότητας ρύθμισης δανείων που έχουν εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου με δυνατότητες διαγραφών και επέκτασης του χρόνου αποπληρωμής. Στόχος είναι να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις που έχουν συνήθως μεγαλύτερες οφειλές να ρυθμίσουν και τα δάνεια με εγγύηση ελληνικού δημοσίου, χωρίς να διακινδυνεύεται η παρασχεθείσα εγγύηση.
Νέες αιτήσεις
Πολύ σημαντικό επίσης είναι η δυνατότητα που δίνεται στους ευάλωτους οφειλέτες, που δεν κατάφεραν να εντάξουν τις οφειλές τους στον εξωδικαστικό μηχανισμό, να μπορέσουν 2 μήνες μετά την ισχύ του νομοσχεδίου να προχωρήσουν σε νέα αίτηση προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Ωστόσο αν οι οφειλέτες αυτοί έχουν ήδη ρυθμίσει τις οφειλές προς το δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης με την προηγούμενη αίτηση, οι οφειλές αυτές θεωρούνται ως ρυθμισμένες για τους σκοπούς της νέας αίτησης.
Πότε δεν γίνεται δεκτή η ρύθμιση
Εφόσον οι οφειλέτες πληρούν τις προϋποθέσεις του ευάλωτου η πρόταση ρύθμισης προσφέρεται μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας στον οφειλέτη και ο οφειλέτης δύναται να την αποδεχθεί ή να την απορρίψει. Ωστόσο οι πιστωτές μπορούν να κάνουν ανακοπή κατά της ρύθμισης λόγω μη ύπαρξης των προϋποθέσεων ευαλωτότητας μέσα σε διάστημα 20 ημερών από την εξαγωγή της πρότασης ρύθμισης, στο αρμόδιο Πρωτοδικείου. Λόγοι της ανακοπής είναι μεταξύ άλλων η ανακρίβεια των στοιχείων που έχει υποβάλει ο οφειλέτης.
Σημειώνεται ότι στον εξωδικαστικό μπορούν να ενταχθούν και δάνεια τα οποία φέρουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, όπως είναι για παράδειγμα δάνεια της Εργατικής Κατοικίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εφόσον η διαδικασία της εξυγίανσης ολοκληρωθεί επιτυχώς και επικυρωθεί το σχέδιο εξυγίανσης, κατά την υλοποίηση του σχεδίου, η οφειλή δύναται να εξυπηρετείται σε νέο λογαριασμό, δηλαδή με νέα ταυτότητα οφειλής.
