Με χαμηλούς τζίρους και υποτονική κίνηση κλείνει η πρώτη εβδομάδα επαναλειτουργίας του λιανεμπορίου σε όλη την Ελλάδα πλην των τριών περιοχών, στις οποίες τα καταστήματα δεν άνοιξαν (Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κοζάνη). Οπως εκτιμούν οι άνθρωποι του εμπορίου ο συνδυασμός του γραπτού μηνύματος στο 13032, του τρίωρου χρονικού περιθωρίου που δίνεται για αγορές, αλλά κυρίως του ραντεβού που θα πρέπει να έχει κλειστεί εκ των προτέρων με τα καταστήματα ουσιαστικά κράτησε μια κρίσιμη μάζα καταναλωτών μακριά από τα καταστήματα.
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθεί και η οικονομική ανασφάλεια, η οποία ύστερα από περισσότερο από ένα χρόνο διάρκειας της πανδημίας αυξάνεται όλο και περισσότερο αποτρέποντας πολύ κόσμο από πρόσθετες δαπάνες, καθώς επίσης και η επιφύλαξη πολλών να επισκεφτούν την αγορά εξαιτίας του φόβου από τον διαρκώς αυξανόμενο αριθμό των κρουσμάτων.
Αποτέλεσμα είναι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ανθρώπων της αγοράς, ο φετινός τζίρος να αντιστοιχεί μόλις στο 1/3 του αναμενόμενου για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Τις δυσλειτουργίες στην αγορά από τις πρώτες ημέρες επανεκκίνησης της λειτουργίας του λιανεμπορίου, διαπίστωσαν από την περιοδεία τους σε διαφορετικούς δήμους για τη διανομή υγειονομικού υλικού και τα μέλη του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών. Γι΄αυτό και όπως επισημαίνει στο «ethnos.gr» ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου ήδη ζήτησε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης την άρση του μέτρου του προκαθορισμένου ραντεβου: «Ζητήσαμε την άρση του μέτρου καθώς εκτιμούμε ότι είναι επαρκείς οι περιορισμοί για την προστασία της δημόσιας υγείας, τόσο μέσω της τρίωρης προθεσμίας για ψώνια, όσο και της τήρησης των αποστάσεων μέσω της παρουσίας ενός πελάτη ανά 25 τ.μ. σε κάθε κατάστημα», τονίζει.
Οπως επεσήμανε κατά τη διάρκεια της σημερινής ενημέρωσης, η καθηγήτρια Βάνα Παπαευαγγέλου σχετική εισήγηση για άρση του ραντεβού υπήρχε και σήμερα από το υπουργείο Ανάπτυξης. Το θέμα συζητήθηκε αλλά η Επιτροπή δεν άναψε το πράσινο φως με βασικό επιχείρημα την αποφυγή συνωστισμού σε ώρες και ημέρες αιχμής.
Το ζήτημα αναμένεται να εξεταστεί από την επιτροπή επιδημιολόγων και την επόμενη εβδομάδα με στόχο εάν γίνει αποδεκτό να ανοίξουν ελεύθερα τα καταστήματα από τις 19 Απριλίου, δεδομένου ότι και στο υπουργείο Ανάπτυξης εκτιμούν ότι η λειτουργία των καταστημάτων με μέτρα δεν επιδεινώνει την υγειονομική κατάσταση.
Κι αυτό γιατί, όπως υποστηρίζουν έμποροι αλλά και καταναλωτές, ο συγκεκριμένος τρόπος επίσκεψης στα καταστήματα αποδεικνύεται δυσλειτουργικός και περισσότερο αποτρέπει παρά προτρέπει κάποιον να κάνει τα ψώνια του. «Ο λόγος είναι ότι σε συνδυασμό με το ένα μήνυμα στο 13032 που έχουν στη διάθεση τους οι πολίτες, την τρίωρη προθεσμία και κυρίως λόγω της άγνοιας για τα εμπορεύματα που μπορεί να έχει ένα κατάστημα, οι καταναλωτές εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί να βγουν στην αγορά. Κάτι που βέβαια αποτυπώνεται και στη μικρή εμπορική κίνηση που καταγράφεται σε αυτό το πρώτο διάστημα εφαρμογής του μέτρου. Πρακτικά ο καταναλωτής θα κλείσει ραντεβού σε ένα κατάστημα και αν δε βρει αυτό που θέλει θα πρέπει να κλείσει άλλο ραντεβού για να επισκεφθεί δεύτερο κατάστημα» καταλήγει.
Τα καταστήματα πέρασαν το τεστ των μέτρων
Σε επίπεδο τήρησης των μέτρων, πάντως, τόσο οι έμποροι όσο και οι καταναλωτές που επισκέφτηκαν τα καταστήματα φαίνεται ότι πέρασαν το τεστ της επιτροπής των επιδημιολόγων.
«Η εβδομάδα κύλησε εξαιρετικά από την άποψη της τήρησης των υγειονομικών πρωτοκόλλων, αλλά και της κατάστασης εντός και εκτός των καταστημάτων», λέει στο «ethnos.gr» ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Σταύρος Καφούνης, ο οποίος πάντως παραδέχεται ότι οι τζίροι ήταν χαμηλοί και το άνοιγμα του λιανεμπορίου με αυτόν τον τρόπο λειτούργησε κυρίως ως βαλβίδα εκτόνωσης για τους πολίτες, χωρίς σημαντικά οικονομικά αποτελέσματα για τους εμπόρους.
Εντελώς διαφορετική είναι η εικόνα στις πόλεις, στις οποίες τα καταστήματα παρέμειναν κλειστά και την τρέχουσα εβδομάδα. Στην Πάτρα, η αγορά της οποίας σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες αναμένεται να ανοίξει με ραντεβού από την προσεχή Δευτέρα, οι έμποροι βρίσκονται σε απόγνωση. Εχοντας χάσει ήδη δύο διαδοχικά καρναβάλια, τα οποία κάθε χρόνο δίνουν οικονομική ανάσα στην πόλη και παραμένοντας κλειστοί για 10η συνεχόμενη εβδομάδα, βλέπουν μπροστά τους μόνο χρέη και τον κίνδυνο του λουκέτου: «Η κατάσταση είναι πραγματικά ακραία. Πλέον έχει χαθεί και η ψυχολογία των εμπόρων ύστερα από τον αιφνιδιασμό της προηγούμενης εβδομάδας. Πολλοί έμποροι δανείστηκαν για να αποπληρώσουν λογαριασμούς και να παραγγείλουν εμπόρευμα και τελικά δεν άνοιξαν» μας λέει ο Γιώργος Βαγενάς, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Πελοποννήσου, Νοτιοδυτικής Ελλάδας, Ζακύνθου, Κεφαλληνίας και Ιθάκης.
Με την ιδιότητά του και ως αναπληρωτή γενικού γραμματέα της ΕΣΕΕ (Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας) ο κ. Βαγενάς σημειώνει ότι σίγουρα τα καταστήματα που άνοιξαν αυτήν την εβδομάδα βρίσκονται ένα βήμα μπροστά, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι τα προβλήματά τους λύθηκαν: «Είναι σημαντικό το ότι κατάφεραν να ξαναστήσουν τα καταστήματά τους εν αναμονή του Πάσχα, αλλά οι τζίροι στις πόλεις μέλη μας είναι πολύ χαμηλοί. Από το μηδενικό τζίρο του lockdown δεν έχει ανακτηθεί ποσοστό μεγαλύτερο του 10%, ενω στο Ιόνιο δεν έχουν ακόμα και θετικά δείγματα από το μέτωπο του τουρισμού», σημειώνει.
Ο κ. Βαγενάς συμφωνεί με την άρση του μέτρου των προκαθορισμένων ραντεβού με τα καταστήματα δίνοντας μάλιστα μια διαφορετική διάσταση και στην αλληλεπίδραση των επιχειρήσεων: «Οσο υπάρχουν όλοι αυτοί οι περιορισμοί και είναι κλειστή και η εστίαση χάνεται η εμπειρία και η ψυχολογία της αγοράς. Η εστίαση αποτελεί κινητήριο δύναμη και για το λιανεμπόριο. Ο καταναλωτής δεν είναι μαθημένος να βγαίνει, να παίρνει π.χ. μια λαμπάδα και να επιστρέφει στο σπίτι του. Θα βγεί να ψωνίσει, να καθίσει κάπου να πιει τον καφέ του ή να φάει κάτι. Το εμπόριο είναι σε μεγάλο βαθμό ψυχολογία, αν αυτή δεν υπάρχει δεν μπορεί να δουλέψει»…
Ζητούν μέτρα ενίσχυσης για την επανεκκίνηση
Να σημειωθεί ότι η ΕΣΕΕ πριν λίγες ημέρες απέστειλε επιστολή προς τους υπουργούς Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνη Γεωργιάδη, με την οποία ζητεί τη στήριξη της επανεκκίνησης του εμπορίου με άμεση επιδότηση κεφαλαίου κίνησης στη φιλοσοφία της αντίστοιχης ενίσχυσης που αποφασίστηκε για τον κλάδο της εστίασης.
Η ΕΣΕΕ επεσήμανε ότι χρειάζεται παροχή άμεσης ρευστότητας για την επανεκκίνηση των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου που παρέμειναν επί μακρόν κλειστές με κρατική εντολή τονίζοντας πως οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις έχουν σωρεύσει από την αρχή της πανδημίας τεράστια αποθέματα (στοκ) εμπορευμάτων της περασμένης σεζόν, υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές, τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, τα ασφαλιστικά ταμεία, το Δημόσιο και χρέη προς τα πιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα μάλιστα με την ετήσια έκθεση εμπορίου, ο κλάδος ο οποίος παραμένει ο κυριότερος εργοδότης της χώρας με ποσοστό 18,3% στη συνολική απασχόληση, έχει πληγεί σφοδρότατα από την πανδημία με αποτέλεσμα να κυριαρχεί η αβεβαιότητα. Το 53% υποστηρίζει ότι θα απαιτηθούν τουλάχιστον δύο χρόνια για την επιστροφή στην κανονικότητα, ενώ είναι γεγονός ότι ο κλάδος απώλεσε 10,1 δισ. ευρώ (8,2% του κύκλου εργασιών) μέσα σε ένα μόλις χρόνο εξαιτίας της πανδημίας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως μόνο για τις επιχειρήσεις λιανικής που τέθηκαν σε αναστολή λειτουργίας το Μάρτιο του 2020 στο λιανικό, η ετήσια υποχώρηση του κύκλου εργασιών ανήλθε σε 20,1%.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα στοιχεία της εξαμηνιαίας έρευνας οικονομικού κλίματος για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για το Β εξάμηνο του 2020, 4 στις 10 μικρές επιχειρήσεις εκφράζουν φόβο για ενδεχόμενο λουκέτο το επόμενο διάστημα ενώ σχεδόν οι μισές (46,4%) έχουν τουλάχιστον μία ληξιπρόθεσμη οφειλή.
Σε δυσμενέστερη θέση βρίσκονται οι επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει την λειτουργία τους με κρατική εντολή, καθώς το 91,6% των επιχειρήσεων εξ αυτών δήλωσε πως το τελευταίο εξάμηνο επιδεινώθηκε η οικονομική του κατάσταση.
Οι επιχειρήσεις που δεν έχουν καθόλου ταμειακά διαθέσιμα έχουν αυξηθεί κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, με 1 στις 2 να έχουν ρευστότητα για έναν μήνα. Συγκεκριμένα σχεδόν 1 στις 4 επιχειρήσεις δεν έχει καθόλου ταμειακά διαθέσιμα, ενώ για 1 στις 4 επιχειρήσεις δεν επαρκούν για περισσότερο από ένα μήνα. Χειρότερη εικόνα παρουσιάζουν οι επιχειρήσεις που ανέστειλαν την λειτουργία τους με κρατική εντολή καθώς 36,1% εξ αυτών δεν έχουν καθόλου ρευστότητα, ενώ για το 22,5% τα ταμειακά διαθέσιμα επαρκούν το πολύ για ένα μήνα.
