Εν μέρει λόγω περιέργειας και δίψας για γνώση στην εποχή του κορωνοϊού, εν μέρει λόγω μαζοχισμού, το ντοκιμαντέρ «Πανδημία: Ο κύκλος του ιού της γρίπης» βρίσκεται στην 9η θέση στο ελληνικό Top10 του Netflix -αν και τις προηγούμενες ημέρες είχε φτάσει έως και το Νο.6.
Πρόκειται για μια σειρά 6 επεισοδίων, περίπου ωριαίας διάρκειας, η οποία ανατέμνει το φαινόμενο της πανδημίας. Ο αγγλόφωνος τίτλος της είναι «Pandemic: How to prevent an outbreak», δηλαδή «Πανδημία: Πώς μπορεί να αποτραπεί η έξαρση» και αποδίδει πολύ καλύτερα τον χαρακτήρα της σειράς. Το στοιχείο όμως που προκαλεί τη μεγαλύτερη εντύπωση, είναι η μαντική ικανότητα του Netflix, το οποίο χρηματοδότησε την παραγωγή ενός πρωτότυπου «docu-series» και το προγραμμάτισε να προβληθεί σχεδόν ταυτόχρονα με την εξάπλωση του κορωνοϊού.
Οι ομοιότητες του Pandemic με την τρέχουσα πραγματικότητα είναι τόσο χτυπητές ώστε παρακολουθώντας τη σειρά ο θεατής έχει την αίσθηση ότι βλέπει εφιάλτη. Τον εφιάλτη που ζουν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα του κορωνοϊού σε όλο τον πλανήτη, τον εφιάλτη που πιθανώς θα ζήσει και ο ίδιος ή κάποιος από τους οικείους του.
Και το Pandemic δεν λυπάται το κοινό ούτε αμβλύνει το δυσοίωνο, οδυνηρό του δίδαγμα: Η πρώτη σκηνή του πρώτου επεισοδίου δείχνει κάποιους ερευνητές να ανιχνεύουν το έδαφος στο ξέφωτο ενός δασώδους τοπίου. Από τις ανωμαλίες στο χώμα συμπεραίνουν ότι κάτω από τα πόδια τους υπάρχει ένας ομαδικός τάφος. Δεκάδες άνθρωποι είχαν πεταχτεί βιαστικά εκεί και είχαν ταφεί, κατά το ξέσπασμα της ισπανικής γρίπης, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα.
Επιπλέον, μια ματιά στον τίτλο και την περίληψη του περιεχομένου κάθε επεισοδίου της «Πανδημίας» αποκαλύπτει και μια πτυχή της ίδιας προφητείας:
1. Μας κυνηγά
Γιατροί στις ΗΠΑ και την Ασία πολεμούν τη γρίπη, ενώ ερευνητές προσπαθούν πυρετωδώς να βρουν ένα καθολικό εμβόλιο.
2. Η πανδημία είναι τώρα
3. Ψάξε, μην κρύβεσαι
Σε όλον τον πλανήτη, επιστήμονες εξετάζουν ζώα και τους ιδιοκτήτες τους για νέους ιούς. Σε ΗΠΑ και Ινδία οι γιατροί φροντίζουν νυχθημερόν άτομα που νόσησαν από γρίπη.
4. Μείνε κοντά στις ρίζες σου
Η συζήτηση για τον εμβολιασμό οξύνεται ενώ το ιατρικό προσωπικό στο Κονγκό δέχεται επίθεση. Οι περικοπές πλήττουν τις ΗΠΑ ενώ οι ερευνητές στη Γουατεμάλα κάνουν προόδους.
5. Οι προσευχές θα πιάσουν
Σε όλο τον κόσμο η κοινότητα η οικογένεια και η πίστη βοηθούν γιατρούς και ιατρικούς βοηθούς να αντιμετωπίσουν με σθένος μια μεγάλη μέρα και μια ανελέητη ασθένεια.
6. Μη σταματάς τώρα
Άλλοι σημειώνουν επιτυχίες κι άλλοι αποτυχίες. Στο μεταξύ, οι εξάρσεις των ιών συνεχίζουν να σπέρνουν τον θάνατο σ’ όλο τον κόσμο, ενώ μια μεγαλύτερη πανδημία καραδοκεί.
Η «Πανδημία», προφανώς χωρίς την εμπειρία του κορωνοϊού, παρουσιάζει προηγούμενες εκδοχές θανάσιμα επικίνδηνων επιδημιών, όπως η γρίπη των πτηνών. Οι εικόνες με τη θανάτωση και την ταφή εκατομμυρίων πουλερικών στην Ασία, μπορεί να μην είναι καινούργιες, παραμένουν όμως συγκλονιστικές. Όπως και οι εκτιμήσεις των ειδικών τότε, ότι εάν η νόσος εξελιχθεί σε πανδημία θα μπορούσε να κοστίσει τη ζωή σε 150 εκατ. ανθρώπους.
Μία από τις πιο ανατριχιαστικές στιγμές της σειράς, είναι το κεφάλαιο 3 του 3ου επεισοδίου, το οποίο και τιτλοφορείται «Με κάθε κόστος». Σε αυτό η κάμερα ακολουθεί μια ερευνητική ομάδα σε σπήλαιο της κοιλάδας Μπεκάα, στο Λίβανο. Με απόχες προσπαθούν να πιάσουν νυχτερίδες. Επειδή, όπως ακούγεται να λέει ένας επιστήμονας, «πολλοί πρόσφατοι τρομακτικοί ιοί έχουν σχετιστεί με τις νυχτερίδες». Για το ίδιο ζήτημα θα μιλήσουν και άλλοι ειδικοί, υποδεικνύοντας τα νυκτόβια αυτά ιπτάμενα θηλαστικά σαν εστίες μελλοντικών μολύνσεων. Η προφητεία δικαιώνεται, μάλλον, καθώς ο κορωνοϊός που σαρώνει την ανθρωπότητα στις μέρες μας ξεκίνησε από κάποια νυχτερίδα στην Κίνα.
Ενώ η σειρά «Πανδημία» του Netflix παρακολουθείται με κομμένη την ανάσα και ενώ γύρω μας μαίνεται η ολομέτωπη επίθεση της επιδημίας, βλέποντας όσα παρουσιάζονται στη σειρά έχει κανείς μια αλλόκοτη αίσθηση: Ο θεατής αναρωτιέται εάν αυτό που εκτυλίσσεται στην οθόνη του είναι το παρελθόν -από το οποίο δεν διδαχτήκαμε τόσα ώστε να προνοήσουμε- εάν είναι το παρόν -οπότε είναι ήδη αργά- ή, τελικά, εάν η «Πανδημία» δείχνει το μέλλον. Το μόνο κοινό σε κάθε εκδοχή, είναι ο τρόμος. Επομένως η προτροπή «πρέπει να τη δείτε» ή «μην τη χάσετε» προσλαμβάνει μια μακάβρια συνήχηση. Και άρα επαφίεται στη θέληση και την αντοχή ενός εκάστου.
