Όσοι το 2023 , ενώ μπορούσαν, δεν προχώρησαν στην αγορά ακινήτου γιατί δεν ήθελαν να «πληρώσουν» υπεραξίες, αναμένοντας ότι οι τιμές θα πέσουν, θα διαπιστώσουν ότι μάλλον έκαναν λάθος. Στην έκθεση της για το 2023, η Τράπεζα της Ελλάδας εκτιμά ότι το γαϊτανάκι των αυξήσεων των τιμών στην αγορά ακινήτων, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, θα συνεχιστεί. Θα συνεχιστεί κυρίως στα ποιοτικότερα ακίνητα, «θα δώσει όμως γραμμή» και στις υπόλοιπες κατηγορίες.
Οι λόγοι που οδηγούν στην αύξηση των τιμών –πλην της ισχυρής ανταπόκρισης του επιχορηγούμενου προγράμματος ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ για αγορά πρώτης κατοικίας – δεν αναμένεται να εκλείψουν σύντομα, δηλαδή:
-Το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον κυρίως από το εξωτερικό
-Η χαμηλή προσφορά ακινήτων υψηλών προδιαγραφών απόρροια του μνημονιακού παρελθόντος το οποίο παρέλυσε τα πάντα
-Η θετική πορεία του τουρισμού
-Η βραχυχρόνια μίσθωση
Τα στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι οι επενδύσεις σε κατοικίες συνέχισαν την ανοδική τους πορεία με 20,7% έναντι 33,7% το 2022. Η έκθεση σημειώνει επίσης ότι κατά τη διάρκεια του 2023 ξεκίνησαν ή και ολοκληρώθηκαν σημαντικές επενδύσεις σε γραφεία πιστοποιημένων βιοκλιματικών χαρακτηριστικών, ξενοδοχεία και επαγγελματικές αποθήκες υψηλών προδιαγραφών, ενώ πραγματοποιήθηκαν αρκετές αγοραπωλησίες μεγάλων εκτάσεων για ανάπτυξη νέων επαγγελματικών χρήσεων.
Την ίδια αυξητική πορεία ακολουθεί και η κατασκευαστική δραστηριότητα. Η αύξηση στις νέες οικοδομικές άδειες ήταν 23,6% και 16% ο δομήσιμος όγκος. Όμως μαζί τους αυξάνονται και τα υλικά κατασκευής – 7,6% το 2023 και 11% το 2022- αλλά και το συνολικό κόστος κατασκευής νέων κτιρίων – 6,2% το 2023 και 8,8% το 2022 γεγονός που επιδρά στις τιμές.
Ταυτόχρονα ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει σημαντικά, το κόστος ενέργειας έχει επιστρέψει σχεδόν στο προ κρίσης επίπεδο και όσο οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι δεν αυξάνονται οι συνθήκες για την αύξηση των τιμών παραμένουν ενισχυτικές.
Ανατροπές σε κάποιον/κάποιους από τους παραπάνω τομείς σε συνδυασμό με τη διόρθωση τιμών που καταγράφεται σε επιμέρους πάντως χώρες στην Ευρώπη κι αλλού, ενδεχομένως θα μπορούσε απλά να περιορίσει τον ρυθμό της αύξησης τιμών.
Τιμές που το 2023 αυξήθηκαν κατά 13,4% πέρυσι έναντι 11,9% το 2022 και 7,6% το 2021.
Η τιμή στα νέα διαμερίσματα – ηλικίας κάτω των 5 ετών – αυξήθηκε 12,4% και 14,2 αυξήθηκε αυτή των παλαιότερων.
Γεωγραφικά, οι μεγαλύτεροι ρυθμοί αύξησης καταγράφηκαν στην Θεσσαλονίκη με 16,2% κι ακολουθούν οι υπόλοιπες μεγάλες πόλεις με 14,5% και η Αθήνα με 13,7%.
Οι αυξήσεις ενδεχομένως να ήταν ακόμη μεγαλύτερες αν μπορούσαν να τις «υποστηρίξουν» οι τράπεζες με τη χορήγηση δανείων. Όμως τα νέα στεγαστικά δάνεια μειώθηκαν το 2023 κατά 1,9% ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνα Τραπεζικών Χορηγήσεων τα τελευταία 2 χρόνια παρατηρείται διαρκής μείωση της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια λόγω φυσικά της αύξησης των επιτοκίων. Κι εδώ όμως τα πράγματα αναμένεται να αλλάξουν και να δημιουργηθεί περιβάλλον αύξησης των τιμών αφού όπως αναφέρεται στην έκθεση είναι πλέον θέμα χρόνου η ΕΚΤ να ανακρούσει πρύμναν και να αρχίσει τη μείωση των επιτοκίων.
Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση καταλήγει με την επισήμανση ότι απαιτούνται επιπλέον μέτρα από την Πολιτεία καθώς οι έως τώρα παρεμβάσεις για την ενίσχυση της προσφοράς και τον περιορισμό της επενδυτικής ζήτησης για οικιστικά ακίνητα ( βραχυχρόνιες μισθώσεις, Golden visa) θα μετριάσουν μόνο το ρυθμό αύξησης των τιμών και ενδεχομένως να οδηγήσουν τοπικά σε διορθώσεις τιμών.
