Ενα δείγμα για το πως θα απαντήσει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν έδωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε συνέντευξη του στο Bloomberg.
Μερικά 24ωρα μετά την ομιλία του τούρκου προέδρου που έδειξε πως ο επόμενος στόχος του είναι το προσφυγικό, προαναγγέλλοντας το πεδίο ενός πιθανού ατυχήματος που δεν είναι άλλο από τον Εβρο και το Αιγαίο όπου δίνονται οι μάχες του προσφυγικού, ο Κυριακός Μητσοτάκης έστειλε μήνυμα ότι η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας δεν μπορεί να γίνει ανεκτή.
«Θα έχω την ευκαιρία να απαντήσω στον Πρόεδρο Ερντογάν όταν εκφωνήσω την ομιλία μου την Παρασκευή. Το να κατηγορείς την Ελλάδα για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο ζήτημα της μετανάστευσης είναι απλώς εξωφρενικό. Είναι εξωφρενικό γιατί είναι η Τουρκία που, πολύ ανοιχτά και πολύ δημόσια, εργαλειοποιεί τους μετανάστες τα τελευταία δύο χρόνια, προσπαθώντας να τους ενθαρρύνει, να τους στείλει στα ελληνικά σύνορα, προσπαθώντας να τους ωθήσει στην Ευρώπη» τόνισε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε:
«Διασώζουμε δεκάδες χιλιάδες. Έχουμε διασώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που βρίσκονταν σε κίνδυνο στη θάλασσα. Υπερασπιζόμαστε τα σύνορά μας όπως έχουμε υποχρέωση να κάνουμε, αλλά σεβόμαστε επίσης τα θεμελιώδη δικαιώματα και θα έπρεπε να συνεργαζόμαστε με την Τουρκία για να αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα αντί να βλέπουμε μια Τουρκία που “μάς δείχνει με το δάχτυλο».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε λόγο για «κρεσέντο τουρκικής ρητορικής κατά της Ελλάδας που είναι προφανώς απαράδεκτο». «Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που έχει επισημανθεί προς την Τουρκία από την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από τις ΗΠΑ. Δεν χρειαζόμαστε άλλη πηγή γεωπολιτικής αστάθειας στην Ανατολική Μεσόγειο όταν διεξάγουμε πόλεμο εναντίον της Ρωσίας και προσπαθούμε να υποστηρίξουμε την Ουκρανία».
«Είναι το πεπρωμένο μας από τη γεωγραφία να ζούμε μαζί. Και όπως του έχω πει πολλές φορές, θα πρέπει είμαστε σε θέση να συμφωνήσουμε ότι ακόμη και όταν διαφωνούμε, θα πρέπει να το κάνουμε με πολιτισμένο τρόπο. Η αμφισβήτηση της κυριαρχίας ενός συμμάχου στο ΝΑΤΟ είναι προφανώς απαράδεκτη. Δεν πρόκειται να γίνει ανεκτή από την Ελλάδα, και ουσιαστικά δείχνει την Τουρκία ως μια χώρα που δεν είναι πλέον μέρος αυτού που συνηθίζουμε να αποκαλούμε, Δυτική συμμαχία. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αρνείται, αυτό το διάστημα, να συναντηθεί μαζί μου. Έχω πει ανοιχτά ότι είμαι πάντα ανοιχτός για συζήτηση και πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον της περιφερειακής σταθερότητας να μειωθεί σημαντικά η ένταση της ρητορικής. Δεν βοηθά κανέναν, νομίζω, ούτε τον εαυτό του, αν συνεχίσει σε αυτόν τον δρόμο» κατέληξε.
Δεν θα τα καταφέρει ο Πούτιν
Σε ερώτηση για τις νέες απειλές του Ρώσου Προέδρου και τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Μητσοτάκης εκτίμησε ότι η Ρωσία δεν τα πάει καλά.
«Πιστεύω πως ο Πρόεδρος Πούτιν θα κάνει τα πάντα για να ανατρέψει την κατάσταση. Αλλά είμαι πεπεισμένος πως δεν θα τα καταφέρει” τόνισε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ότι “είμαστε ενωμένοι και στηρίζουμε την Ουκρανία στην προσπάθειά της να υπερασπιστεί τον εαυτό της ενάντια σε αυτή την πράξη καθαρής επιθετικότητας, που παραβιάζει όλους τους κανόνες των διεθνών σχέσεων».
«Είναι ανάγκη να στείλουμε μήνυμα σε όλους τους ηγέτες απολυταρχικών καθεστώτων που θεωρεί πως μπορούν να αλλάξουν τα σύνορα με τη χρήση βίας, ότι κάτι τέτοιο δεν θα γίνει ανεκτό από την κοινότητα των δημοκρατικών κρατών».
Δεν θα δεχθούμε εκβιασμό από τη Ρωσία
Σχετικά με την ενεργειακή κρίση ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι θα πρέπει να σταλεί ένα πολύ ξεκάθαρο μήνυμα ότι «δεν θα δεχθούμε εκβιασμό από τη Ρωσία, σε ό,τι αφορά την επάρκεια και τις τιμές του αερίου. Θα πρέπει να το κάνουμε σε εθνικό επίπεδο, αλλά χρειαζόμαστε και μεγαλύτερη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
«Προσωπικά, από το Μάρτιο, είχα ταχθεί υπέρ της επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο που εισάγεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είμαι βέβαιος πως θα καταφέρουμε να φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Αλλά έχουμε λάβει σημαντικές αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε ό,τι αφορά τη μείωση της εξάρτησης μας από το Ρωσικό φυσικό αέριο. Ταυτόχρονα, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι θα διατήρησουμε την κοινωνική συνοχή, πρέπει να στηρίξουμε τις κοινωνίες μας. Και θα πρέπει να το κάνουμε τόσο δαπανώντας κεφάλαια από τον προϋπολογισμό μας όσο και “ανακυκλώνοντας” τα υπερκέρδη των παραγωγών ενέργειας και διοχετεύοντάς τα σε ειδικό Ταμείο που θα μας βοηθήσει να επιδοτήσουμε τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Αυτό ακριβώς κάναμε στην Ελλάδα και θεωρώ πως είμαστε πρωτοπόροι στο ζήτημα αυτό. Αν δείτε την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες, προτείνει να ακολουθήσουν το μοντέλο της Ελλάδας, το οποίο εφαρμόζεται ήδη εδώ και τρεις μήνες. Και, πραγματικά, φέρνει αποτελέσματα. Έχουμε “ανακυκλώσει” πάνω από 2 δισεκατομμύρια ευρώ από τα υπερκέρδη τα οποία θα διοχετευθούν σε αυτό το ειδικό ταμείο, γεγονός που μάς επιτρέπει να προσφέρουμε στήριξη. Θα έλεγα στήριξη σε σημαντικό βαθμό σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις ώστε να διασφαλίσουμε πως θα τα καταφέρουν αυτόν τον δύσκολο χειμώνα.
Αν δεν το κάνουμε αυτό, τότε υπάρχει πραγματικός κίνδυνος οι κοινωνίες μας να μην συμπορευθούν με την απόφασή μας να στηρίξουμε την Ουκρανία και να αρχίσουν να ασκούν πίεση προς εμάς να προχωρήσουμε σε κάποιο συμβιβασμό, κάτι το οποίο, ειλικρινά, δεν αποτελεί επιλογή. Θα πρέπει λοιπόν να το κάνουμε. Επίσης, θα πρέπει να έχουμε επίγνωση του γεγονότος ότι όσο είναι σε εξέλιξη η μεταβατική περίοδος απεξάρτησης από το αέριο, θα πρέπει να υπάρξει επιτάχυνση, ακόμα μεγαλύτερη επιτάχυνση, στην διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εμείς αυτό κάνουμε. Η Ελλάδα έχει ηγετικό ρόλο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είμαστε στη λίστα των πρώτων δέκα χωρών σε ό,τι αφορά τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο μείγμα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα.
Σκοπεύουμε να προσθέσουμε σχεδόν 2 GigaWatt Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μέσα στο 2022. Συνεχίζουμε να επενδύουμε στα εσωτερικά/ εγχώρια δίκτυά μας. Και φυσικά φιλοδοξούμε η Ελλάδα να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο σε περιφερειακό επίπεδο, λειτουργώντας ως σημείο εισόδου ενέργειας στην Ε.Ε. Ενισχύουμε τις υποδομές Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη χώρα. Θέλουμε να εισάγουμε περισσότερο Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο μέσω Ελλάδος όχι μόνο για να καλύψουμε τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς, αλλά και για να στηρίξουμε τους γείτονές μας στα Βαλκάνια. Και βεβαίως θέλουμε να δημιουργήσουμε δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας που θα συνδέουν την ενώνουν την Ελλάδα, με τη Μέση Ανατολή, την Κύπρο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο».
Κάθε κρίση είναι και μια ευκαιρία
Σε ερώτηση εάν η αυτή η κατάσταση αποτελεί μια ευκαιρία για την Ελλάδα, από οικονομικής άποψης, ο πρωθυπουργός απάντησε θετικά. «Κάθε κρίση είναι δυνητικά και μια ευκαιρία. Αλλά και πάλι, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε ότι η τιμή της ενέργειας που πληρώνει ο κόσμος, δεν είναι υπερβολική. Φυσικά, τώρα υπάρχει και ένα επιπλέον κίνητρο για τους πολίτες να διασφαλίσουν ότι εξοικονομούν ενέργεια. Ο τρόπος με τον οποίο έχουμε κλιμακώσει τις επιδοτήσεις μας, ενθαρρύνει τους ανθρώπους να εξοικονομήσουν ενέργεια.
Τους δίνουμε λοιπόν μεγαλύτερη επιδότηση αν μειώσουν την ενέργεια που καταναλώνουν κατά 15%. Επομένως, μετράμε την κατανάλωση ενέργειας σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, και όσο περισσότερη ενέργεια εξοικονομούν, τόσο μεγαλύτερο όφελος θα έχουν. Και θα λάβουν μεγαλύτερη επιδότηση. Επίσης εφαρμόζουμε προγράμματα για την αντικατάσταση όλων των συσκευών που είναι εξαιρετικά ενεργοβόρες. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολλές μονάδες κλιματισμού. Εάν συγκρίνετε την κατανάλωση ενέργειας μιας παλιάς μονάδας κλιματισμού με μια νέα, η εξοικονόμηση φτάνει σχεδόν το 50%. Και φυσικά, όπως είπατε, θέλουμε να είμαστε μέρος του νέου γεωπολιτικού ενεργειακού χάρτη και νομίζω ότι ξέρουμε πώς να φτάσουμε εκεί».
Θα συνεχίσω να υποστηρίζω την ανάγκη ενός πλαφόν
Για τα όσα έχει ανακοινώσει μέχρι στιγμής η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε: «Θα συνεχίσω να υποστηρίζω την ανάγκη ενός πλαφόν. Και κάθε φορά που μιλάμε για ένα πλαφόν, οι αγορές το προσέχουν και προσαρμόζονται. Για ποιο λόγο μιλάω για πλαφόν στην Ευρώπη; Γιατί στην Ευρώπη η αγορά φυσικού αερίου πραγματικά δεν λειτουργεί. Δεν χρειάζεται να είστε ειδικός σε θέματα ενέργειας για να καταλάβετε ότι δεν υπάρχει πραγματική συσχέτιση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης. Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν δεκαπλασιαστεί. Πληρώνουμε πολύ περισσότερα χρήματα για το φυσικό αέριο στην Ευρώπη από ό,τι εσείς στις ΗΠΑ ή απ’ ό,τι πληρώνει η Ιαπωνία ή η Κίνα για εισαγωγές φυσικού αερίου. Επομένως, νομίζω ότι χρειαζόμαστε μια πιο δραστική παρέμβαση που δεν θα στοχεύει απλώς το ρωσικό αέριο, αλλά θα επιβάλλει ένα ανώτατο όριο στον δείκτη TTF. Θα φτάσουμε εκεί; Δεν το γνωρίζω.
Αυτό που έχουμε κάνει, μέχρι στιγμής, είναι σίγουρα προς τη σωστή κατεύθυνση. Για παράδειγμα, η επιβολή σε ευρωπαϊκό επίπεδο φορολογίας στα απροσδόκητα κέρδη των διυλιστηρίων. Θα χρησιμοποιήσουμε αυτά τα κέρδη για να επιδοτήσουμε το πετρέλαιο θέρμανσης, το οποίο είναι σημαντικό για τους ανθρώπους που χρειάζονται θέρμανση για τα σπίτια τους κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αλλά και πάλι, η μεγάλη πρόκληση είναι να κατανοήσουμε ότι η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν είναι πλέον μόνο ένα οικονομικό ζήτημα, είναι επίσης ένα γεωπολιτικό ζήτημα».
Περάστε χρόνο στην Ελλάδα τον χειμώνα
Ο πρωθυπουργός κάλεσε τον κόσμο να επισκεφθεί την Ελλάδα τον χειμώνα, τονίζοντας: “Θα περάσετε υπέροχα και πιθανότατα θα είναι και φθηνότερο για εσάς“.
«Κοιτάξτε, μια ύφεση είναι κακή για την οικονομία γενικά, αλλά πιστεύω ότι η ελληνική τουριστική βιομηχανία έχει ανακάμψει εντυπωσιακά και μάλλον οδεύουμε προς μια χρονιά-ρεκόρ. Και θεωρώ ότι αυτό δεν είναι απλώς «ταξίδι εκδίκησης». Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει γίνει ένας ελκυστικός προορισμός, όχι μόνο το καλοκαίρι, όχι μόνο για τα νησιά. Εστιάζουμε πολύ στη βιωσιμότητα. Και φυσικά, νομίζω ότι γεφυρώνουμε επίσης αυτό το χάσμα ανάμεσα στο να έρθει κάποιος στην Ελλάδα απλώς για ευχαρίστηση και στο να έρθει στην Ελλάδα για δουλειά. Υπάρχουν πολλοί ψηφιακοί νομάδες που μετακομίζουν τώρα στην Ελλάδα.
Προσφέρουμε σημαντικά κίνητρα. Είναι ένα υπέροχο μέρος, όχι μόνο για να το επισκεφθείτε, αλλά και ένα μέρος απ’ όπου μπορείτε να εργαστείτε, να ζήσετε όταν συνταξιοδοτηθείτε. Ίσως είναι επίσης ένα υπέροχο μέρος για τους Βορειοευρωπαίους να περάσουν τον χειμώνα τους γιατί σίγουρα θα θέλουν να εξοικονομήσουν χρήματα στους λογαριασμούς θέρμανσης. Περάστε λοιπόν λίγο χρόνο στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του χειμώνα».
Για τις παρακολουθήσεις
Σχετικά με την εσωτερική πολιτική και τις παρακολουθήσεις ο κ. Μητσοτάκης απάντησε: «Είναι ένα σοβαρό θέμα το οποίο έθιξα πολύ ανοιχτά από την αρχή, παραδεχόμενος με θάρρος ότι έγινε ένα λάθος, κάνοντας αλλαγές σε πρόσωπα και φροντίζοντας να έχουμε ακόμη πιο αυστηρά φίλτρα όσον αφορά το θέμα των παρακολουθήσεων. Ταυτόχρονα, υπάρχει επίσης ένα πολύ ευρύτερο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, και αυτό είναι η εξάπλωση των παράνομων λογισμικών παρακολουθήσεων σε όλη την Ευρώπη. Αυτό είναι κάτι που δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, αλλά και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Και πρέπει να τηρήσουμε μια πολύ λεπτή γραμμή μεταξύ τού να διασφαλίσουμε ότι προστατεύουμε τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, αλλά και να μην διακυβεύουμε την δυνατότητα των υπηρεσιών ασφαλείας μας να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους.
Και νομίζω ότι πρέπει να πρωτοστατήσουμε στη διασφάλιση της απαγόρευσης της πώλησης αυτών των παράνομων λογισμικών που επιτρέπουν σε κάποιον να έχει πρόσβαση στο τηλέφωνο σου χωρίς να το γνωρίζεις. Και αυτό χρειάζεται μία ευρωπαϊκή απάντηση. Είναι σοβαρό θέμα. Το έχουμε αντιμετωπίσει με ειλικρίνεια και διαφάνεια, και θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα ενισχύσουμε περαιτέρω την ικανότητα των υπηρεσιών πληροφοριών μας ώστε να είναι σε θέση να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά με την απαραίτητη εποπτεία που επιτρέπει στους πολίτες να αισθάνονται άνετα με τον τρόπο λειτουργίας τους».
Σε ερώτηση για το τι γίνεται με την κυβερνητική σταθερότητα ο πρωθυπουργός απάντησε: «Αυτή η κυβέρνηση είναι εξαιρετικά σταθερή και νομίζω ότι αυτό είναι σημαντικό γιατί καταφέραμε να υλοποιήσουμε πραγματικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία τρία χρόνια. Μπαίνουμε σε προεκλογική χρονιά. Θα έχουμε εκλογές την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού του 2023. Η κυβέρνηση μας παραμένει πολύ μπροστά στις δημοσκοπήσεις και στοχεύουμε σε μια ακόμη απόλυτη πλειοψηφία. Νομίζω ότι έχετε δίκιο που επισημαίνετε, ότι σε αυτές τις δύσκολες εποχές, έχει ιδιαίτερη σημασία η πολιτική σταθερότητα. Ζούμε επίσης σε μια εποχή στην οποία πολλές δυνάμεις μπορεί να έχουν συμφέρον να αποσταθεροποιήσουν τις δημοκρατικά εκλεγμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Στο τέλος της ημέρας, έχουμε μια δημοκρατία η οποία λειτουργεί εύρυθμα και έχουμε επίσης μεγάλη εμπιστοσύνη στον ελληνικό λαό. Θα παρουσιάσουμε τον απολογισμό μας όταν έρθει η ώρα. Και ελπίζουμε ότι οι πολίτες θα μας εμπιστευτούν για άλλη μια φορά την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας. Γιατί νομίζω ότι ξέρουν ότι αντιμετωπίσαμε εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις, αποτελεσματικά και ότι η Ελλάδα τώρα βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση από ό,τι ήταν όταν αναλάβαμε το 2019».
Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι μπορεί να είναι μια ευχάριστη έκπληξη
Σε ερώτηση για το εάν υπάρχει επενδυτική βαθμίδα στον ορίζοντα ο κ. Μητσοτάκης απάντησε: «Καταρχάς, όσον αφορά τη δημοσιονομική κατάσταση, ναι, είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση τώρα από ό,τι ήμασταν. Εκπληρώσαμε τις υποσχέσεις μας. Μειώσαμε τους φόρους χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο τη δημοσιονομική βιωσιμότητα. Αποδείξαμε ότι είναι πραγματικά δυνατόν να μειωθούν οι φόροι, να επιτευχθεί η ανάπτυξη χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική πορεία. Και αυτό είναι σημαντικό για μια χώρα όπως η Ελλάδα που θα έχει φέτος τη σημαντικότερη, την ταχύτερη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Θα φανταζόμουν ότι, ναι, οι οίκοι αξιολόγησης θα εξετάσουν την πολιτική κατάσταση και το τι θα συμβεί το 2023. Αλλά είμαι πεπεισμένος ότι θα φτάσουμε στην επενδυτική βαθμίδα. Θα είναι το κατάλληλο τέλος σε μια πολύ οδυνηρή περίοδο που ξεκίνησε το 2010. Οι Έλληνες έχουν υποφέρει πολύ, υπέμειναν πολλά. Αλλά νομίζω ότι η Ελλάδα έχει αποδείξει και σε ό,τι αφορά τις άμεσες ξένες επενδύσεις, ως προς τον πραγματικό μετασχηματισμό που συντελείται, ότι μπορεί να είναι μια ευχάριστη έκπληξη και ότι μπορεί να βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα όχι για τους λάθος λόγους, αλλά για τους σωστούς λόγους.
Κατανοούμε ότι οι προκλήσεις είναι τεράστιες, αλλά ταυτόχρονα έχουμε την υποχρέωση να χαράξουμε ένα δρόμο μέσα από ταραγμένα νερά. Και νομίζω ότι έχουμε αποδείξει ότι έχουμε την ικανότητα να διαχειριζόμαστε σωστά τις κρίσεις, αλλά ταυτόχρονα να εφαρμόζουμε τις μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις που θα μας επιτρέψουν να αλλάξουμε τη χώρα ουσιαστικά. Δεν με ενδιαφέρει μόνο η αλλαγή μικρής κλίμακας, μια απλή διαχείριση του καθημερινού πολιτικού κύκλου. Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι κάτι πολύ πιο ουσιαστικό και νομίζω ότι έχουμε βάλει τα θεμέλια. Πολλά μένουν να γίνουν. Αντιλαμβάνομαι πλήρως ότι υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες, αλλά, ναι, παραμένω αρκετά αισιόδοξος για τις προοπτικές της χώρας».
