Ανοδο για πέμπτο συνεχές έτος σημείωσαν οι καταθέσεις εγχώριων επιχειρήσεων και νοικοκυριών το 2021, επιστρέφοντας στα επίπεδα του 2011, στα πρώτα δηλαδή χρόνια εφαρμογής των μνημονίων μετά τη χρεοκοπία της χώρας. Την υπό εξέταση περίοδο η αύξησή τους από τα χαμηλά που καταγράφηκαν στο τέλος του 2016, όταν το τραπεζικό σύστημα βρισκόταν στον δεύτερο χρόνο των capital controls, έφτασε τα 60 δισ. ευρώ ή το 50%.
Η επίδοση αυτή πάντως δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την κρατική στήριξη προς τον ιδιωτικό τομέα μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Εάν δεν υπάρξουν εκπλήξεις στις μεταβολές των υπολοίπων τον περασμένο Δεκέμβριο (θα γίνουν γνωστές σε λίγες εβδομάδες), κατά τη διετία 2020-2021 οι καθαρές εισροές στους λογαριασμούς φυσικών και νομικών προσώπων θα ξεπεράσουν τα 35 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε σωρευτική άνοδο της τάξης του 25%.
Το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται σε δύο βασικές παραμέτρους:
- Πρώτον, στα μέτρα στήριξης προς νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που ανήλθαν στα 43 δισ. ευρώ.
- Δεύτερον, στην επιστροφή της πιστωτικής επέκτασης στην επιχειρηματική πίστη σε θετικό έδαφος, με την υποστήριξη των αναπτυξιακών προγραμμάτων εγγυοδοσίας και επιδότησης τόκων που ενεργοποιήθηκαν το 2020. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε 22 μήνες, έως και τον Οκτώβριο του 2021, οι νέες εκταμιεύσεις δανείων προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις προσέγγισαν τα 24 δισ. ευρώ.
Προς την ίδια κατεύθυνση λειτούργησαν οι αναστολές πληρωμής φορολογικών, ασφαλιστικών και δανειακών υποχρεώσεων, καθώς και η αναγκαστική αναβολή καταναλωτικών δαπανών από τα νοικοκυριά λόγω των κατά περιόδους lockdowns και των μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας.
Ρόλο έχει παίξει και το γεγονός ότι αυξήθηκε περαιτέρω η χρήση καρτών, διατηρώντας εντός του τραπεζικού κυκλώματος τα χρήματα των συναλλαγών. Επίσης δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός ότι το 2021 η χώρα επέστρεψε σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, με τον τουρισμό να πρωταγωνιστεί ξανά, καλύπτοντας τις απώλειες του ΑΕΠ το 2020.
Τι θα γίνει το 2022
Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο 11μηνο Ιανουάριος – Νοέμβριος 2021, τα μεγέθη ενισχύθηκαν κατά 12,50 δισ. ευρώ, κοντά στα 176 δισ. ευρώ. Δεδομένου όμως ότι ο Δεκέμβριος είναι παραδοσιακά μήνας με σημαντικές καθαρές εισροές, π.χ. 4,50 δισ. ευρώ το 2020, το κοντέρ της περυσινής χρονιάς θα φτάσει τουλάχιστον στα 15 δισ. ευρώ, χωρίς να αποκλείονται και υψηλότερα νούμερα.
Αυτό σημαίνει ότι το 2022 θα ξεκινήσει με την καταθετική βάση στα επίπεδα των 180 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι η άνοδος των μεγεθών θα συνεχιστεί, με χαμηλότερους ωστόσο ρυθμούς σε σχέση με τα δύο προηγούμενα χρόνια.
Οπως επισημαίνουν, η αναμενόμενη ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας θα δώσει ώθηση στα εισοδήματα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση των καταθέσεων.