Τη δυνατότητα πληρωμής των λογαριασμών ρεύματος με δόσεις παρέχουν οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, σε μια προσπάθεια να προλάβουν ενδεχόμενο κύμα ληξιπρόθεσμων οφειλών που είναι πιθανό να προκαλέσουν οι μεγάλες αυξήσεις της κιλοβατώρας. Η ενεργειακή κρίση με το μπαράζ των αλλεπάλληλων ανατιμήσεων του ρεύματος φέρνει χιλιάδες νοικοκυριά κι επιχειρήσεις σε δύσκολη οικονομική κατάσταση ως προς τη συνεπή εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους.
Σύμφωνα με έρευνα των «ΝΕΩΝ», οι πάροχοι, τόσο η δημόσια εταιρεία όσο και οι ιδιώτες, έχουν έτοιμα προγράμματα διακανονισμών ώστε να προσφέρουν ευκολίες πληρωμής στους πελάτες τους και κυρίως να αποφύγουν περαιτέρω επιβάρυνση της ρευστότητάς τους. Πρόκειται για προγράμματα που απευθύνονται σε πελάτες που δυσκολεύονται να πληρώσουν εμπρόθεσμα ή καθυστερούν την καταβολή της οφειλής για το ρεύμα που κατανάλωσαν.
Είναι επίσης ενδεικτικό ότι οι προμηθευτές ρεύματος εξαιτίας της κρισιμότητας της κατάστασης στην αγορά έχουν ετοιμάσει ειδικές κατηγορίες στις ιστοσελίδες τους δίνοντας αφενός στους καταναλωτές απαντήσεις σε ερωτήσεις για την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας διεθνώς και ενημερώνοντάς τους αφετέρου για τη δυνατότητα που παρέχουν για ρύθμιση των οφειλών τους, αν αυτό χρειαστεί. Οπως προκύπτει από την έρευνα των «ΝΕΩΝ», τα προγράμματα διακανονισμών θα μπορούσαν να διακριθούν σε τέσσερα μοντέλα:
1.Εξατομικευμένες ρυθμίσεις με βάση το προφίλ και το ύψος της οφειλής
Οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας πληροφορούν τους πελάτες τους για την παροχή της δυνατότητας να διακανονίσουν τα ποσά πληρωμής των λογαριασμών τους με βάση τις ανάγκες τους. Πηγές που γνωρίζουν αναφέρουν ότι οι εταιρείες κάνουν ρυθμίσεις με πληρωμές σε δόσεις ανάλογα με το ύψος του ποσού και το καταναλωτικό προφίλ. Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν τα νοικοκυριά ή οι επιχειρήσεις είναι να ενημερώσουν μέσω της ιστοσελίδας ή της εφαρμογής (application) του παρόχου τους για τη δυσκολία πληρωμής των λογαριασμών τους. Οι εταιρείες επικοινωνούν άμεσα μαζί τους και τους απευθύνουν εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες συνοψίζονται στο «σπάσιμο» της οφειλής σε τμηματική καταβολή. Αν πρόκειται για ληξιπρόθεσμη οφειλή, τότε οι καταναλωτές καλούνται να καταβάλουν και προκαταβολή.
2. Πληρωμή με πιστωτική κάρτα σε άτοκες δόσεις
Ορισμένοι πάροχοι ηλεκτρικού ρεύματος σε συνεργασία με τράπεζες ενημερώνουν τους καταναλωτές για τη δυνατότητα πληρωμής των οφειλών μέσω πιστωτικής κάρτας. Οι πελάτες μπορούν να αξιοποιήσουν τις άτοκες δόσεις και να καταβάλουν με μεγαλύτερη άνεση τις οφειλές τους. Εξαρτάται, βέβαια, από το αν διαθέτουν την πιστωτική κάρτα της τράπεζας με την οποία συνεργάζεται ο πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας.
3. Διακανονισμοί με προκαταβολή μέρους της οφειλής
Επιχειρήσεις παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και κυρίως η δημόσια εταιρεία έχουν καθορισμένο πρόγραμμα διακανονισμών, το οποίο συνδυάζει το ύψος της οφειλής με ποσό προκαταβολής για την αποπληρωμή της με δόσεις που φτάνουν ακόμη και τις 24. Ετσι, για οφειλή μέχρι 500 ευρώ το ποσοστό προκαταβολής που απαιτείται είναι 10% της οφειλής και η πληρωμή της διακανονίζεται σε πέντε δόσεις.
Το ίδιο ποσοστό ζητείται και για οφειλές 500 έως 1.000 ευρώ και οι δόσεις καθορίζονται σε οκτώ. Για χρέη 1.000 έως 2.000 ευρώ η προκαταβολή ανεβαίνει στο 15% της οφειλής και οι δόσεις σε δώδεκα. Για 2.000 έως 3.000 ευρώ προκαταβάλλεται το 20% της οφειλής και οι δόσεις αυξάνονται σε δεκαοκτώ. Για οφειλές άνω των 3.000 ευρώ υπάρχει η επιλογή της προπληρωμής του 20% ή του 30% και οι δόσεις καθορίζονται σε 18 και 24, αντίστοιχα.
4. Μεγαλύτερη προθεσμία εξόφλησης για ευάλωτα νοικοκυριά
Οι προμηθευτές είναι υποχρεωμένοι να προχωρήσουν σε διακανονισμούς που αφορούν οφειλές ευάλωτων νοικοκυριών. Πρόκειται για τις κατηγορίες των νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα ή εκείνων που έχουν άτομα με ειδικές ανάγκες στα σπίτια τους καθώς και των πολύτεκνων. Πιο συγκεκριμένα, με βάση τον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, οι πάροχοι υποχρεούνται να δίνουν μεγαλύτερη προθεσμία εξόφλησης λογαριασμών. Και, πιο συγκεκριμένα, αυτή δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 40 ημέρες.
Επίσης η εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ευάλωτων οικιακών καταναλωτών μπορεί να γίνεται τμηματικά και άτοκα, σε μηνιαίες δόσεις που δεν μπορεί να υπερβαίνουν το 50% της αντίστοιχης μηνιαίας δαπάνης για την ηλεκτρική ενέργεια του ευάλωτου οικιακού καταναλωτή. Ωστόσο, ο καταναλωτής διατηρεί την υποχρέωση της εμπρόθεσμης εξόφλησης των οφειλών του.
Τιμές ενέργειας: Ασταμάτητο ράλι ανόδου
Χωρίς τέλος είναι το ανοδικό ράλι των τιμών χονδρεμπορικής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας, καταρρίπτοντας κάθε ιστορικό προηγούμενο. Για σήμερα το χρηματιστήριο ενέργειας δείχνει τη μέση τιμή στην «αγορά επόμενης ημέρας» στα 281,03 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και είναι η τέταρτη συνεχόμενη ημέρα ανόδου. Μέσα σε αυτό το διάστημα η τιμή έχει αυξηθεί κατά 25%, ενώ σε σχέση με την αρχή της χρονιάς η ηλεκτρική ενέργεια έχει ακριβύνει κατά 500%, αφού βρισκόταν στο επίπεδο των 47 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. 
Το κόστος αυτό μετακυλίεται στους καταναλωτές, καθώς οι ηλεκτροπαραγωγοί και οι προμηθευτές αντιμετωπίζουν μεγάλες επιβαρύνσεις για την αγορά φυσικού αερίου και ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας στη χονδρεμπορική, αντίστοιχα. Ανοδική τροχιά ακολουθούν και οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου. Χθες στην ηλεκτρονική πλατφόρμα των συναλλαγών της Ολλανδίας (TTF Prices) τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης είχαν αυξηθεί στα 91,3 ευρώ ανά Μεγαβατώρα έναντι 84 ευρώ προχθές.
