Tην ώρα που ο νέος κορωνοϊός επελαύνει ανά την υφήλιο, οι επιστήμονες βάζουν στο μικροσκόπιο τον τρόπο με τον οποίο μεταλλάσσεται ο ιός, γεγονός που ίσως καθιστά πιο δύσκολη και την καταπολέμησή του.
Ο νέος κορωνοϊός έχει ένα σύστημα επιδιόρθωσης των λαθών του, όπως ο υπολογιστής τον αυτόματο διορθωτή, κατά συνέπεια οι μεταλλάξεις του ιού που έγιναν τον περασμένο Φεβρουάριο και συγκεκριμένα η μετάλλαξη «614G» στην πρωτεΐνη της ακίδας του ιού, είχε ως αποτέλεσμα ο ιός να γίνεται δέκα φορές πιο μεταδοτικός και να πολλαπλασιάζεται πιο γρήγορα, όπως αναφέρουν οι ειδικοί στους New York Times.
Οι περισσότερες από τις μεταλλάξεις του ιού δεν είχαν καμία διαφορά στον τρόπο συμπεριφοράς του. Ωστόσο, μία μετάλλαξη του ιού, περίπου στην αρχή της πανδημίας, έκανε τη διαφορά.
Σύμφωνα με ευρήματα ουκ ολίγων ερευνών, η μετάλλαξη αυτή βοήθησε τον ιό να εξαπλωθεί ευκολότερα από άτομο σε άτομο καθιστώντας πιο δύσκολο τον περιορισμό της πανδημίας.
Η μετάλλαξη, γνωστή ως «614G», εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην ανατολική Κίνα τον περασμένο Ιανουάριο και στη συνέχεια εξαπλώθηκε ταχύτατα σε όλη την Ευρώπη και τη Νέα Υόρκη.
Μέσα σε μήνες, η μετάλλαξη αυτή κατάφερε να «επιβληθεί» σε μεγάλο μέρος του πλανήτη αντικαθιστώντας άλλες μεταλλάξεις του ιού. Επί μήνες , οι επιστήμονες διερωτώνται έντονα το γιατί.
Ερευνητές στο Εθνικό Εργαστήριο του Los Alamos υποστήριξαν τον περασμένο Μάιο ότι η μετάλλαξη αυτή είχε πιθανώς εξελίξει την ικανότητα του ιού να μολύνει ανθρώπους πιο αποτελεσματικά. Πολλοί είχαν εκφράσει τις επιφυλάξεις τους, υποστηρίζοντας ότι η μετάλλαξη αυτή μπορεί να ήταν απλώς τυχαία και να εμφανίστηκε συχνότερα σε μέρη όπου ξέσπασαν μεγάλες επιδημίες όπως η βόρεια Ιταλία.
Ωστόσο, μια σειρά από νέες έρευνες ενισχύει την άποψη ότι η μετάλλαξη αυτή του ιού, είχε στην πραγματικότητα ένα ξεχωριστό πλεονέκτημα: μόλυνε τους ανθρώπους πιο εύκολα από την αρχική μετάλλαξη που εντοπίστηκε στην πόλη Ουχάν της Κίνας.
Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ένας κορωνοϊός με τη μετάλλαξη 614G προκαλεί πιο σοβαρά συμπτώματα της νόσου, σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους ή περιπλέκει την ανάπτυξη εμβολίων.
Ούτε τα ευρήματα αλλάζουν την πραγματικότητα που οδήγησε σε γρήγορα και επιθετικά lockdowns ενθαρρύνοντας, παράλληλα, μέτρα όπως, η κοινωνική αποστασιοποίηση και η χρήση μάσκας.
Ωστόσο, «η μικρή αλλαγή στο γονιδίωμα του ιού φαίνεται να είχε μεγάλη επίδραση στο πανδημικό κύμα», δήλωσε ο Ντέιβιντ Ενγκελτχέιλερ, γενετιστής στο Ινστιτούτο Γονιδιώματος της Αριζόνα. «Όταν τα πάντα λέγονται και γίνονται, θα μπορούσε να είναι αυτή η μετάλλαξη που οδήγησε στην πανδημία», προσθέτει.
Τα πρώτα κρούσματα του ιού θα είχαν εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο ακόμη και χωρίς τη μετάλλαξη αυτή, όπως διατείνονται οι περισσότεροι ερευνητές, συμπεριλαμβανομένου του καθηγητή Ενγκελτχέιλερ.
Η αρχική μετάλλαξη του ιού που εντοπίστηκε στην Ουχάν της Κίνας, τέλος του 2019, ήταν ήδη πολύ μεταδοτική, όπως εξηγεί. Αλλά η μετάλλαξη φαίνεται να έχει κάνει την πανδημία να εξαπλώνεται πιο γρήγορα και επιθετικά απ’ ότι χωρίς αυτήν.
Οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί σε αυτόν τον τομέα της ιολογίας, όπως επισημαίνει η αμερικανική εφημερίδα.
Εργαστηριακές μελέτες έδειξαν ότι οι μεταλλάξεις του ιού Έμπολα, που εξαπλώθηκαν στη Δυτική Αφρική το 2013, αύξησαν τη μολυσματικότητα στην καλλιέργεια ιστών. Αλλά αυτό το συμπέρασμα δεν μεταφράστηκε ως αυξημένη μετάδοση κατά τις μελέτες που έγιναν σε πειραματόζωα .
Και ορισμένοι ειδικοί δηλώνουν ότι το αποτέλεσμα της μετάλλαξης 614G μπορεί να είναι μέτριο σε σύγκριση με άλλους παράγοντες, όπως τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης .
Όμως, τα νέα στοιχεία, που έρχονται στο φως από ερευνητικές ομάδες στο Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, άλλαξαν τη γνώμη πολλών επιστημόνων που αρχικά ήταν δύσπιστοι.
Μία έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα κρούσματα σε κοινότητες στο Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκαν γρηγορότερα όταν επλήγησαν από την μετάλλαξη 614G από ότι όταν επλήγησαν από τον κινεζικό «πρόγονο» της Ουχάν.
Άλλη έρευνα αναφέρει ότι τα χάμστερ μολύνουν το ένα το άλλο πιο γρήγορα όταν εκτίθενται στην μετάλλαξη αυτή.
Και σε μία τρίτη έρευνα οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι, η μετάλλαξη μολύνει τους ανθρώπινους βρόγχους και τον ρινικό ιστό στη διάρκεια εργαστηριακής κυτταροκαλλιέργειας πολύ πιο αποτελεσματικά απ΄ότι ο πρόγονός του «made in China».
Ο Τρίβορ Μπέντφορντ, αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο του Fred Hutchinson και το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, υποστήριξε ότι τα ευρήματα διαφόρων ερευνών είναι ενδεικτικά της δύναμης που έχει η μετάλλαξη αυτή. «Η πεποίθησή μου πηγάζει βλέποντας το ίδιο πράγμα επανειλημμένως», τονίζει ο Δρ Μπέντφορντ.
Αν και εντυπωσιάστηκε με το νέο εύρημα, ο Δρ Μπέντφορντ όπως και άλλοι επιστήμονες δήλωσαν ότι δεν ήταν ακόμη σαφές εάν υπήρχε κάποιο πλεονέκτημα ως ο κύριος λόγος για την παγκόσμια κυριαρχία της μετάλλαξης αυτής .
Ο Κρίστιαν Άντερσεν, γενετιστής στην εταιρεία ερευνών «Scripps Research- La Jolla» δήλωσε ότι η έρευνα έδειξε ότι η μετάλλαξη καθιστά τον ιό πιο μεταδοτικό, αλλά πιστεύει ότι η διαφορά είναι μικρή.
Παρ’ όλα αυτά, ο Δρ Άντερσεν υπογράμμισε ότι η υψηλότερη μεταδοτικότητα της μετάλλαξης θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί ορισμένες χώρες που ήταν αρχικά επιτυχημένες στον περιορισμό του ιού, έγιναν στη συνέχεια πιο ευεπίφορες σε αυτόν. Για τον ιό μπορεί να ήταν «πιο δύσκολο να συγκρατηθεί από την πρώτη φορά». «Μην περιμένετε απαραίτητα ότι ο εχθρός που είχαμε πριν από δύο μήνες είναι ο εχθρός που θα έχουμε την επόμενη φορά», προσθέτει.
Σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, η εμφάνιση της μετάλλαξης «614G» έχει θορυβήσει την επιστημονική κοινότητα και δείχνει την αποτυχία των κυβερνήσεων να τιθασεύσουν τον ιό.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Βιετνάμ και την Ταϊλάνδη, οι οποίοι αντέδρασαν καλά στον περιορισμό του κινεζικού στελέχους του ιού παρά την εισροή Κινέζων επισκεπτών στις αρχές του έτους, υποστηρίζουν ότι οι νέες εστίες της πανδημίας μπορεί να οφείλονται εν μέρει στην μετάλλαξη 614G.
«Η Ταϊλάνδη έχει κρατήσει υπό τον έλεγχο και τις δύο μεταλλάξεις του ιού τον τελευταίο χρόνο μέσω της αυστηρής απομόνωσης των ταξιδιωτών που επιστρέφουν στη χώρα, της απαγόρευσης εισόδου για ξένους τουρίστες, τη χρήση μάσκας και άλλων μέτρων», δήλωσε η Θίρα Γουοραταναράτ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Chulalongkorn της Μπανγκόκ. Ωστόσο, είπε, οι νέες εστίες της πανδημίας στην περιοχή εγείρουν ανησυχία.
«Έχουμε δει αρκετές χώρες, όπως το Βιετνάμ, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, που φαινόταν ότι έχουν την πανδημία υπό έλεγχο», δήλωσε ο Δρ Thira. «Αλλά τότε ήταν σε εξέλιξη ένα δεύτερο κύμα», προσθέτει.
«Στο Βιετνάμ», όπως εξηγεί, «ο ιός με τη μετάλλαξη 614G επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά στην κεντρική παράκτια πόλη Danang μετά από περίπου 100 ημέρες χωρίς καταγεγραμμένα κρούσματα στην τοπική κοινωνία. Ωστόσο, ταχύτατα αναζωπυρώθηκε η επιδημία σε 10 πόλεις και επαρχίες. Στη Σιγκαπούρη, ο μεταλλαγμένος ιός εξαπλώθηκε σε κτίρια όπου διαμένουν αλλοδαποί εργάτες. Όταν ο μεταλλαγμένος ιός ζει σε μεγάλες ομάδες, εξαπλώνεται γρηγορότερα και καθιστά πολύ πιο δύσκολο τον έλεγχο», υπογράμμισε.
Ωστόσο, άλλοι ερευνητές θεωρούν ότι η έλλειψη των κατάλληλων περιοριστικών μέτρων και όχι η μετάλλαξη, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την αναζωπύρωση των εστιών της πανδημίας.
«Η αιτία μετάδοσης του ιού είναι ότι οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες αποστάσεις», εξηγεί η Κάρι Στέφανσον, ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος της deCODE Genetics, μιας κορυφαίας εταιρείας ανάλυσης γονιδιώματος με έδρα την Ισλανδία.
«Φαίνεται εξαιρετικά κακή πολιτική το να κατηγορούμε τον ιό για τις δικές μας ανεπάρκειες. Πρέπει να επιλέγουμε κάποιον με το δικό μας μέγεθος, όχι αυτόν τον μικροσκοπικό ιό».
Σε μια από τις πρόσφατες μελέτες, μία ερευνητική ομάδα από τη Βρετανία είχε ένα πλεονέκτημα που δεν το είχε κανείς άλλος: Μπορούσε να αντλήσει από τη μεγαλύτερη εθνική βάση δεδομένων παγκοσμίως στοιχεία για την γονιδιακή ακολουθία του νέου κορωνοϊού.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, τουλάχιστον στο Ηνωμένο Βασίλειο, η μετάλλαξη αυτή κυριάρχησε επειδή πράγματι εξαπλώνεται ταχύτερα. Αυτό ισχυρίζεται ο Έρικ M. Βολτς, ερευνητής στο Κέντρο Ιατρικής Έρευνας για την Ανάλυση Λοιμωδών Νοσημάτων στο Imperial College του Λονδίνου και επικεφαλής της μελέτης.
