Μπορεί η Ελλάδα να κατέχει υψηλά ποσοστά σε πτυχιούχους αλλά δεν ισχύει το ίδιο και στην απασχόληση των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-34 ετών, η οποία κυμαίνεται διαχρονικά σε επίπεδα κάτω από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, ο οποίος είναι σταθερά πάνω από 80% την περίοδο 2012-2022. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος, που οι νέοι πτυχιούχοι φεύγουν από τη χώρα μας σε αναζήτηση μιας θέσης εργασίας αντίστοιχης των προσόντων και των δυνατοτήτων τους.
Τα στοιχεία αυτά είναι ένα μέρος της Ετήσιας Έκθεσης για την Ποιότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης της ΕΘΑΑΕ (Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης), για το 2023, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή και στον υπουργό Παιδείας. Όπως αναφέρει ο Πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ Καθηγητής Περικλής Α. Μήτκας «εύχομαι η έκθεση να αποτελέσει πολύτιμο οδηγό για την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους ερευνητές, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής αλλά και όλους εκείνους που επενδύουν στο μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης. Πιστεύω ότι όλες και όλοι μαζί μπορούμε να συνεχίσουμε να διαμορφώνουμε ένα μέλλον όπου η ανώτατη εκπαίδευση θα παραμείνει ακρογωνιαίος λίθος της προόδου και των ίσων ευκαιριών».
Η έκθεση περιλαμβάνει βασικά στοιχεία και δείκτες για την ανώτατη εκπαίδευση το 2023 στην Ελλάδα και διεθνώς, επιλεγμένα θέματα και αναλύσεις, στοιχεία για την πορεία των πιστοποιήσεων των προγραμμάτων σπουδών και θεματική ανάλυση των εκθέσεων πιστοποίησης του τομέα των επιστημών υγείας, με στόχο να προσφέρει μια ισορροπημένη παρουσίαση σχετικά με τα επιτεύγματα των ελληνικών ΑΕΙ και τους τομείς που απαιτούν περαιτέρω προσοχή και μέριμνα από τα ίδια τα Ιδρύματα και την Πολιτεία.
Απόφοιτοι ΑΕΙ: απασχόληση και ανεργία
Το ποσοστό απασχόλησης αποφοίτων ΑΕΙ ηλικίας 25-34 στην Ελλάδα βαίνει μειούμενο από το 2012 (65,8%) ως το 2013 (62,1%) και στη συνέχεια αυξάνεται κατ’ έτος έως το 2019 (72,8%). Ωστόσο, το 2020 υποχωρεί στο 70,3% και η πτωτική πορεία συνεχίζεται και το 2021 (69,5%). Το 2022 το σχετικό ποσοστό καταγράφει σημαντική αύξηση 7%.
Στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, το 2022, η μέση απασχόληση των νέων πτυχιούχων ανερχόταν σε 84,4%, έχοντας καταγράψει μικρή βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-34 εμφανίζουν η Ουγγαρία (93,7%), η Λιθουανία (92,5%), οι Κάτω Χώρες (91,5%), η Πολωνία και η Νέα Ζηλανδία (91,4%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (91,1%). Στις χαμηλότερες θέσεις της κατάταξης βρίσκεται η Ελλάδα (76,4%) πάνω από την Ιταλία (72,8%), την Τουρκία (72,2%), τη Νότια Αφρική (66%) και την Ινδία (56,8%).
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η απασχόληση των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-34 ετών παρέμεινε σταθερά υψηλή, και μάλιστα το 2022 κατέγραψε θετική μεταβολή σε σχέση με το 2021 σχεδόν για το σύνολο των χωρών. Η Ελλάδα καταγράφει σημαντική αύξηση 7% στην απασχόληση των νέων πτυχιούχων από 69,5% το 2021 σε 76,4% το 2022. Μείωση στην απασχόληση των νέων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εμφανίζουν η Τσεχία και η Λετονία (-0,1%). Αντίθετα, θετική μεταβολή άνω του 4% καταγράφεται στην Ισλανδία. Η κατοχή πτυχίου πανεπιστημιακής εκπαίδευσης συνδέεται με καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης, υψηλότερο εισόδημα και κατ’ επέκταση καλύτερη ποιότητα ζωής. Η εκπαίδευση εξακολουθεί να αποτελεί την ασφαλέστερη επιλογή για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας, ενώ στην πλειονότητα των εξεταζόμενων περιπτώσεων, υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης σημαίνει και υψηλότερες απολαβές.
Στην Ελλάδα, η απασχόληση των νέων πτυχιούχων είναι χαμηλότερη από αυτή των ώριμων ηλικιακά πτυχιούχων. Ανάμεσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (25-64) συγκαταλέγονται η Ουγγαρία (92%), η Ισλανδία (91,7%), η Πολωνία (91,2%) και η Ρουμανία (91%). Η Ελλάδα, με ποσοστό 79,4%, κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις των χωρών του ΟΟΣΑ, πάνω από την Κορέα (79,1%) και την Τουρκία (73,5%), κάτω από το Μεξικό (80,2%) και την Κολομβία (79,5%) και αρκετά χαμηλότερα από την Ισπανία (83%) και τις ΗΠΑ (82,7%). Η Ελλάδα εμφανίζει ένα από χαμηλότερα ποσοστά απασχόλησης στους κατόχους πτυχίου (76,9%) και κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις των χωρών ως προς την απασχόληση κατόχων μεταπτυχιακού τίτλου (86,4%). Αντίθετα, σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, αυξήθηκε το ποσοστό απασχόλησης κατόχων διδακτορικού διπλώματος από 85% το 2017, σε 88% το 2019, σε 91,3% το 2020 και 93,1% το 2021. Το 2022 όμως εμφανίζεται μικρή μείωση (92,7%). Ανάμεσα στις χώρες με τη μεγαλύτερη διαφορά ποσοστού απασχόλησης υπέρ των κατόχων μεταπτυχιακού τίτλου συγκαταλέγονται η Ελλάδα (9,5%), η Ιταλία (8,9%), η Κορέα, το Λουξεμβούργο και το Μεξικό (7,9%), ενώ για τους κατόχους διδακτορικού τίτλου οι μεγαλύτερες διαφορές στην απασχόληση σε σχέση με τους κατόχους μεταπτυχιακού τίτλου καταγράφονται στην Τουρκία (10,7%), την Ελλάδα (6,2%), την Ισπανία (6,1%) και την Εσθονία (6%).
Η ανεργία των γυναικών
Σε απόλυτους αριθμούς, στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023, οι άνεργοι πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και για τα δυο φύλα μειώθηκαν συνολικά κατά 103.600 άτομα (από 311.800 το 2019, σε 208.200 το 2023). Λαμβάνοντας υπόψη την αριθμητική υπεροχή των γυναικών μεταξύ των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το ποσοστό των ανέργων γυναικών με πτυχίο ΑΕΙ, το 2023, παραμένει στο 63% (131.200 γυναίκες επί του συνόλου 208.200 ανέργων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης), έναντι του 37% των ανδρών (Σχήμα 13).
Ωστόσο, την τελευταία πενταετία, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μικρή βελτίωση στη θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας. Μεταξύ των ετών 2019-2023, ο αριθμός των ανέργων γυναικών πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μειώθηκε κατά 70.700 άτομα, σε ποσοστό 35% (από 201.900 το 2019, σε 131.200 το 2023), ενώ αντίστοιχα των ανδρών κατά 32.900, σε ποσοστό 29,9% (από 109.900 το 2019 σε 77.000 το 2023).
Πηγή: ethnos.gr
