Τα εμφυτεύματα στήθους χρησιμοποιούνται συχνά για την αισθητική αποκατάσταση γυναικών με καρκίνο μαστού που έχουν υποβληθεί σε μαστεκτομή. Επιπλέον, χρησιμοποιούνται και σε μεγάλο αριθμό γυναικών για κοσμητικούς λόγους. Η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων είναι μια σχετικά ασφαλής διαδικασία, αλλά μπορεί να συνδυάζεται από ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως είναι ο τοπικός πόνος και ερεθισμός, η ρήξη του εμφυτεύματος ή η σκλήρυνση της κάψας του εμφυτεύματος, που μπορεί να οδηγήσουν σε επανεπεμβάσεις για την αποκατάσταση του στήθους. Πρόσφατα μάλιστα, ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων εξέδωσε προειδοποιητική οδηγία για πιθανό κίνδυνο εμφάνισης πλακωδών καρκινωμάτων ή λεμφωμάτων από τη χρήση των εμφυτευμάτων στήθους.
Όπως αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Ογκολόγος – Παθολόγος), Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας) και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής), η συσχέτιση της χρήσης εμφυτευμάτων στήθους με την ανάπτυξη καρκινωμάτων δεν είναι καινούρια. Ήδη από τη δεκαετία του ’90, ο Αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων είχε επιβάλλει στις Ηνωμένες Πολιτείες περιορισμό στη χρήση εμφυτευμάτων σιλικόνης μόνο σε γυναίκες που έκαναν αισθητική αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή. Ο περιορισμός αυτός επιβλήθηκε εξαιτίας αναφορών για την ανάπτυξη λεμφώματος και πιο συγκεκριμένα αναπλαστικού λεμφώματος από μεγάλα κύτταρα σε γυναίκες που είχαν υποβληθεί σε αισθητική αποκατάσταση στήθους με τη χρήση εμφυτευμάτων.
Μια σειρά από επιδημιολογικές μελέτες κατέδειξαν ότι οι γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα έχουν 40 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανάπτυξη αυτού του σπάνιου τύπου λεμφώματος, όμως και πάλι η πιθανότητα νόσου είναι πολύ μικρή. Πιο συγκεκριμένα, ως τώρα έχουν ανακοινωθεί 1.400 περιπτώσεις αναπλαστικών λεμφωμάτων από μεγάλα κύτταρα σε γυναίκες που έχουν τοποθετήσει εμφυτεύματα στήθους και υπολογίζεται ότι η επίπτωση του νοσήματος είναι 1 στις 10.000 περιπτώσεις εμφυτεύσεων. Ο κίνδυνος, βέβαια, για τις γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα μετά από μαστεκτομή παραμένει εξαιρετικά χαμηλός αν συγκριθεί με τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου του μαστού.
Το πιο σημαντικό είναι ότι η αφαίρεση του εμφυτεύματος είναι θεραπευτική για όσες ασθενείς εμφανίσουν αυτόν τον τύπο λεμφώματος και είναι εξαιρετικά απίθανο να αναπτυχθεί μεταστατική νόσος. Επομένως, είναι σημαντικό οι γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα να παρακολουθούν το στήθος τους για τυχόν αλλαγές και να εξετάζονται άμεσα από τον γιατρό τους σε αυτές τις περιπτώσεις. Ο τύπος του εμφυτεύματος φαίνεται ότι παίζει ρόλο για την ανάπτυξη λεμφώματος, καθώς όλα τα περιστατικά που έχουν δημοσιευθεί ως τώρα αφορούν ανάγλυφα εμφυτεύματα σιλικόνης. Δεν υπάρχουν αναφορές σε γυναίκες που τοποθετούν λεία εμφυτεύματα. Βέβαια, η χρήση λείων εμφυτευμάτων γίνεται κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, που υπήρχε ο περιορισμός χρήσης ανάγλυφων εμφυτευμάτων ως το 2006, σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο και την Ευρώπη, που δεν ίσχυσαν ανάλογοι περιορισμοί.
Τα τελευταία χρόνια, δημοσιεύθηκαν και 19 περιπτώσεις ανάπτυξης καρκινωμάτων από πλακώδη κύτταρα σε ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε τοποθέτηση εμφυτευμάτων στήθους. Η νόσος αυτή είναι ακόμα πιο σπάνια από τα ήδη σπάνια περιστατικά λεμφωμάτων σε ασθενείς με εμφυτεύματα στήθους. Μπορεί, όμως, να είναι ιδιαίτερα επιθετική ή ακόμη και θανατηφόρος και, γι’ αυτό, ο Αμερικανκός Οργανισμός Φαρμάκων ανανέωσε το προηγούμενο έτος την προειδοποιητική οδηγία του για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων στήθους. Βέβαια, τότε δημοσιεύθηκε επιδημιολογική μελέτη που εξέτασε την πιθανότητα εμφάνισης πλακώδους καρκινώματος σε 57.000 γυναίκες με καρκίνο μαστού, που είχαν τοποθετήσει εμφυτεύματα στήθους. Ο πληθυσμός παρακολουθήθηκε κατά μέσο όρο 7 έτη και διαπιστώθηκαν μόνο δύο περιστατικά αυτού του τύπου καρκίνου, αριθμός που δεν μπορεί να υποστηρίξει αιτιολογική σχέση μεταξύ της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων και της ανάπτυξης του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου. Δεν υπάρχουν, αυτή τη στιγμή, δεδομένα πιο μακροχρόνιας παρακολούθησης και αυτό αφορά ιδιαίτερα στις γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα για κοσμητικούς λόγους, επέμβαση που γίνεται συνήθως σε νεαρές γυναίκες με προσδόκιμου ζωής πολλών δεκαετιών.
Επομένως, η εμφάνιση καρκίνου ή λεμφώματος σε γυναίκες που τοποθετούν εμφυτεύματα στήθους είναι μια εξαιρετικά σπάνια περίπτωση με βάση τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα και δεν εγείρει ιδιαίτερη ανησυχία. Θα πρέπει, όμως, οι γυναίκες που επιθυμούν να προβούν σε αυτή την επέμβαση να είναι ενήμερες για όλους του πιθανούς κινδύνους και αυτό αφορά πολύ περισσότερο σε όσες τοποθετούν εμφυτεύματα για καθαρά κοσμητικούς λόγους.
