Ένα θεραπευτικό σχήμα κορτικοστεροειδών αναδεικνύεται ο καλύτερος σύμμαχος στον αγώνα που δίνουν οι επιστήμονες για την εύρεση μιας αποτελεσματικής προσέγγισης για τη θεραπεία της σοβαρής λοίμωξης από COVID-19 – Σημαντικές ελπίδες από τα ευρήματα επτά διαφορετικών κλινικών δοκιμών
Μια σειρά από κλινικές δοκιμές gold standard προσφέρουν νέες ελπίδες σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρή λοίμωξη από την COVID-19: τα φθηνά, ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα, γνωστά ως κορτικοστεροειδή φαίνεται πως μειώνουν κατά ένα τρίτο τα ποσοστά θανάτου.
Τα νέα δεδομένα σχετικά με τη θεραπεία με κορτικοστεροειδή όπως η υδροκορτιζόνη ή η δεξαμεθαζόνη «αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό βήμα προόδου στη θεραπεία ασθενών με COVID-19», δηλώνουν χαρακτηριστικά οι ερευνητές στις δημοσιεύσεις των τεσσάρων σχετικών μελετών στο Journal of the American Medical Association (JAMA).
Η μία από τις τέσσερις μελέτες ήταν μετα-ανάλυση που εξέταζε τα συνδυαστικά αποτελέσματα επτά διαφορετικών κλινικών δοκιμών, στις οποίες συμπεριλήφθηκαν περισσότεροι από 1.700 σοβαρά ασθενείς με COVID-19, που νοσηλεύονταν σε ιατρικά κέντρα σε 12 χώρες.
Τα δεδομένα, λοιπόν, έδειξαν ότι η χρήση κορτικοστεροειδών για τη φροντίδα αυτών των ασθενών μείωσε τα ποσοστά θανάτου (μετά από ένα μήνα θεραπείας) κατά 1/3. Το εύρημα αυτό αποδείχθηκε αληθές για ασθενείς που βρίσκονταν σε μηχανική αναπνευστική υποστήριξη, όσο και για αυτούς που χρειάζονταν πρόσθετη παροχή οξυγόνου αλλά όχι αναπνευστήρα.
Συνολικά, «τα κλινικά αποτελέσματα από διάφορα κλινικά και γεωγραφικά περιβάλλοντα υποδεικνύουν ότι, ελλείψει σημαντικών αντενδείξεων, ένα σχήμα κορτικοστεροειδών θα μπορούσε να αποτελεί στοιχείο της βασικής φροντίδας για τους σοβαρά ασθενείς από COVID-19», τονίζει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Δρ. Jonathan Sterne από το Πανεπιστήμιο του Bristol.
Κατευνάζοντας την καταιγίδα
Πώς μπορούν τα κορτικοστεροειδή να σώσουν τις ζωές που απειλούνται από τον νέο κορωνοϊό; Όπως εξηγούν οι επιστήμονες, τα φάρμακα αυτά λειτουργούν αντισταθμίζοντας τη φλεγμονώδη απόκριση που μπορεί να οδηγήσει στο τελευταίο στάδιο της COVID-19 και να υπονομεύσει την άμυνα των ασθενών.
Επιπλέον, πολλοί ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία για την COVID-19 στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας χρειάζονται αναπνευστήρες, καθώς αναπτύσσουν σοβαρό σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, το οποίο παρατηρείται συχνά σε προχωρημένες περιπτώσεις πνευμονίας και άλλων ασθενειών και εύκολα μπορεί να αποδειχθεί θανατηφόρο.
Ήδη από το 1967, λοιπόν, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει πως τα κορτικοστεροειδή φαίνεται να έχουν το δικό τους μερίδιο στη θεραπεία ασθενών με σοβαρή πνευμονία και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας.
Τον Ιούνιο δημοσιοποιήθηκαν και τα πρώτα έγκυρα στοιχεία που έδειξαν ότι τα φάρμακα αυτά μπορούν να καταπολεμήσουν την COVID-19. Τα στοιχεία προέκυψαν από μια βρετανική δοκιμή με περισσότερους από 6.400 ασθενείς, όπου διαπιστώθηκε ότι η χρήση της δεξαμεθαζόνης μείωνε κατά 1/3 τα ποσοστά θανάτου σε ασθενείς με αναπνευστήρα και κατά 1/5 σε ασθενείς με συμπληρωματικό οξυγόνο.
Επιπλέον, μία δοκιμή από τη Βραζιλία, που περιελάμβανε 299 ασθενείς σε ΜΕΘ, βρήκε ότι η προσθήκη της δεξαμεθαζόνης στη θεραπεία είχε ως αποτέλεσμα μια στατιστικά σημαντική αύξηση στον αριθμό των ημερών χωρίς αναπνευστική υποστήριξη, σε μια περίοδο θεραπείας 28 ημερών. Δύο άλλες δοκιμές –μία από τη Γαλλία και μία με Αμερικανούς ασθενείς- υπέδειξε επίσης μια πραγματική βελτίωση από τη χρήση κορτικοστεροειδών.
Η πιο σαφής απάντηση για τη θεραπεία
Η αμερικανική δοκιμή περιελάμβανε 403 ασθενείς με COVID-19 που νοσηλεύθηκαν σε ΜΕΘ μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου και βρήκε 93% πιθανότητες η προσθήκη ενδοφλέβιας υδροκορτιζόνης στη θεραπεία των ασθενών να επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα.
«Πρόκειται, από πολλές απόψεις, για την πιο σαφή απάντηση που έχουμε αυτή τη στιγμή στη διάθεσή μας για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τους σοβαρά ασθενείς από COVID-19. Οι άνθρωποι σε αναπνευστική υποστήριξη ή παροχή οξυγόνου και στις ΜΕΘ θα πρέπει σίγουρα να λαμβάνουν κορτικοστεροειδή», τονίζει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και διευθυντής του Τμήματος ΜΕΘ του Πανεπιστημίου του Pittsburgh, Δρ. Derek Angus.
Σύμφωνα με τη μετα-ανάλυση, η δεξαμεθαζόνη χρησιμοποιήθηκε σε τρεις δοκιμές στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 1.300 ασθενείς και φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 36% σε σύγκριση με την τυπική περίθαλψη. Αντίστοιχα, η υδροκορτιζόνη χρησιμοποιήθηκε σε τρεις δοκιμές με μικρότερο αριθμό ασθενών (374) και μείωσε τον κίνδυνο θανάτου κατά 31%.
Σημειώνεται ότι τα κορτικοστεροειδή μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρές παρενέργειες, ωστόσο η μετα-ανάλυση αποκάλυψε ελάχιστες διαφορές στις «σοβαρές παρενέργειες» των ασθενών που λάμβαναν τα φάρμακα από αυτούς που δεν τα λάμβαναν.
Πολλά ερωτήματα παραμένουν ακόμα αναπάντητα σχετικά με τη χρήση των κορτικοστεροειδών για τη θεραπεία των σοβαρά πασχόντων από COVID-19, πάντως τα αποτελέσματα των νέων δοκιμών είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, με τους συγγραφείς να καταλήγουν πως «οι μελέτες αυτές προσφέρουν στοιχεία και ελπίδες ότι μια αποτελεσματική, οικονομική και ασφαλής θεραπεία της COVID-19 έχει πλέον εντοπιστεί».
