Γιατί θεωρείται επικίνδυνη η νομιμοποίηση της κάνναβης για ψυχαγωγικούς σκοπούς – Τι λέει το ΚΕΘΕΑ
13 Μάρτιος 2023
Υψηλότερη κατανάλωσή κάνναβης και μείωση της αντίληψης περί επικινδυνότητάς της, ιδιαίτερα στους νέους, καταγράφεται σε διάφορες χώρες όπου έχει νομιμοποιηθεί για ψυχαγωγικούς σκοπούς το ναρκωτικό.
Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ), ανέλυσε τα δεδομένα που προκύπτουν διεθνώς, με βάση την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών (INCB).
Στην ετήσια έκθεση για το 2022 η Επιτροπή κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τη νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης κάνναβης, «η οποία αντιβαίνει στην Ενιαία Σύμβαση του 1961 για τα Ναρκωτικά».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της INCB, οι οποίες στηρίζονται στη συλλογή και επεξεργασία δεδομένων στις ΗΠΑ, «οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες καταναλώνουν σημαντικά περισσότερη κάνναβη σε ομοσπονδιακές πολιτείες όπου η κάνναβη έχει νομιμοποιηθεί, σε σύγκριση με άλλες πολιτείες όπου η ψυχαγωγική χρήση παραμένει παράνομη».
Από την ανάλυση των ίδιων δεδομένων, προκύπτει επίσης ότι η ευρεία διαθεσιμότητα των νομιμοποιημένων προϊόντων κάνναβης, μειώνει την αντίληψη περί επικινδυνότητας και περί των αρνητικών συνεπειών που συνεπάγεται η χρήση τους.
Στόχος της βιομηχανίας κάνναβης οι νέοι
Η πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Jagjit Pavadia, επεσήμανε ότι «η αναπτυσσόμενη βιομηχανία κάνναβης προωθεί προϊόντα για να προσελκύσει τους νέους και αυτό είναι σημαντική αιτία ανησυχίας, όπως και ο τρόπος με τον οποίο υποβαθμίζονται οι βλάβες που συνδέονται με τη χρήση προϊόντων κάνναβης υψηλής δραστικότητας».
Επιπλέον, η έκθεση της INCB διαπιστώνει ότι σε όλες τις περιοχές που έχει νομιμοποιηθεί η κάνναβη για μη ιατρικούς σκοπούς, τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τη χρήση της έχουν αυξηθεί.
Οκταπλασιάστηκαν τα περιστατικά εξάρτησης
«Μεταξύ 2000 και 2018 οι παγκόσμιες εισαγωγές, σε ιατρικές μονάδες, που σχετίζονται με την εξάρτηση και το στερητικό σύνδρομο από την κάνναβη αυξήθηκαν 8 φορές», αναφέρει η έκθεση.
Μάλιστα, οι εισαγωγές σε νοσοκομεία για ψυχωσικές διαταραχές που σχετίζονται με την κάνναβη έχουν τετραπλασιαστεί παγκοσμίως, όπως υπογραμμίζει το ΚΕΘΕΑ.
Διπλασιάστηκαν τα θανατηφόρα τροχαία
Επιπλέον, η έκθεση του ΟΗΕ στοιχειοθετεί ότι με βάση στατιστικά στοιχεία που συλλέχθηκαν στο Κολοράντο των ΗΠΑ, «τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα με οδηγούς υπό την επήρεια κάνναβης σχεδόν διπλασιάστηκαν από το 2013 έως το 2020».
Η κάνναβη που προορίζεται για ψυχαγωγικούς σκοπούς έχει, επίσης, ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τους νέους μικρότερων ηλικιών, των οποίων ο εγκέφαλος βρίσκεται ακόμα σε διαδικασία ανάπτυξης και μπορεί να επηρεάσει τις επιδόσεις τους αλλά και την κοινωνική τους συμπεριφορά.
Αδιέξοδη η νομιμοποίηση της κάνναβης – Συνεχίζεται η παράνομη διακίνηση
Το ΚΕΘΕΑ τονίζει ότι οι κυβερνήσεις που προχωρούν στη νομιμοποίηση της ψυχαγωγικής χρήσης κάνναβης διακηρύττουν ως κύριο στόχο τη μείωση των εγκληματικών δραστηριοτήτων και την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και ασφάλειας.
Ωστόσο, σύμφωνα πάντα με την έκθεση, η παράνομη προμήθεια κάνναβης συνεχίζεται σε υψηλά ποσοστά σε όλες τις χώρες που έχουν προχωρήσει σε νομιμοποίηση, φτάνοντας το 40% στον Καναδά, σχεδόν το 50% στην Ουρουγουάη και ακόμη και το 75% στην Καλιφόρνια.
Φορολογικά έσοδα από τη νομιμοποίηση της κάνναβης
Μεταξύ άλλων, έχει διατυπωθεί ως σημαντικός παράγοντας για τη νομιμοποίηση είναι η δημιουργία φορολογικών εσόδων.
Η επιτροπή INCB στην έκθεση της αναφέρει ότι παρόλο που τα φορολογικά έσοδα από τις πωλήσεις κάνναβης αυξάνονται από έτος σε έτος στον Καναδά και στις ΗΠΑ, είναι χαμηλότερα από τα αναμενόμενα, αποτελώντας μόνο το 1% του προϋπολογισμού στα κράτη που προχώρησαν σε νομιμοποίηση.
Καθώς οι κυβερνήσεις δεν προχωρούν με ενιαίο τρόπο στη νομιμοποίηση των διαφορετικών χρήσεων της κάνναβης, ούτε καταγράφουν με επάρκεια τα δεδομένα για τη χρήση της ή τα στοιχεία είναι πολύ πρόσφατα, η επιτροπή INCB υπογραμμίζει ότι «ο αντίκτυπος στην κοινωνία δεν έχει μελετηθεί επαρκώς».
Η επιτροπή του ΟΗΕ τονίζει επιπλέον τη διάκριση μεταξύ νομιμοποίησης για μη ιατρικούς σκοπούς, την απεγκληματοποίηση και την αποποινικοποίηση, ως εναλλακτικές οδούς για τα αδικήματα της κάνναβης.
Αν και η νομιμοποίηση της κάνναβης για μη ιατρική χρήση παραβιάζει τις συμβάσεις για τα ναρκωτικά, οι διεθνείς συμβάσεις «προσφέρουν σημαντική ευελιξία» και οι μέθοδοι της απεγκληματοποίησης και της αποποινικοποίησης προσφέρουν εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης των σχετικών με την κάνναβη αδικημάτων.
Το λόμπι της βιομηχανίας κάνναβης αυξάνει τις δυνάμεις του
Σύμφωνα με το ΚΕΘΕΑ, «με στόχο να αυξήσουν τα εμπορικά τους κέρδη πολλές από τις εταιρείες που παράγουν και διακινούν κάνναβη, ασκούν πιέσεις για την άρση των ελέγχων. Στις ΗΠΑ η νόμιμη πώληση προϊόντων κάνναβης είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες βιομηχανίες και δημιούργησε πωλήσεις 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021, δηλαδή αύξηση 43% μέσα σε ένα έτος».
Ωστόσο, η επιτροπή INCB ξεκαθαρίζει ότι η καλλιέργεια και η χρήση κάνναβης για ιατρικούς σκοπούς, υπό προϋποθέσεις που αφορούν την αδειοδότηση, τους εθνικούς ελέγχους και την παροχή στον ΟΗΕ δεδομένων σχετικά με τις ιατρικές ανάγκες, επιτρέπεται.
Όμως, σε ορισμένα κράτη, η χρήση ιατρικής κάνναβης διενεργείται χωρίς ελέγχους στην αλυσίδα παραγωγής και κατανάλωσης, χωρίς να τηρούνται οι προδιαγραφές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), όσον αφορά την παρασκευή και τη συνταγογράφηση.
Αύξηση της παραγωγής και διακίνησης κοκαΐνης
Σύμφωνα με τον Χρήστο Λιάπη, πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του ΚΕΘΕΑ, η παράνομη παραγωγή και διακίνηση κοκαΐνης βρίσκεται σε αυξητική τροχιά «καθώς είναι πλέον διαθέσιμες μεγαλύτερες ποσότητες της ουσίας με υψηλά επίπεδα καθαρότητας σε φθηνότερες τιμές».
Η παγκόσμια καλλιέργεια του θάμνου της κόκας σχεδόν διπλασιάστηκε από το 2015 έως το 2020, φτάνοντας τα 234,200 εκτάρια, ενώ η συγκομιδή των φύλλων της κόκας έφτασε το 2020 στο ιστορικό ρεκόρ των 1,982 τόνων.
Ιστορικό ρεκόρ σημειώθηκε την ίδια χρονιά και στις κατασχέσεις, παρά την πανδημία, με 1.424 τόνους.
O αριθμός των ατόμων που κάνουν χρήση της ουσίας παγκοσμίως έφτασε τα 21,5 εκατομμύρια, αύξηση 32% σε σχέση με το 2010.
Επιπλέον, ο κ. Λιάπης επεσήμανε ότι, σύμφωνα με την έκθεση, «οργανώσεις διακίνησης μεταφέρουν την επεξεργασία κοκαΐνης στην Ευρώπη, όπου η διακίνηση αυξάνεται κάθε χρόνο από το 2017. H ουσία εισάγεται κυρίως από λιμάνια του Βελγίου και της Ολλανδίας. Στη γηραιά ήπειρο η τιμή της ουσίας μειώθηκε κατά 40% την τελευταία πενταετία, ενώ την τελευταία δεκαετία κατά 40% αυξήθηκε και η καθαρότητά της».
Σύμφωνα πάντα με τα ίδια στοιχεία, το 2020 το 15% των αιτημάτων από ανθρώπους που ζητούν πρώτη φορά θεραπεία στην Ευρώπη αφορούσε την κοκαΐνη, ενώ περίπου 7.000 άτομα ζήτησαν θεραπεία για το κρακ, η χρήση του οποίου απασχολεί όλο και περισσότερο τις χώρες της κεντρικής και νότιας Ευρώπης.
Διευκρινίζεται ότι η Ευρώπη αντιπροσωπεύει 6 από τα 15 εργαστήρια επεξεργασίας κοκαΐνης που εντοπίστηκαν παγκοσμίως στο διάστημα αναφοράς της Έκθεσης του ΟΗΕ.
Πάντως, καθώς υπάρχει και ο παράγοντας της έμφυτης περιέργειας του ανθρώπου και στις ΗΠΑ η νομιμοποίηση είναι πολύ πρόσφατη, αναμένονται νεότερα δεδομένα τα επόμενα χρόνια, ώστε να σκιαγραφηθεί ακόμη πιο σωστά η κατάσταση και τα αποτελέσματα να είναι άρτια.
