Το αποτύπωμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ψυχική υγεία των νέων καταγράφει πρόσφατη μελέτη της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας που δημοσιεύεται στο Developmental Psychology. Πρόκειται για την πρώτη έρευνα που αναδεικνύει τις επιπτώσεις από τα αυξημένα επίπεδα όζοντος στην ατμόσφαιρα στην εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων σε εφήβους.
Το όζον είναι ένα αέριο που αποτελείται από τρία άτομα οξυγόνου και παράγεται από χημικές αντιδράσεις μεταξύ του ηλιακού φωτός και οργανικών αερίων και οξειδίων του αζώτου από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, εργοστάσια επεξεργασίας χημικών, διυλιστήρια, κ.α.. Αυξημένα επίπεδα όζοντος έχουν συνδεθεί με διάφορα αναπνευστικά προβλήματα (άσθμα, ερεθισμός μύτης και φάρυγγα, βήχας, δύσπνοια, ευπάθεια σε λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως πνευμονία και βρογχίτιδα) καθώς και πρόωρο θάνατο από αναπνευστικά αίτια.
Μια εξήγηση αποτελεί η ιδιότητα του όζοντος και άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων να προάγουν τη φλεγμονή στον οργανισμό, η οποία με τη σειρά της συνδέεται με την εμφάνιση κατάθλιψης. Το γεγονός ότι οι έφηβοι ξοδεύουν περισσότερο χρόνο σε εξωτερικούς χώρους τους αναγάγει ενδεχομένως σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Μελέτη και περιορισμοί
Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα προηγούμενης μελέτης από 213 εφήβους ηλικίας 9 έως 13 ετών στο Σαν Φρανσίσκο σχετικά με το άγχος στη νεανική ζωή, τα οποία συνέκριναν με τα στοιχεία ψυχικής υγείας τέσσερα χρόνια μετά. Για την ποιότητα του αέρα στην περιοχή ανέτρεξαν στα στοιχεία της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος της Καλιφόρνια.
«Η έρευνά μας επισημαίνει την ανάγκη επανεξέτασης του αντίκτυπου της μόλυνσης και στην ψυχική υγεία πλην της σωματικής. Μας προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι το μέσο επίπεδο όζοντος ήταν αρκετά χαμηλό ακόμη και σε γειτονιές όπου καταγράφεται μεγάλη έκθεση στο αέριο, κάτι που υπογραμμίζει ότι ακόμη και τα χαμηλά επίπεδα έκθεσης έχουν δυνητικά σοβαρές συνέπειες», σχολίασε η επικεφαλής ερευνήτρια Δρ Erika Manczak, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντένβερ.
Σύμφωνα με την ίδια, καθώς η ατμοσφαιρική ρύπανση κυριαρχεί και πλήττει δυσανάλογες τις περιθωριοποιημένες κοινότητες, είναι πιθανό να ανακύψουν ανισότητες στην υγεία με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Συνεπώς οι αρμόδιοι θα πρέπει να σχεδιάσουν και λάβουν μέτρα για τη μείωση της έκθεσης στο όζον όπως η διοργάνωση αθλητικών εκδηλώσεων για νέους σε εσωτερικούς χώρους και ο περιορισμός της οδήγησης κατά τις ώρες αιχμής της ατμοσφαιρική ρύπανσης σύμφωνα με τις σχετικές ειδοποιήσεις. Έπειτα, επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που μειώνουν την εκπομπή ρύπων και αναθεώρηση και αυστηροποίηση των προτύπων ποιότητας του αέρα σε κάθε κράτος αποτελούν σημαντικά βήματα.
Μια βασική αδυναμία της μελέτης ήταν το σχετικά μικρό πληθυσμιακό δείγμα της από μια περιοχή των ΗΠΑ. Συνεπώς δεν μπορεί να αποδειχθεί η αιτιώδης σχέση μεταξύ των επιπέδων του όζοντος και της αύξησης των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, μόνο ότι υπάρχει κάποια συνάφεια. Είναι επίσης πιθανό και άλλοι ρύποι πέραν του όζοντος να διαδραμάτισαν κάποιο ρόλο.
