Τρόπους για να σταματήσουν την κλιματική αλλαγή και την υπερθέρμανση του πλανήτη επιδιώκουν να βρουν οι ειδικοί, με την πρώτη δοκιμή να αναμένεται τον Ιούνιο. Ερευνητές του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ θα στείλουν ένα μεγάλο μπαλόνι 12 μίλια πάνω από την πόλη Κιρούνα της Σουηδίας και θα ρίξουν 2 κιλά ανθρακικού ασβεστίου (κιμωλίας) στη στρατόσφαιρα. Στόχος είναι να «σκοτεινιάσουν» τον Ήλιο και να ψυχθεί η Γη.
Ο σκοπός της αποστολής, την οποία στηρίζει ο Μπιλ Γκέιτς, με εκτιμώμενο κόστος 3 εκατομμύρια δολάρια, είναι το ανθρακικό ασβέστιο να εκτρέψει ένα μέρος της ακτινοβολίας του ηλίου, εμποδίζοντας τις ακτίνες του να πέσουν στην επιφάνεια της Γης, με στόχο να ψυχθεί ο πλανήτης.
Πάντως, η ιδέα έχει δεχθεί έντονες επικρίσεις από τη στιγμή που διατυπώθηκε, με ορισμένους να μιλούν για ενδεχόμενες τρομακτικές συνέπειες. Ειδικοί προειδοποιούν ότι η ασυνήθιστη και μάλλον αντισυμβατική τεχνική θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφή σε καιρικά συστήματα, με τρόπο που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει.
Η δοκιμαστική αποστολή ξεκινά στη Σουηδία
Η δοκιμαστική αποστολή θα ξεκινήσει από τη Σουηδία, πιθανώς μέχρι το τέλος του καλοκαιριού. Το εγχείρημα στηρίζουν πολλοί ιδιώτες δωρητές, μεταξύ αυτών και ο Μπιλ Γκέιτς.
Το δοκιμαστικό μπαλόνι θα ανυψώσει 600 κιλά επιστημονικού εξοπλισμού 12 μίλια πάνω από την επιφάνεια της πόλης που βρίσκεται στην Αρκτική. Αν όλα πάνε βάσει σχεδίου περίπου 2 κιλά σκόνης θα απελευθερωθούν.
Η ρίψη της κιμωλίας θα δημιουργήσει νέφος σκόνης σε μήκος αρκετών χιλιομέτρων. Ωστόσο δεν θα είναι αρκετό για να επηρεάσει την ένταση από τις ακτίνες του ηλίου που πέφτουν στη Γη. Στην πρώτη δοκιμή, η επιστημονική ομάδα θα συγκεντρώσει πληροφορίες για το πώς τα σωματίδια της σκόνης αντιδρούν στον αέρα.
Στη συνέχεια, θα δημιουργηθούν υπολογιστικά μοντέλα για να προσδιορίσουν τι θα συνέβαινε αν ένα τέτοιο σχέδιο πραγματοποιούνταν σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Ποιοι είναι οι στόχοι των ερευνητών
Ο διευθυντής του σχεδίου δήλωσε στους Times ότι θέλει να προσδιορίσει τις πραγματικές επιπτώσεις , καθώς τα τρέχοντα υπολογιστικά μοντέλα ενδέχεται να είναι «πολύ αισιόδοξα» και να κάνουν την τεχνική να δείχνει ελκυστική.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα χρειάζονταν τόνοι σκόνης και εκατοντάδες χιλιόμετρα απόσταση για να υπάρξει αποτέλεσμα. Η θεωρία υποστηρίζει ότι η σκόνη θα δημιουργούσε ένα τεράστιο σκίαστρο πάνω από τη Γη. Ως εκ τούτου, θα μείωνε τις ακτίνες που περνούν στη Γη, προστατεύοντάς την από τις καταστροφές της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Ο Frank Keutsch, που ηγείται του εργαστηρίου του Χάρβαρντ που έχει αναλάβει το σχέδιο, υποστηρίζει ότι η στρατηγική θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε εξαιρετικά δύσκολες περιπτώσεις, προκειμένου να εμποδίσει τμήματα του πλανήτη να γίνουν ακατοίκητα.
Αν δεν υπάρξει καμία προσπάθεια για να σταματήσει η κλιματική αλλαγή, όπως για παράδειγμα ο περιορισμός των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα και άλλους ρύπους, σε ορισμένα μέρη του κόσμου αναμένεται ότι θα είναι έως και 12 βαθμούς Κελσίου θερμότερα απ’ ότι σήμερα. Ως αποτέλεσμα, ορισμένα μέρη του πλανήτη θα ήταν ακατοίκητα από τους ανθρώπους. Μεταξύ αυτών και περιοχές της Αυστραλίας, όπου η μέγιστη θερμοκρασία ήδη ξεπερνά τους 50 βαθμούς Κελσίου.
Τι υποστηρίζουν οι επικριτές του σχεδίου
Ωστόσο, οι επικριτές του σχεδίου υποστηρίζουν ότι θα έδινε στους πολιτικούς τη δικαιολογία να μην αναλάβουν δύσκολες δράσεις για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή.
Ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Εδινβούργου, Stuart Haszeldine είπε στους Times ότι εάν υπάρξει απόπειρα να «μπλοκάρουμε» τον ήλιο, δεν θα απομάκρυνε την κύρια αιτία της παγκόσμιας υπερθέρμανσης.
«Θα κρύωνε τον πλανήτη, καθώς θα αντανακλούσε την ηλιακή ακτινοβολία, αλλά μόλις συμβεί, θα είναι σαν να παίρνει κάποιος ηρωίνη. Θα πρέπει να συνεχίσει την ίδια τακτική, για να συνεχίσει να έχει αποτέλεσμα» ανέφερε. Σύμφωνα με τον καθηγητή, εάν δεν αντιμετωπιστεί πρώτα η μόλυνση, θα πρέπει να ρίχνουμε όλο και περισσότερο ανθρακικό ασβέστιο στη στρατόσφαιρα, κάτι που θα άλλαζε τον ουρανό σε λευκό τη διάρκεια της ημέρας και εάν η διαδικασία σταματούσε, τότε θα υπήρχε και πάλι αύξηση στην παγκόσμια θερμοκρασία.
Παράλληλα, ο Sir David King του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ δήλωσε στους Times ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα μορατόριουμ στη συγκεκριμένη τεχνική, εκτιμώντας ότι θα είναι καταστροφική για τα μετεωρολογικά συστήματα με τρόπο που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Ως εκ τούτου, χρειάζονται δεδομένα μέσω υπολογισμού και άλλων τεχνικών.
Πάντως ο Keutsch διαβεβαίωσε ότι ο στόχος της δοκιμής είναι ακριβώς αυτός, να στείλουν μικρή ποσότητα σκόνης, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα, αλλά να αντλήσουν στοιχεία για τα υπολογιστικά μοντέλα.
Μέλος της ερευνητικής ομάδας, ο David Keith, δήλωσε ότι η ιδέα ήταν να χρησιμοποιηθεί η τεχνική με άλλα μέτρα, παρά ως λύση από μόνη της. Όπως είπε, θα πρέπει να υπάρξει σοβαρή έρευνα για τους κινδύνους, παρέχοντας στην επόμενη γενιά περισσότερες πληροφορίες, για να πάρει μια πιο ενημερωμένη απόφαση.
Πάντως, επιστήμονες υποστηρίζουν άλλες λύσεις γεωμηχανικής για να εμποδίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη, όπως «πιο λαμπερές καλλιέργειες και κτήρια που αντανακλούν περισσότερο φως του ηλίου», μικροφυσαλίδες στον ωκεανό και αφαίρεση των νεφελωμάτων.
Άλλες προτάσεις περιλαμβάνουν γιγαντιαίους διαστημικούς καθρέφτες και ψεκασμό του ουρανού με θαλάσσιο αλάτι για να γίνουν τα σύννεφα πιο ανακλαστικά.
