Σάββατο, 28 Δεκεμβρίου, 2024 13:42
Κόσμος

Γιατί «αναγκάστηκε» ο Μπλίνκεν να πάει στην Άγκυρα – «Ταύρος εν υαλοπωλείω» ο Ερντογάν με Ισραήλ και Δύση

Μέσα στο πολύ βαρύ κλίμα που έχει δημιουργήσει ο Τούρκος πρόεδρος με τις σφοδρές επιθέσεις εναντίον όχι μόνο του Ισραήλ αλλά και των ΗΠΑ και ο συνεχιζόμενος εκβιασμός για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν αναλαμβάνει μια εξαιρετικά λεπτή και δύσκολη αποστολή. Να συγκρατήσει την Τουρκία σε τροχιά συνεργασίας και συνεννόησης με την Δύση.





Στο διάστημα αυτό συνεχίσθηκε η σφοδρή και οξύτατη ρητορική του Ερντογάν εναντίον της Δύσης συνολικά αλλά με έντονες επιθέσεις και εναντίον της αμερικανικής πολιτικής όχι μόνο στον πόλεμο στην Γάζα αλλά και συνολικά στην περιοχή.

Ο Άντονι Μπλίνκεν και δευτερευόντως ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τ. Σάλλιβαν είναι αυτοί που έχουν αναλάβει την διατήρηση του διαύλου επικοινωνίας με την Τουρκία, καθώς ο πρόεδρος Μπάιντεν συστηματικά αποφεύγει όχι μόνο να συναντήσει αλλά και να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Τούρκο πρόεδρο.

Για τους Αμερικανούς, που βλέπουν δυο δυσκολα μέτωπα, αυτό στην Ουκρανία και τώρα αυτό στην Γάζα, να τους απορροφούν δυνάμεις και διπλωματικό κεφάλαιο από την αντιμετώπιση του βασικού αντιπάλου τους την Κίνα, η απομάκρυνση κρίσιμων συμμάχων όπως η Τουρκία ,είναι ένα τεράστιο πρόβλημα.

Οι ΗΠΑ αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο της Τουρκίας στην συμφωνία για τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας και για την αποφυγή μιας παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης ,αλλά και γιατί αυτό είναι και το μοναδικό άλλοθι για να δικαιολογηθεί η πρόσδεση της με την Ρωσία από την οποία επωφελείται οικονομικά και διπλωματικά ,την ώρα που ολη η Ευρώπη αλλα και άλλες χώρες πληρώνουν βαρύ τίμημα από την συνέχιση του πολέμου. Όμως δεν είναι πια μόνο η Μαύρη Θάλασσα.

Το ξέσπασμα του Ερντογάν για τον πόλεμο στην Γάζα , παραπέμπει σε ρητορική… Νασράλλα με αντι-ισραηλινό στα όρια του αντισημιτισμού και εντονότατο αντιδυτικό περιεχόμενο. Και αυτή η ρητορικη φουντώνει ένα ισλαμικό και αντιδυτικό κλίμα όχι μονο στην τουρκική κοινή γνώμη αλλά και σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο και στις μουσουλμανικές κοινότητες της Ευρώπης..

Για την γραφειοκρατία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αλλα και τού Πενταγώνου η εικόνα του Ερντογάν να σηκώνει την σημαία του Ισλάμ εναντίον του Ισραήλ και της Δύσης, ξυπνάει εφιάλτες της απώλειας του Ιραν. Και η γραφειοκρατία αυτή αναζητεί τρόπους ώστε η Τουρκία να μην βρεθεί σε φυγόκεντρη τροχιά.

Ο Α.Μπλίνκεν θα πρέπει να πείσει την Άγκυρα ότι η στάση της για στήριξη του Ισραηλ δεν είναι εναντίον των Παλαιστινίων ,αλλά ότι δεν μπορεί η Χαμάς και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις να κρατούν την βαλβίδα της ειρήνης ή του πολέμου στην Μ.Ανατολή. Και ότι η Δύση αμέσως μετά την λήξη των συγκρούσεων θα ξεκινήσει μια σοβαρή προσπάθεια για επίλυση του Παλαιστινιακού. Με τα σημερινά δεδομένα επι του πεδίου όμως ακόμη και οι Αμερικανοί αντιλαμβάνονται ότι αυτό είναι εντελως θεωρητικό ,όταν στην προσπάθεια του το Ισραήλ να εξοντώσει την Χαμας ,ισοπεδώνει την Γάζα με πολλά θθύματα μεταξύ των αμάχων και καταστρέφοντας υποδομές που θα καταστήσουν την περιοχή αβίωτη μετά τον πόλεμο.

Ο Τ.Ερντογάν είναι οργισμένος όμως διότι θεωρεί ότι επιχειρείται ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τον σχεδιασμό της επόμενης ημέρας στην περιοχή. Η Τουρκία δεν προσκλήθηκε στην συνάντηση του Α.Μπλίνκεν το Σάββατο με τους ΥΠΕΞ των Αραβικών χωρών στην Ιορδανία, ενώ η Άγκυρα δεν περιλήφθηκε στους σταθμούς των δυο προηγούμενων περιοδειών του Αμερικανού ΥΠΕΞ στην περιοχή.

Επιθυμώντας διακαώς να εξασφαλίσει ρόλο στην επόμενη ημέρα επικαλούμενος ακόμη και το Οθωμανικό παρελθόν της Γάζας ο κ.Ερντογάν βλέπει με ανησυχία να έχει αποκλεισθεί και από τις μεσολαβητικές προσπάθειες για την απελευθέρωση των ομήρων αλλά και από τις διαβουλεύσεις μεταξύ των αραβικών κρατών.

Ετσι ανακαλύπτει και προωθεί ιδέες περί καθεστώτος Εγγυητριών Δυνάμεων (έφερε ως παράδειγμα την Κύπρο) περιλαμβάνοντας σε αυτές και την Τουρκία. Κατι που δύσκολα θα αποδέχονταν οι ίδιοι οι Άραβες και φυσικά το ιδιο το Ισραήλ.

Ο αποκλεισμός της Τουρκίας από τις προσπάθειες αντιμετώπισης μιας σημαντικής περιφερειακής κρίσης στην οποία μάλιστα έχει προσδώσει και θρησκευτικό-ιδεολογικό περιεχόμενο θα συνιστούσε και προσωπική ήττα για τον Τούρκο ηγέτη και το όραμα του για την Τουρκία ως περιφερειακής δύναμης.

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ θα έχει όμως δυο ακόμη «αγκάθια» στην ατζέντα του. Η Τουρκία βλέποντας την επιστροφή των ΗΠΑ στην περιοχή ανησυχεί ότι έτσι θα διατηρηθεί και θα ενισχυθεί και η υποστήριξη της Ουάσιγκτον στους κούρδους μαχητές του SDF στην Βόρεια Συρία, θέμα το οποίο θέτει διαρκώς στις δημόσιες παρεμβάσεις του καθώς οι δηλώσεις ότι οι «ΗΠΑ ρίχνουν λάδι στην φωτιά» δεν αφορά μόνο την Γάζα αλλά και την Συρία. Στο θέμα αυτό όμως δεν έχει να περιμένει τίποτε από τον Α. Μπλίνκεν.

Ο Α.Μπλίνκεν μπορεί και παλι δημοσίως να εκφράσει την στήριξη της κυβέρνησης του στην υλοποίηση της συμφωνίας για τα F16 αλλά δεν μπορεί να προσφέρει καμιά εγγύηση στην Άγκυρα. Πολύ περισσότερο που η αντιδυτική ρητορικη Ερντογάν και το αντιαμερικανικό κλίμα που δημιουργεί στην Τουρκία και στον μουσουλμανικό κόσμο, έχουν ερεθίσει τα αντανακλαστικά ακόμη και εκείνων των μελών του Κογκρέσου που δεν ηταν αντίθετοι με την πώληση των F16.

Μην έχοντας απάντηση για το πότε θα σταματήσουν οι επιχειρήσεις στην Γάζα, ούτε για κάποιο συγκεκριμένο ρόλο της Τουρκίας στην επόμενη μέρα του πολέμου και με τα υπόλοιπα μέτωπα ανοικτά, η επιχείρηση κατευνασμού που επιχειρεί ο κ.Μπλίνκεν στην Άγκυρα , είναι υψηλού ρίσκου και χαμηλών προσδοκιών.