Πιθανότατα ως το τέλος της εβδομάδας θα έχει κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο που συμπεριλαμβάνει νέες βελτιώσεις στον Εξωδικαστικό, κυρίως μεγαλύτερα «κουρέματα».
Αυτήν τη στιγμή, το μέσο κούρεμα για οφειλές προς Δημόσιο διαμορφώνεται σε 17,3%, ενώ για χρέη σε τράπεζες και funds ανεβαίνει στο 27%. Σημειωτέον ότι το 44% των ρυθμίσεων προς χρηματοπιστωτικούς φορείς έλαβε κούρεμα άνω 30%, ενώ το συνολικό ποσό διαγραφής ξεπερνά το 1 δις ευρώ.
Στις επιμέρους κατηγορίες δανείων, που έχουν μπει σε διαδικασία ρύθμισης, στα καταναλωτικά το «κούρεμα» αγγίζει το 34%, στα επιχειρηματικά διαμορφώνεται στο 29,60%, ενώ στα στεγαστικά περιορίζεται στο 13%. Ως αντίβαρο του μικρού «κουρέματος» στα στεγαστικά φαίνεται ότι λειτουργεί η μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, που κατά μέσο όρο διαμορφώνεται στα 27 χρόνια, ενώ στα επιχειρηματικά ο ορίζοντας φτάνει στα 19 χρόνια και στα καταναλωτικά δάνεια στα 14 χρόνια.
Το εύρος της διαγραφής οφειλής, δηλαδή του «κουρέματος», είναι ένα από τα πεδία όπου έρχονται βελτιώσεις με το νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΟ. Συγκεκριμένα, με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα αλλάξει ο αλγόριθμος από τον οποίο προκύπτει το ύψος της διαγραφής οφειλών και κατ΄ επέκταση το ύψος της οφειλής που ρυθμίζεται μέσω του εξωδικαστικού, για το σύνολο των οφειλετών που έχουν δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση και όχι μόνο τους ευάλωτους. Με τις αλλαγές που επέρχονται, το ύψος της ρυθμιζόμενης οφειλής από δάνεια με εμπράγματη εξασφάλιση μειώνεται έως και κατά 28% σε σχέση με την υφιστάμενη κατάσταση.
Για παράδειγμα, σε οφειλή ύψους 100.000 ευρώ με υποθήκη ακίνητο αξίας 100.000, με τον εξωδικαστικό σήμερα ο οφειλέτης καλείται να πληρώσει 70.440, δηλαδή του γίνεται «κούρεμα» 29,6%. Με τη νέα ρύθμιση θα πληρώσει 65.000, δηλαδή η οφειλή του μειώνεται επιπλέον κατά 8%. Σε άλλη περίπτωση, για οφειλή ύψους 100.000 ευρώ με ακίνητο αξίας 70.000 ευρώ, σήμερα η οφειλή μειώνεται στα 55.308 ευρώ, ενώ με το νέο καθεστώς πέφτει στα 45.500, δηλαδή 18% μικρότερη.
Οι ευάλωτοι
Η διεύρυνση του «κουρέματος» δεν είναι η μοναδική παρέμβαση που φέρνει το νομοσχέδιο. Μεγάλοι ωφελημένοι είναι οι ευάλωτοι, οι οποίοι θωρακίζονται από καταχρηστικές πρακτικές τραπεζών και funds. Είναι ενδεικτικό ότι σήμερα σχεδόν οι μισές προτάσεις ρύθμισης, που απορρίπτονται από τους servicers, αφορούν σε οφειλές ευάλωτων νοικοκυριών!
Έτσι, με διάταξη θα ορίζεται ότι η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών- για τους οποίους έχει εκδοθεί η σχετική βεβαίωση- όπως προκύπτει από την εφαρμογή του υπολογιστικού εργαλείου του εξωδικαστικού, θα γίνεται αυτόματα και υποχρεωτικά αποδεκτή από το σύνολο των πιστωτών.
Υπενθυμίζεται ότι το υπολογιστικό εργαλείο, δηλαδή ο αλγόριθμος, προσδιορίζει το τελικό ποσό αποπληρωμής, το ύψος του «κουρέματος» και τον αριθμό των δόσεων, λαμβάνοντας υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, την αξία της περιουσίας του, κ.ά. Με τη νέα διάταξη ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση αυτή, ενώ οι πιστωτές μπορούν να την προσβάλουν μόνο στα δικαστήρια, εφόσον διαθέτουν στοιχεία ότι παράμετροι της αίτησης δεν είναι αληθινές (π.χ. αν ο οφειλέτης δεν είναι στην πραγματικότητα ευάλωτος).
Τα επιτόκια
Σε μια συγκυρία όπου τα επιτόκια έχουν χτυπήσει «κόκκινο» και κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά ότι δεν θα έχουμε συνέχεια, η «ομπρέλα» του Εξωδικαστικού γίνεται πιο ισχυρή για νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
Έτσι, με τροποποίηση της σχετική υπουργικής Απόφασης, θα οριστεί σε 3% σταθερό και για 3 έτη, το επιτόκιο των ρυθμίσεων. Σημειώνεται ότι το επιτόκιο για τα χρέη προς τους χρηματοπιστωτικούς φορείς σήμερα είναι euribor συν 2,5 μονάδες για εξασφαλισμένες οφειλές και συν 3 μονάδες για μη εξασφαλισμένες οφειλές και πλέον γίνεται 3% σταθερό.
Αυτήν τη στιγμή, έχουν ολοκληρωθεί 10.023 ρυθμίσεις, που αφορούν σε χρέη 3,7 δις ευρώ. Ωστόσο, αυτή είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Σε αναμονή βρίσκονται πάνω από 45 χιλιάδες αιτήσεις, οι οποίες αντιστοιχούν σε οφειλές 23 δις ευρώ. Από αυτές, το 59%, δηλαδή περίπου 13,5 δις ευρώ αφορούν σε επιτηδευματίες και είναι προφανής η «ανάσα» που μπορεί να πάρει η αγορά, εφόσον τελικά αυτά τα χρέη ρυθμιστούν μέσω του βελτιωμένου Εξωδικαστικού.
