Από τις «ράγες» της θεωρίας στην πράξη και μάλιστα με αξιοποίηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων και εφαρμογών περνά ο θεσμός της κοινωφελούς εργασίας ως εναλλακτικός τρόπος έκτισης ποινής για ήσσονος σημασίας ποινικά αδικήματα, που παρουσίασε η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Τη δυναμική του θεσμού, στον οποίο επενδύει η πολιτεία, ενόψει και των προωθούμενων αλλαγών στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όπως επισημάνθηκε, μαρτυρά η «προσφορά» των διαθέσιμων θέσεων από διάφορους οργανισμούς του Δημοσίου που φτάνουν, πριν ακόμα ξεκινήσει η εφαρμογή του, τις 1.500, με τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη και τον αρμόδιο υφυπουργό Ιωάννη Μπούγα να ανεβάζουν τον πήχη στις 5.000 θέσεις, όταν αρχίσει να λειτουργεί η «ψηφιακή δεξαμενή».
Ως πυλώνας κοινωνικού σωφρονισμού
Ενόψει μάλιστα των επερχόμενων αλλαγών για το τιμωρητικό πλαίσιο, ακόμα και για παραβάτες πλημμεληματικών πράξεων, σε μία προσπάθεια, όπως κατ΄ επανάληψη έχει επισημανθεί, αντιμετώπισης του φαινομένου της ατιμωρησίας, ο εκσυγχρονισμένος θεσμός της κοινωφελούς εργασίας θα μπορέσει να λειτουργήσει ως πυλώνας κοινωνικού σωφρονισμού για χιλιάδες παραβάτες, που αντί να βρεθούν στη φυλακή θα έχουν την πολυπόθητη «δεύτερη ευκαιρία» που θα τους βάλει νωρίτερα σε τροχιά κοινωνικής επανένταξης.
Ο ορίζοντας της εφαρμογής του θεσμού στη νέα του μορφή ταυτίζεται χρονικά με την ψήφιση και την ισχύ των διατάξεων των νέων Κωδίκων και σε κάθε μέρα φυλάκισης θα αντιστοιχούν δύο ώρες κοινωφελούς εργασίας.
Συνεπώς, σύμφωνα με ένα από τα παραδείγματα που επικαλέστηκε ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, ο οποίος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το «χτίσιμο» της ψηφιακής πλατφόρμας για την παροχή κοινωφελούς εργασίας, ένας κατηγορούμενος, ο οποίος καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 μηνών, δηλαδή 300 ημερών, θα πρέπει να παράσχει κοινωφελή εργασία 600 ωρών.
Καθημερινά μάλιστα εντάσσονται σε αυτή την πλατφόρμα δεκάδες φορείς του Δημοσίου (ΟΤΑ, ΝΠΔΔ) που καλύπτουν τον δικαστικό χάρτη όλης της χώρας, παρέχοντας μέχρι τώρα 339 κατηγορίες απασχόλησης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του νέου νομοθετικού πλαισίου έγινε για πρώτη φορά και χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας δημοσίως.
Μετά την καταδίκη του ο κατηγορούμενος για ελαφριά αδικήματα (πλημμελήματα), εφόσον η ποινή δεν υπερβαίνει τα δύο χρόνια φυλάκιση, θα μπορεί να ζητά τη μετατροπή της σε κοινωφελή εργασία.
Και μετά ακολουθούν πέντε βασικά βήματα:
- Η δικαστική απόφαση που θα επιβάλλει την κοινωφελή εργασία θα κοινοποιείται στον εισαγγελέα εκτέλεσης ποινών και την Υπηρεσία Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής, όπου και θα δημιουργείται ο προσωπικός φάκελος του καταδικασθέντος.
- Ο καταδικασθείς θα περνά από συνέντευξη για να αξιολογηθούν μια σειρά από αναγκαία χαρακτηριστικά (οικονομικά και κοινωνικά), χρήσιμα για την ένταξή του στο πρόγραμμα της κοινωφελούς εργασίας.
- Μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας, με βάση όλα τα δεδομένα, οι Αρχές επιλέγουν τον κατάλληλο φορέα και τον χρόνο έναρξης της εναλλακτικής αυτής ποινής εντός 30 ημερών από την παραγγελία.
- Καθ΄ όλη τη διάρκεια της παροχής κοινωφελούς εργασίας τηρείται «παρουσιολόγιο» του καταδικασθέντος που στο τέλος της ποινής τίθεται υπόψη των Αρχών. Σε περίπτωση που αναιτιολόγητα ο καταδικασθείς σταματήσει την παροχή κοινωφελούς εργασίας, ειδοποιείται ο εισαγγελέας εκτέλεσης ποινών, ο οποίος δύναται, ανάλογα με τη βαρύτητα της παραβίασης, να ανακαλέσει το ευεργέτημα και να παραγγείλει την πραγματική έκτιση της ποινής σε σωφρονιστικό κατάστημα.
- Οι καταδικασθέντες θα ασφαλίζονται για ατύχημα και τραυματισμό, ενώ υπόκεινται σε εισφορά προς τον e-ΕΦΚΑ ως μισθωτοί, η οποία βαρύνει το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Η εκτέλεση της ποινής με τον συγκεκριμένο τρόπο, όπως επισημάνθηκε στη χθεσινή παρουσίαση, «γίνεται προς όφελος της κοινότητας που υπέστη την εγκληματική προσβολή, καθότι επιδιώκεται να καταδειχθεί στον μεν δράστη το κοινωνικά επιβλαβές της πράξης του, στη δε κοινωνία ότι υπάρχει και άλλη λύση για την καταστολή της παραβατικότητας και την επίτευξη του σωφρονιστικού χαρακτήρα της ποινής, πιο αποτελεσματική, από τον εγκλεισμό του δράστη στη φυλακή».
