Την πλήρη εφαρμογή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ και την ουσιαστική ενίσχυση των μέσων της RescEU στη Μεσόγειο ζητούν στη «Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο» οι ηγέτες των Μεσογειακών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED9), οι οποίοι συνεδριάζουν αυτήν την ώρα στο Ίδρυμα Πολιτισμού – Κέντρο Σταύρος Νιάρχος.
Παράλληλα, οι xώρες του Νότου της ΕΕ -Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Μάλτα, Πορτογαλία και Σλοβενία- στην κοινή τους «Διακήρυξη» ζητούν την επιτάχυνση ανάπτυξης ενός στόλου πυροσβεστικών ή άλλων aεροπλάνων και ελικοπτέρων και ενίσχυση των ικανοτήτων αεροδιακομιδής (MEDEVAC), με σκοπό την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος από όλο και πιο σοβαρές και σύνθετες καταστροφές, όπως πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς, επιδημίες, καθώς, όπως και επενδύσεις στον τομέα ανάπτυξης δυνατοτήτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφών.
Ως προς την κλιματική αλλαγή, οι ηγέτες του Ευρωπαϊκού Νότου επαναλαμβάνουν τη σταθερή δέσμευσή τους στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και στον στόχο του περιορισμού αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καθώς και τη δέσμευσή τους στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, ενώ αναγνωρίζουν τη δέσμευσή τους για την ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών και πολιτικών που επιταχύνουν έτι περαιτέρω την απομάκρυνση από ένα αμείωτο δυναμικό άνθρακα.
Ειδική αναφορά στη «Διακήρυξη» γίνεται στην περιοχή της Μεσογείου ως μοναδικού κέντρου για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, υπογραμμίζοντας ότι αυτή απειλείται από την απώλεια και από την υποβάθμιση των βιοτόπων, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Τρία δισεκατομμύρια νέα δέντρα μέχρι το 2030
Αναφορικά με τα μεσογειακά δάση, τα οποία βίωσαν ένα «καλοκαίρι πυρκαγιών» οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου εστιάζουν στην ανάγκη περαιτέρω προώθησης της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, ενδυναμώνοντας τον πολυλειτουργικό ρόλο των δασικών οικοσυστημάτων, αλλά και στην ανάγκη εφαρμογής κατάλληλων έργων αναδάσωσης. Συγκεκριμένα, δεσμεύονται να αναλάβουν δράσεις για την αύξηση της ποσότητας, της ποιότητας και της ανθεκτικότητας των δασών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης να συμβάλουν στη φύτευση τουλάχιστον 3 δισεκατομμυρίων επιπλέον δέντρων στην ΕΕ έως το 2030, με πλήρη σεβασμό στις αρχές της οικολογίας.
Για το θαλάσσιο περιβάλλον, ο Ευρωπαϊκός Νότος μέσω των ηγετών του υπογραμμίζει το ρόλο μιας βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στη Μεσόγειο, μεταξύ άλλων, μέσω επενδύσεων σε καινοτόμες πράσινες τεχνολογίες και μέσω περαιτέρω προώθησης των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
Κοινές φυσικές καταστροφές
Τέλος, εμμένοντας στην ανάγκη της Πολιτικής Προστασίας, οι χώρες -μέλη του EUROMED9 υπογραμμίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα ενίσχυσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των Μεσογειακών εταίρων, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές έχουν κοινό προφίλ, είναι συχνά διασυνοριακές και απαιτούν πρωτοβουλίες για ανταλλαγή ειδικών, εξαγωγής διδαγμάτων, βέλτιστων πρακτικών, μέσων και εμπειρογνωμοσύνης.
O πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής των χωρών του νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε :«Με μεγάλη μου χαρά καλωσορίζω στην Αθήνα τους ομολόγους μου, αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, στην επισήμως 1η Σύνοδο MED 9, αφου προστέθηκαν πλέον η Σλοβενία και η Κροατία. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που στην ατζέντα θα έχουμε το ζήτημα της κλιματικής κρίσης τις συνέπειες της οποίας αντιμετωπίζει η Μεσόγειος σήμερα. Θα έχουμε την ευκαιρία να υιοθετήσουμε τη Διακήρυξη της Αθήνας, η οποία θέτει τις προτεραιότητες των χωρών της Μεσογείου και του Ευρωπαϊκού Νότου, για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, η οποία επηρεάζει ιδιαίτερα την κοινή μας θάλασσα, τη Μεσόγειο. Θα έχουμε επίσης την ευκαιρία να συζητήσουμε σημαντικά γεωπολιτικά και άλλα ζητήματα, από το Αφγανισταν έως την πανδημία Covid. Και φυσικά θα είναι μια ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε την προσήλωσή μας στην επίτευξη των σημαντικών στόχων που έχουμε θέσει, να έχουμε μετατρέψει την Ευρώπη στην πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο έως τα μέσα του αιώνα. Επομένως, ελπίζω πως θα έχουμε πολύ παραγωγικές συναντήσεις και με χαροποιεί ότι καταφέραμε να διευρύνουμε το σχήμα MED 7, που πλέον περιλαμβάνει τους φίλους μας από τη Σλοβενία και την Κροατία».
Η «Διακήρυξη της Αθήνας για την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον στη Μεσόγειο» αναφέρει αναλυτικά τα εξής:
Οι Χώρες του Νότου της ΕΕ Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία Ιταλία, Κροατία, Κύπρος, Μάλτα, Πορτογαλία και Σλοβενία, που συνήλθαν την 17η Σεπτεμβρίου 2021 στην Αθήνα, σε επίπεδο Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων, με τη συμμετοχή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπογραμμίζουν την κοινή και ισχυρή πεποίθησή τους πως η επείγουσα και φιλόδοξη παγκόσμια δράση – σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδα, και με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, ιδίως της κοινωνίας των πολιτών και του ιδιωτικού τομέα – είναι πλέον, περισσότερο από ποτέ, αναγκαία για την αντιμετώπιση της κλιμακούμενης κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης και για τη δημιουργία ενός ασφαλούς ευημερούντος, δίκαιου και βιώσιμου μέλλοντος για τις κοινωνίες μας κατά τον 21ο αιώνα, επί τη βάσει των προτύπων κυκλικής οικονομίας.
Οι Χώρες του Νότου της ΕΕ:
Κλιματική αλλαγή
– Επαναλαμβάνουν τη σταθερή δέσμευσή τους στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και στον στόχο του περιορισμού αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, καθώς και τη δέσμευσή τους στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό δίκαιο για το κλίμα και τον στόχο της ΕΕ για μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, από τα επίπεδα του 1990.
– Λαμβάνουν υπόψιν με προβληματισμό την έκθεση της Διακυβερνητικής Ομάδας των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή, που δημοσιεύθηκε την 9η Αυγούστου 2021, η οποία υπογραμμίζει πως η άμεση και ενισχυμένη δράση για ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα είναι απαραίτητη.
– Υπενθυμίζουν τη Δήλωση του Γενικού Γραμματέα των ΗΕ της 9ης Αυγούστου 2021 αναφορικά με τον επικείμενο κίνδυνο ο πλανήτης να φτάσει τους 1,5 βαθμούς στο εγγύς μέλλον. Ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί η υπέρβαση αυτού του ορίου είναι να εντείνουμε επειγόντως τις προσπάθειές μας και να ακολουθήσουμε ένα πιο φιλόδοξο δρόμο, ανταποκρινόμενοι ενεργά στην έκκλησή του να περιορισθεί η άνοδος της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου.
– Εκφράζουν την εκτίμησή τους για το έργο της Ιταλικής Προεδρίας της G20 ως προς την ενίσχυση της συναφούς παγκόσμιας φιλοδοξίας και χαιρετίζουν τα αποτελέσματα της Υπουργικής Συνόδου για το Κλίμα και για την Ενέργεια στη Νάπολη.
– Αναγνωρίζουν πως η Μεσόγειος είναι εξόχως ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς είναι επιρρεπής σε ακραία καιρικά φαινόμενα, και ήδη βιώνει εκτενέστερα, συχνότερα και εντονότερα κύματα καύσωνα, ξηρασίες, έντονες βροχοπτώσεις, πλημμύρες και δασικές πυρκαγιές. Ως αποτέλεσμα, η περιοχή υφίσταται τώρα πρωτοφανή οικολογική ζημιά και οι δυνατότητες απόκρισης φθάνουν στα όριά τους.
– Υπογραμμίζουν πως η ευπάθεια αυτή πρόκειται να αυξηθεί λόγω των επιταχυνόμενων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή, με αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις και απώλειες, τόσο επί του παρόντος όσο και στο μέλλον. Συναφώς, οι επιπτώσεις αυτές και η κλιματική συνοχή πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ανάπτυξη και την υλοποίηση των πολιτικών της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια, και να αντιμετωπισθούν και να αναγνωρισθούν κατάλληλα ώστε να διασφαλισθεί πως οι χώρες μας δεν βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, στο πλαίσιο ενός μεταβαλλόμενου κλίματος.
– Αναγνωρίζουν την ανάγκη για αποφασιστικές πολιτικές προσαρμογής και ανθεκτικότητας, σύμφωνα με τη νέα Στρατηγική της ΕΕ για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και για μέτρα πρόληψης σε όλους τους τομείς που αναμένεται να επηρεασθούν σημαντικά από την κλιματική αλλαγή στην περιοχή της Μεσογείου – συμπεριλαμβανομένου του περιβαλλοντικού και του κοινωνικοοικονομικού τομέα –, με διατομεακό τρόπο, δεδομένου ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για το περιβάλλον, την κοινωνία και την οικονομία.
– Συμφωνούν να εντατικοποιήσουν την πολυμερή συνεργασία μέσω της ανταλλαγής εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών ως προς τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναγκαίων πολιτικών προσαρμογής και των μέτρων πρόληψης για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με την εμπλοκή όλων των ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των κύριων δημόσιων αρχών, της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων.
– Υπογραμμίζουν την ανάγκη να εμπλακούν σε ενεργό διάλογο και να προωθήσουν κοινές πρωτοβουλίες και απαντήσεις με όλα τα μεσογειακά κράτη, υιοθετώντας μια περιφερειακή προσέγγιση για την κλιματική κρίση, σε ευθυγράμμιση με τη δράση της ΕΕ.
– Δεσμεύονται στην τήρηση των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και την προώθηση συναφών νομοθετικών προσαρμογών, ως μέρος της δέσμης «Fit for 55».
– Επισημαίνουν την ανάγκη να εξετασθούν οι ακόλουθες αρχές καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων της εν λόγω δέσμης μέτρων: διασφάλιση απεξάρτησης από τον άνθρακα, κοινωνική δικαιοσύνη και τεχνολογική ουδετερότητα, στήριξη της καινοτομίας και των βιομηχανικών μεταβάσεων, λαμβάνοντας υπόψιν τις μέχρι στιγμής προσπάθειες.
– Υποστηρίζουν την αρχή ενός Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα, ο οποίος χρησιμεύει ως κλιματικό μέτρο που μετριάζει αποτελεσματικά τους κινδύνους διαρροής άνθρακα, ενώ παράλληλα συμμορφώνεται πλήρως με τους κανόνες του ΠΟΕ.
– Δεσμεύονται να εργασθούν προς την κατεύθυνση προστασίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Μεσογείου, η οποία απειλείται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, αναλαμβάνοντας ενεργό δράση και στηρίζοντας την πρωτοβουλία «Αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά» που ξεκίνησε η Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής για τη Δράση για το Κλίμα του 2019 και η οποία αναγνωρίσθηκε από τον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ, και στην οποία συμμετέχουν πλήρως η UNESCO, η WMO και η UNFCCC. Στο πλαίσιο αυτό, συμφωνούν να συμμετάσχουν σε ένα πιλοτικό σχέδιο για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς, το οποίο βρίσκεται υπό επεξεργασία.
– Επισημαίνουν την ανάγκη να προβούν στις αναγκαίες δράσεις για την άμεση και ταχεία ευθυγράμμιση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδυτικών ροών με την πολιτική χαμηλών εκπομπών ρύπων θερμοκηπίου και κλιματικής ανθεκτικότητας, προκειμένου να επιταχύνουν την ανάπτυξη φιλικών προς στο περιβάλλον υποδομών με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα.
– Αναγνωρίζουν την ανάγκη για μελλοντικές συντονισμένες δράσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που οφείλονται στην περιορισμένη συνδεσιμότητα μεταξύ της Μεσογείου και της ηπειρωτικής Ευρώπης.
– Συμφωνούν να συνεργασθούν στενά για να οικοδομήσουν συνέργειες για την προώθηση της αναγκαίας μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις τεχνολογίες με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα, μέσω ουσιαστικής συμμετοχής του κοινού στον σχεδιασμό και την ανάπτυξή τους με τη μέγιστη προσοχή στα φυσικά οικοσυστήματα.
– Συμφωνούν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην επικοινωνιακή ανάδειξη σε παγκόσμιο επίπεδο των ιδιαίτερων κλιματικών ευαισθησιών της περιοχής της Μεσογείου, υπογραμμίζοντας τη σημασία της σχέσης Ωκεανού-Κλίματος και την ανάγκη για κλιματική δράση.
– Συμφωνούν να προωθήσουν λύσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που θα βασίζονται στη ίδια τη λειτουργία της φύσης και να διασφαλίσουν την επαρκή προστασία ιδίως των οικοσυστημάτων που είναι κρίσιμα για την πρόληψη καταστροφών, όπως οι παράκτιες ζώνες, οι λεκάνες απορροής υδάτων, οι υγρότοποι, τα δάση και οι αστικές περιοχές.
– Αναγνωρίζουν τον θεμελιώδη ρόλο του ωκεανού για τη διατήρηση της ζωής στη Γη και των σημαντικών πιέσεων που υφίσταται, μεταξύ άλλων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Συμφωνούν στην ανάγκη να ενισχύσουν τις δράσεις για τη διαφύλαξη και προστασία του ωκεανού και δεσμεύονται να προστατεύσουν τουλάχιστον το 30% του παγκόσμιου ωκεανού έως το 2030, καθώς και να ενισχύσουν τη, φιλική προς τους ωκεανούς, προσαρμογή.
– Αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση της απορροής και της ανανέωσης των υδροφόρων οριζόντων, οι οποίες, σε συνδυασμό με την υψηλότερη ζήτηση, αναμένεται να οδηγήσουν σε αυξημένη λειψυδρία, ιδίως στις νότιες και ανατολικές περιοχές που ήδη διαθέτουν περιορισμένα κοιτάσματα νερού, με έναν αυξανόμενο αριθμό πληθυσμού να απειλείται με έλλειψη ύδατος.
– Ενόψει της COP26 της UNFCCC, υπογραμμίζουν την ανάγκη όλα τα μέρη να υιοθετήσουν περισσότερο φιλόδοξους στόχους, με ένα συνεκτικό και ισορροπημένο τρόπο, και να δεσμευθούν για την υλοποίησή τους, και θα εργασθούν εντός της ΕΕ αλλά και με τρίτους εταίρους, με στόχο να επιτευχθεί το πιο φιλόδοξο αποτέλεσμα στην COP26, σύμφωνα με τη δέσμη «Fit for 55» της ΕΕ.
– Τονίζουν, για ακόμη μια φορά, πως η κλιματική κρίση είναι μια παγκόσμια απειλή που απαιτεί συντονισμένη παγκόσμια δράση, και ως εκ τούτου, απευθύνουν έκκληση προς όλες τις χώρες να δράσουν συλλογικά και χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση, όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των ΗΕ την 9η Αυγούστου.
– Συναφώς, καλούν όλους τους διεθνείς εταίρους, ιδίως τις χώρες της G20, να κυρώσουν τη Συμφωνία των Παρισίων και να αυξήσουν το επίπεδο φιλοδοξίας τους, με την ανακοίνωση φιλόδοξων εθνικών προγραμμάτων προσαρμογής (NDCs).
– Αναγνωρίζουν τη δέσμευσή μας για την ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών και πολιτικών που επιταχύνουν έτι περαιτέρω την απομάκρυνση από ένα αμείωτο δυναμικό άνθρακα.
– Καλούν όλες τις χώρες να συμμετάσχουν στην COP26 της UNFCCC σε επίπεδο Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων και να δεσμευθούν για τον στόχο κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050.
Βιοποικιλότητα
– Αναγνωρίζουν ότι το μοναδικό κέντρο για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και τον ενδημισμό της περιοχής της Μεσογείου απειλείται από την απώλεια και από την υποβάθμιση των βιοτόπων, η οποία επιδεινώνεται περαιτέρω από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
– Τονίζουν την ανάγκη ανάληψης επείγουσας δράσης για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων στη βιοποικιλότητα και στα οικοσυστήματα της περιοχής και, ως εκ τούτου, την ανάγκη για τον απαραίτητο μετασχηματισμό με στόχο την ανάκαμψη της βιοποικιλότητας έως το 2030, σύμφωνα με τη Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα για το 2030.
– Δεσμεύονται να αναλάβουν δράση για τη διεύρυνση και για την καλύτερη διαχείριση του δικτύου προστατευόμενων περιοχών της ΕΕ, συμβάλλοντας στην επίτευξη του στόχου της προστασίας του 30% της ξηράς και της θάλασσας της ΕΕ έως το 2030, το ένα τρίτο εκ των οποίων υπό αυστηρή προστασία, μέσω συλλογικής δράσης από όλες τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτήν την κοινή προσπάθεια, λαμβάνοντας υπόψιν τις εθνικές περιστάσεις.
– Θεωρούν την ενσωμάτωση της διάστασης της βιοποικιλότητας σε όλες τις τομεακές πολιτικές ως απαραίτητη προϋπόθεση για μια πράσινη και βιώσιμη ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19.
– Δεσμεύονται να ηγηθούν με το παράδειγμα τους στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης βιοποικιλότητας και, ενόψει της CBD COP-15, να εργασθούν προς την κατεύθυνση της κατάρτισης ενός φιλόδοξου Παγκόσμιου Πλαισίου για τη Βιοποικιλότητα μετά το 2020.
– Συμφωνούν να συνεργασθούν για την ανάπτυξη ισχυρών και αποτελεσματικών μηχανισμών εφαρμογής και εναρμονισμένων πλαισίων παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων και αξιολόγησης για τη βιοποικιλότητα.
– Αναγνωρίζουν τη σημασία των αποτελεσμάτων της Διάσκεψης της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN) που πραγματοποιήθηκε στη Μασσαλία τον Σεπτέμβριο 2021, όπου αναγνωρίζεται πως οι καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για το κλίμα και για τη βιοποικιλότητα δεν είναι διακριτές, αλλά δύο πτυχές της ίδιας κρίσης, που απαιτούν αμοιβαία εντατικοποίηση των δράσεων και έχουν ως στόχο να αναδείξουν την προστασία της φύσης ως κορυφαία παγκόσμια προτεραιότητα και να θέσουν τα θεμέλια για μια παγκόσμια στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, που είναι επιτακτικά αναγκαία για την υγιή λειτουργία των οικοσυστημάτων και για την ανθρωπότητα.
Δάση
– Αναγνωρίζουν τις δυσμενείς μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών στη βιοποικιλότητα και στα οικοσυστήματα της περιοχής της Μεσογείου, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τα είδη, μεταβάλλουν τα υδρολογικά και γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά των λεκανών απορροής και αυξάνουν την υποβάθμιση ποιότητας των εδαφών, συμπεριλαμβανομένης της έντονης διάβρωσης.
– Συμφωνούν πως η δασική διαχείριση θα πρέπει να βασίζεται στη διαφοροποίηση των ειδών και των τόπων προέλευσής τους, με προσαρμογή στις μελλοντικές κλιματικές συνθήκες και στη διαφοροποίηση των δασικών και στατικών δομών.
– Υπενθυμίζουν τη σημασία υπαγωγής των πρωτογενών και των υπεραιωνόβιων δασών υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας.
– Αναγνωρίζουν την όλη σημασία και τον σημαντικό ρόλο των οικοσυστημικών υπηρεσιών και των πράσινων υποδομών και τον κομβικό ρόλο των δασών στη διαχείριση των υδάτων και του κύκλου ζωής του άνθρακα και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
– Τονίζουν την ανάγκη περαιτέρω προώθησης της βιώσιμης διαχείρισης των δασών, ενδυναμώνοντας τον πολυλειτουργικό ρόλο των δασικών οικοσυστημάτων και διασφαλίζοντας την προστασία και αποκατάστασή τους με τη δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών για τον σκοπό αυτό. Επιπλέον, τονίζουν την ανάγκη εφαρμογής κατάλληλων έργων αναδάσωσης και, εν προκειμένω, δεσμεύονται να αναλάβουν δράσεις για την αύξηση της ποσότητας, της ποιότητας και της ανθεκτικότητας των δασών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης να συμβάλουν στη φύτευση τουλάχιστον 3 δισεκατομμυρίων επιπλέον δέντρων στην ΕΕ έως το 2030, με πλήρη σεβασμό στις αρχές της οικολογίας.
– Συμφωνούν ότι απαιτούνται επείγουσες, συντονισμένες, ολοκληρωμένες και συνεκτικές πολιτικές αποκρίσεις, με στόχο την προσαρμογή των δασών στην κλιματική αλλαγή.
– Αναγνωρίζουν, συναφώς, πως η Ανανεωμένη Στρατηγική της ΕΕ για τα Δάση, η οποία υιοθετήθηκε από την Επιτροπή τον Ιούλιο 2021, μπορεί να υποστηρίξει περιφερειακές και εθνικές δράσεις.
– Δεσμεύονται να επενδύσουν τους απαραίτητους πόρους, να αξιοποιήσουν τις καλύτερες διαθέσιμες επιστημονικές μεθόδους και τεχνικές και να κινητοποιήσουν τις κοινωνίες προκειμένου να σχεδιάσουν τον καθαρισμό των δασών, να δημιουργήσουν αντιπυρικές ζώνες και να αναπτύξουν όλα τα αποτελεσματικά εθνικά και τοπικά μέτρα πρόληψης δασικών πυρκαγιών, χρησιμοποιώντας εργαλεία πληροφορικής και ψηφιακής οικονομίας.
– Συμφωνούν να εκκινήσουν την εκπόνηση σχεδίων, σε επίπεδο κοινότητας, και να εφαρμόσουν αρχές διαχείρισης κινδύνου, επί τη βάσει επιστημονικής γνώσης αναφορικά με τα οικοσυστήματα, με στόχο την αποτροπή κινδύνων από κλιματικές απειλές, την ανταλλαγή εμπειριών και τη συνεργασία σε μέτρα μείωσης κινδύνου.
– Ενθαρρύνουν την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειριών για την ανάκαμψη και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων των υποβαθμισμένων περιοχών, εντός και εκτός προστατευόμενων περιοχών, και την ανάληψη πρωτοβουλιών που συμβάλλουν στη συνδεσιμότητα των οικοσυστημάτων.
– Στηρίζουν τον στρατηγικό ρόλο των δασών και του δασικού τομέα στην εξεύρεση λύσεων για την αύξηση βιώσιμης χρήσης προϊόντων ξυλείας, προς αντικατάσταση άλλων υλικών, που προκαλούν έντονες εκπομπές αερίων.
– Συμφωνούν να προωθήσουν λύσεις για την προσαρμογή και τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες θα είναι συμβατές με το φυσικό περιβάλλον, και να διασφαλίσουν τα οφέλη από τη βιοποικιλότητα, καθώς και επαρκή προστασία, ιδίως των οικοσυστημάτων που είναι κρίσιμα για την πρόληψη φυσικών καταστροφών, όπως οι παράκτιες ζώνες, οι λεκάνες απορροής, οι υγρότοποι και τα δάση.
– Πέρα από τα Μεσογειακά δάση, τονίζουν την ανάγκη να αντιμετωπίσουν την εισαγόμενη αποψίλωση των δασών και την παγκόσμια υποβάθμιση των δασών, μέσω μιας νέας νομοθετικής πρωτοβουλίας σε επίπεδο ΕΕ.
Θαλάσσιο περιβάλλον/Γαλάζια οικονομία
– Αναγνωρίζουν το ρόλο μιας βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας για την επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στη Μεσόγειο, μεταξύ άλλων, μέσω επενδύσεων σε καινοτόμες πράσινες τεχνολογίες και μέσω περαιτέρω προώθησης των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
– Συμφωνούν να προωθήσουν τα πρότυπα της γαλάζιας οικονομίας της ΕΕ με σκοπό να καταστούν κυκλικά και να μειωθεί το περιβαλλοντικό, κλιματικό και ενεργειακό αποτύπωμα όλων των συναφών υπεράκτιων και χερσαίων/παράκτιων δραστηριοτήτων με ιδιαίτερη προσοχή στη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά.
– Υπογραμμίζουν την ανάγκη να προωθήσουν ένα ισχυρό πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ για την υποστήριξη ανάπτυξης της γαλάζιας οικονομίας και μια περισσότερο ενοποιημένη θαλάσσια πολιτική.
– Υπογραμμίζουν ότι θεμελιώδες συστατικό μιας βιώσιμης Γαλάζιας Οικονομίας είναι ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός, ως σημαντικό πολιτικό και νομικό μέσο για τη συνεκτική διαχείριση του θαλάσσιου χώρου, διευκολύνοντας συνέργειες των οικονομικών τομέων της γαλάζιας οικονομίας, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων.
– Αναγνωρίζουν την προστιθέμενη αξία και τη συμπληρωματικότητα με τα υφιστάμενα θεσμικά πλαίσια για την προστασία και τη βιώσιμη ανάπτυξη της Μεσογείου, της Πρωτοβουλίας «Μεσόγειος μια υποδειγματική θάλασσα μέχρι το 2030» και του συναφούς Σχεδίου Δράσης, με φιλόδοξες προβλεπόμενες θεματικές.
– Καλούν όλες τις χώρες να συμμετάσχουν ενεργά, στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, στη 2η Διάσκεψη των ΗΕ για τους Ωκεανούς, που θα διεξαχθεί στη Λισαβόνα το 2022 (27 Ιουνίου – 1η Ιουλίου), προκειμένου να διασφαλισθεί η ενίσχυση της πολιτικής δέσμευσης και έμπρακτης δράσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, για την επίτευξη του SDG 14.
– Υποστηρίζουν σθεναρά τον χαρακτηρισμό της Μεσογείου ως Περιοχής Ελέγχου Εκπομπών Θείου (SECA), από την 1η Μαρτίου 2024.
Πολιτική Προστασία, πρόληψη και ετοιμότητα
– Αναγνωρίζουν πως ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ παρέχει πλαίσιο συνεργασίας και αρωγής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης μεγάλης κλίμακας, οι οποίες υπερβαίνουν τις δυνατότητες των πληττόμενων κρατών-μελών, και τονίζουν τη σημασία διασφάλισης και περαιτέρω στήριξης του Μηχανισμού με θεσμικά, οικονομικά και επιχειρησιακά μέσα.
– Ζητούν την πλήρη εφαρμογή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας ΕΕ και την ουσιαστική ενίσχυση του μέσων της RescEU στη Μεσόγειο, λαμβάνοντας επίσης υπόψιν τις υφιστάμενες ικανότητες και υποδομές των κρατών-μελών, με στόχο τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής εφεδρικής δύναμης. Ζητούν την επιτάχυνση ανάπτυξης ενός στόλου πυροσβεστικών ή άλλων
Αεροπλάνων και ελικοπτέρων και ενίσχυση των ικανοτήτων αεροδιακομιδής (MEDEVAC), με σκοπό την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος από όλο και πιο σοβαρές και σύνθετες καταστροφές, όπως πυρκαϊές, πλημμύρες, σεισμούς, επιδημίες, καθώς και επενδύσεις στον τομέα ανάπτυξης δυνατοτήτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση καταστροφών.
– Τονίζουν τον επείγοντα χαρακτήρα ενίσχυσης και εμβάθυνσης της συνεργασίας μεταξύ των Μεσογειακών εταίρων, δεδομένου ότι οι προκλήσεις που σχετίζονται με φυσικές καταστροφές έχουν κοινό προφίλ, είναι συχνά διασυνοριακές και απαιτούν πρωτοβουλίες για ανταλλαγή ειδικών, εξαγωγής διδαγμάτων, βέλτιστων πρακτικών, μέσων και εμπειρογνωμοσύνης.
– Υπό το φως των ανωτέρω, σεβόμενοι υφιστάμενες περιφερειακές συμφωνίες, συμφωνούμε να επεκτείνουμε περαιτέρω τις εργασίες της ομάδας των Χωρών του Νότου της ΕΕ, διοργανώνοντας τομεακές συναντήσεις, σε όλα τα επίπεδα, όπως αρμόζει, σε ένα ευέλικτο και ανεπίσημο πλαίσιο, με στόχο τη διευκόλυνση του αποτελεσματικού συντονισμού και των ανταλλαγών μεταξύ των εννέα Εταίρων.
Πηγή: protothema.gr
