Οι 8 αλλαγές σε μισθούς και συντάξεις για το 2025 – Ο νέος «χάρτης» για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες

Αύξηση μισθών και συντάξεων και μείωση εισφορών για μισθωτούς είναι οι αλλαγές με θετικό πρόσημο που φέρνει το 2025 ενώ επιβάρυνση λόγω της αύξησης των εισφορών φέρνει στους ελεύθερους επαγγελματίες.

Οι 8 μεταβολές του 2025 που επεξεργάστηκε για το protothema.gr o δικηγόρος – εργατολόγος Γιώργος Κουτσούκος είναι οι εξής:

1. Περαιτέρω αύξηση συντάξεων και μισθών του Δημοσίου

Μέσα στο 2025 προβλέπονται αύξηση συντάξεων κατά 2,4% και οριζόντια αύξηση των μισθών στο Δημόσιο, ώστε να ισχύσει εφεξής ένας κατώτατος μισθός για όλους που θα προστατεύει όλους τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και στο Δημόσιο.

2. Αλλαγή τρόπου υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών

Η αύξηση των μισθών θα αποτυπώνεται κάθε χρόνο στον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, ο μηχανισμός του οποίου θα καθοριστεί με πόρισμα που συντάσσει ομάδα εργασίας αποτελούμενη από στελέχη του υπουργείου Εργασίας, και της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η οποία συγκροτήθηκε με απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνου Τσακλόγλου.

Το πόρισμα θα παραδοθεί το επόμενο διάστημα και θα ακολουθήσει έλεγχος και αξιολόγηση από το υπουργείο ώστε να αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2026. Επομένως το 2025 θα εξακολουθήσει να ισχύει ο δεικτής τιμών καταναλωτή, γεγονός που ασφαλώς δεν θα ευνοεί τους ασφαλισμένους που σκέπτονταν σοβαρά να καταθέσουν συνταξιοδοτικό αίτημα το νέο έτος.

Ο δείκτης μεταβολής μισθών τονίζεται ότι θα χρησιμοποιείται για την προσαύξηση των συντάξιμων αποδοχών , τον υπολογισμό του νέου κατώτατου μισθού από την 1/1/2028 αλλά και για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών από το 2025 και μετά.

3. Μείωση ασφαλιστικών εισφορών για μισθωτούς

Από τις αρχές του 2025 μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές κατά μία επιπλέον ποσοστιαία μονάδα. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; μειώνεται το λεγόμενο μη μισθολογικό κόστος. Τα τελευταία χρόνια στη χώρα το μη μισθολογικό κόστος έχει ήδη μειωθεί κατά 4,5 ποσοστιαίες μονάδες, οπότε αισίψς οδεύουμε στις 5 ποσοστιαίες μονάδες, άλλη μισή μονάδα δε αναμένεται να μειωθεί το 2027. Σύνολο 6 ποσοστιαίες μονάδες μείωση, την οποία επωφελούνται οι εργοδότες!

4. Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες/αυτοαπασχολούμενους

Στον αντίποδα της μείωσης των εισφορών για τους μισθωτούς, το υπουργείο Εργασίας ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών για το 2025, με βάση τον πληθωρισμό.

Οι αυξήσεις αναμένεται να κυμαίνονται από 6 ως 17 ευρώ το μήνα, τις οποίες θα κληθούν να πληρώσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες από 1.1.2025. Από το 2026 οι εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών θα υπολογίζονται με βάση τον Δείκτη Μεταβολής Μισθών, τον οποίο θα καταρτίζει η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αυτός ο δείκτης θα χρησιμοποιείται και για την ετήσια αναπροσαρμογή των συντάξιμων αποδοχών των ασφαλισμένων. Ωστόσο, αυτό που θα παίξει καθοριστικό ρόλο είναι η αύξηση που θα προταθεί από το πόρισμα καθώς ήδη η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) κάνει λόγο για ανάγκη αύξησης των μέσων μισθών κατά τουλάχιστον 5%, ώστε να ξεπεραστεί η σταθερά προβληματική πορεία του πληθωρισμού και να ανακουφιστούν τα ελληνικά νοικοκυριά. Μία ανάλογη όμως αύξηση στις εισφορές των μη μισθωτών, θα συνιστούσε σημαντική επιβάρυνση. Εάν ο δείκτης μισθών δείξει αύξηση 5% τότε ισόποσα θα πρέπει να αυξηθούν οι ασφαλιστικές κατηγορίες των μη μισθωτών.

Πώς θα διαμορφωθούν οι εισφορές για το 2025

Ο νέος μαθηματικός τύπος που θα υιοθετηθεί θα λαμβάνει υπόψη του τον πληθωρισμό, ιδιαίτερα για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κλίμακας, καθώς και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας, με βάση αντικειμενικούς δείκτες που θα δημιουργήσει η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Το αποτέλεσμα από τον αυτόματο μηχανισμό αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού μέσω του νέου μαθηματικού τύπου θα τηρείται απαρέγκλιτα και δεν θα υπάρχει κανένα περιθώριο μη εφαρμογής του, όπως κάτι ανάλογο συμβαίνει με την ετήσια αύξηση των συντάξεων.

Ο μαθηματικός τύπος θα είναι πλήρως δεσμευτικός για τις εκάστοτε κυβερνήσεις και δεν θα επιδέχεται κανένα περιθώριο παρέμβασης, ακόμη και αν η επιτροπή διαβούλευσης, με τη συμμετοχή όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων και της ΑΔΕΔΥ, τεκμηριωμένα προτείνει διαφορετικό ύψος αποδοχών.

Στο μεσοδιάστημα 2025-2027, θα συσταθεί μια Επιτροπή Διαβούλευσης, με τη συμμετοχή όλων των εθνικών κοινωνικών εταίρων και της ΑΔΕΔΥ.

Θα συμμετέχουν κανονικά πλέον και οι κοινωνικοί εταίροι και Φορείς της Οικονομίας (πχ ΕΛΣΤΑΤ, ΤτΕ).

Η Επιτροπή αυτή θα διατυπώνει γνώμη με θεσμικό και ενιαίο τρόπο, κατά τη μεταβατική διαδικασία καθορισμού του κατώτατου μισθού, όπως επίσης και σε περίπτωση που στοιχειοθετείται, από την Επιστημονική Επιτροπή, παρέκκλιση από τον αυτόματο μηχανισμό αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού, σε περίπτωση πχ μεγάλων οικονομικών αναταράξεων.

Στόχος της επιτροπής είναι να ξεκινήσει η διαδικασία προσδιορισμού των βασικών αποδοχών, με το νέο μοντέλο, όσο και αν αυτό επί της ουσίας θα εφαρμοστεί τρία χρόνια αργότερα.

Ο στόχος που έχει τεθεί για κατώτατο μισθό 950 ευρώ έως το 2027, εκτιμήθηκε από την Υπουργό Εργασίας ότι είναι απολύτως εφικτός.

Ο ρόλος των κοινωνικών εταίρων από το 2028 και μετά περιορίζεται δραστικά, καθώς μόνο θα γνωμοδοτούν, χωρίς να μπορούν ούτε να συνδιαμορφώσουν το ύψος των κατώτατων αμοιβών στη χώρα.

6. Ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων

Μετά την πρόσφατη ψήφιση του Ν. 5163/2024 για τον κατώτατο μισθό, το Υπουργείο Εργασίας ξεκινά, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, τον διάλογο για την κατάρτιση και έγκριση του Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση των ΣΣΕ με αναγκαίες θεσμικές ενέργειες για τη θωράκιση του πλαισίου και αύξηση του ποσοστού κάλυψης από συλλογικές διαπραγματεύσεις.

7. Επέκταση της ψηφιοποίησης στην κοινωνική ασφάλιση

Θα προχωρήσει έτι περαιτέρω η σε εξέλιξη ψηφιοποίηση του ασφαλιστικού ιστορικού όλων των ασφαλισμένων. Όλες οι καρτέλες ενσήμων με τις χειρόγραφες αναφορές ψηφιοποιούνται και με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης όλο αυτό το υλικό γίνεται επεξεργάσιμο για να επιτρέψει τη διαλειτουργικότητα και την ταχύτερη έκδοση συντάξεων. Επίσης, προχωρά και η δημιουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος.

8. Μειώσεις των κρατήσεων στην ΕΑΣ

Η μείωση των κρατήσεων θα έρθει μέσα από την τιμαριθμοποίηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) που πληρώνουν κάθε μήνα οι συνταξιούχοι με κύρια σύνταξη ή με άθροισμα κύριων συντάξεων πάνω από 1.400 ευρώ. Η ΕΑΣ θα τιμαριθμοποιηθεί το 2025 και τούτο θα γίνει στα ποσά που αλλάζουν οι κλίμακες με βάση το ποσοστό αύξησης των συντάξεων. Με αύξηση στις συντάξεις κατά 2,4% για το 2025, θα αυξηθούν αυτόματα κατά το ίδιο ποσοστό όλες οι κλίμακες της ΕΑΣ.