Γράφει ο Τάσος Γ. Καπουρνιώτης, Αρχιτέκτονας
Κάποιες φορές συμβαίνουν πράγματα, γεγονότα, γίνονται ενέργειες, προτάσεις, που παραπέμπουν φέρνουν στον νου την γνωστή φράση «Όλα τα ‘χει η Μαριορή ο φερετζές τής λείπει».
Μια φράση που την είπε ο επι εποχής Όθωνος πολιτικός Ιωάννης Κωλέττης και αφορούσε την εμφάνιση γνωστής Κυρίας της εποχής και που στην πάροδο του χρόνου, κατέληξε αυτό που σήμερα θα λέγαμε βάιραλ (Viral), δημοφιλής παροιμία.
Μια παροιμία που χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να πούμε πως ενώ υπάρχουν βασικές ελλείψεις, γίνεται μια που δεν θα την έλεγα περιττή αλλά προτρέχουσα.. ίσως μια ΑΝΕΠΙΚΑΙΡΗ επιλογή.
Σε ρεπορτάζ λοιπόν διάβασα πως βραβευμένη Διεθνώς Αρχιτεκτονική πρόταση θα «φωτίζει» το λιμάνι Βόλου.
Πρόκειται για μελέτη κατασκευής ενός Φάρου στην άκρη του «Κορδόνι» του γνωστού σε όλους κυματοθραύστη του Λιμανιού του Βόλου.
Σε όλη μου την πορεία του Αρχιτέκτονα ΣΥΝΕΙΔΗΤΑ ποτέ δεν έκανα κριτική στις οποιεσδήποτε Αρχιτεκτονικές δημιουργίες σε επίπεδο πρότασης, ιδέας, το ίδιο θα κάνω και στην περίπτωση.
Με την διαφορά όμως ότι όπως πάντα θα πω την άποψή μου για όταν πρόκειται για εφαρμογή- υλοποίηση.
Πάντα στα γραφόμενά μου και προκειμένου να γίνω πιο αντιληπτός αναφέρω-κάνω παρομοιώσεις.
Έτσι και τώρα…
Ξέρετε τι μου θυμίζει η πρόταση αυτή;… ένα ΔΑΚΤΥΛΟ από γέρικο παραμορφωμένο γυναικείο χέρι…. με φανταχτερά βαμμένο στην άκρη ΝΥΧΙ…
Το περίφημο «Αλεώριο του Ξέρξη» από το οποίο αντλεί έμπνευση η μελέτη του προτεινόμενου Φάρου, δέσποζε μέσα στα μαγευτικά και ταυτόχρονα ύπουλα νερά του Αιγαίου, επιβλητικά ΜΟΝΑΧΟ, (φτιαγμένο με τα μέσα της εποχής εκείνης -480 π.Χ.-, από τεράστιους ογκόλιθους – 8 από αυτούς έχουν βρεθεί- βάρους μισού έως 1 τόνου, τοποθετημένους ο ένας πάνω στον άλλο), φαντάζοντας πελώριο ανάμεσα στα βράχια της Μαγνησίας και τις ακτές της Σκιάθου, δείχνοντας την δυναμική παρουσία του ανθρώπου στην προσπάθειά του να δαμάσει την Φύση και να διευκολύνει την διαβίωσή του.
Ήταν μια κατασκευή πρωτόγνωρη για την εποχή, αντάξια όμως των δυνάμεων της Φύσης, ενέργεια που για άλλη μια φορά αποδεικνύει το τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος όταν το θελήσει.
Έρχομαι τώρα στην βραβευμένη πρόταση, το «Κύβων Αλώριο» όπως ονομάστηκε.
Μία κατασκευή άριστα σχεδιασμένη με όγκους που παραπέμπουν λεκτικά στο «Αλεώριο του Ξέρξη», στην πραγματικότητα όμως στο άριστο αποτέλεσμα καλής δουλειάς ενός συνεργείου καλουπώματος, του πιο εύκολου σύγχρονου κατασκευαστικού υλικού, του ΜΠΕΤΟΝ ΑΡΜΕ.
Καμιά επαφή με το νερό, κανένα μυστήριο, καμιά δυναμική ανθρώπινη προσπάθεια-παρουσία, μόνο ένας μοναχικός τσιμεντένιος όγκος σε αναμονή επισκεπτών…..
Χωρίς λοιπόν καμιά διάθεση μομφής, νομίζω πως η παρουσία αυτού του Φάρου θα δημιουργήσει ένα περιττό οπτικό παράσιτο…..
Όσοι κατοικούμε αυτή την πόλη γνωρίζουμε πως είναι ΜΟΝΑΔΙΚΗ!.. και το οφείλει όχι τόσο στον άνθρωπο, όσο στην ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ εύνοια της ΦΥΣΗΣ προσφέροντάς της, την ΘΕΣΗ.
ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ αφού την προίκισε με του κόσμου τις γεωφυσικές ομορφιές, προσδίδοντάς της ξεχωριστή μοναδικότητα αλλά και ταυτόχρονα απεριόριστη δυνατότητα ανάπτυξης.
Παρόλα αυτά ενώ η ανθρώπινη παρουσία αποτέλεσε την ΑΡΧΗ της δημιουργίας της, η ΑΡΧΗ αυτή παραμένει η ίδια πάνω από μισό αιώνα με ΚΙΤΣ μίζερες επεμβάσεις, προσθήκες, εδραιώνοντας μια ενοχλητική ρουτινιάρικη εμφανισιακά και λειτουργικά στασιμότητα.
Για μένα στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο και πραγματικότητα ο Φάρος της βραβευμένης μελέτης θυμίζει το βαμμένο νύχι που ανέφερα και η παραλιακή εμφάνιση το γέρικο χέρι.
Ο χαρακτηρισμός αφορά το κεντρικό παραλιακό μέτωπο μέρος του οποίου αποτελεί και το «Κορδόνι».
Παλιωμένες άχρωμες κακέκτυπες μίζερες όψεις κτιρίων με τέντες σκισμένες ξεθωριασμένες, με επιστέγασμα την άθλια παγιωμένη εικόνα παραγκούπολης στα ισόγεια, αποτελέσματα της αισχρής καταχρηστικής χρήσης των πεζοδρομίων μπρος στα καταστήματα και μέσα σε όλα ένας πεπαλαιωμένος και ξεπερασμένος παραλιακός φωτισμός
Γενική κατάσταση που αναιρεί την παρουσία ενός βραβευμένου σύγχρονου Αρχιτεκτονήματος.
Το έχω γράψει ότι το ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ αποτελεί πηγή γνώσης αλλά και ιδεών και ότι η πόλη πολλά θα έπρεπε να περιμένει από αυτό.
ΝΑΙ κανένας δεν αμφισβητεί ή αμφιβάλει, (το αντίθετο μάλιστα) για τις ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ, του βραβευμένου «πολυπράγμονος μηχανικού» (όπως αναφέρεται) ΕΜΠΝΕΥΣΤΗ της πρότασης.
Είναι σίγουρο πως και πολλοί ΑΛΛΟΙ ταλαντούχοι Αρχιτέκτονες θα υπάρχουν, τελειόφοιτοι ή απόφοιτοι της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΠΘ. και η πόλη έχει ανάγκη, θέλει τις προτάσεις τους……….
Το έχω ξαναγράψει… Σαν Αρχιτέκτονας πρεσβεύω πως για την εξέλιξη πνευματική, επιστημονική, αστική μιας κοινωνίας, το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, συνεπικουρούμενο από την οικογένεια και την παιδεία, αποτελεί ίσως τον ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟ, παράγοντα -πεδίο προώθησης της οποιασδήποτε πολιτιστικής προσπάθειας δημιουργίας ή πολιτισμικής προβολής.
Για να γίνει αυτό χρειάζεται μια γενική συμμετοχή και επέμβαση σε όλους τους τομείς από όλους όσους το μπορούν.
ΒΟΛΟΣ!. μια πόλη που εντυπωσιάζει!.. εμφανισιακά, μια ματιά αρκεί… από όπου και όπως αν τον δεις!.. μια πόλη ελκυστική σε κάθε σημείο της…. από ΜΑΚΡΙΑ όμως……
Πριν χρόνια όταν η πόλη διεκδικούσε τον τίτλο της πολιτιστικής Πρωτεύουσας…… είχα γράψει τα πιο κάτω για τον Βόλο…
… «Σε κάποιο παραμύθι η τρελή φαντασία του παραμυθά βλέποντάς τον, θα μπορούσε να περιγράψει την θέα του, σαν ένα μαγεμένο σωρό, από πανέμορφα πολύχρωμα λιθάρια, αραδιασμένα συμμετρικά, στο πλάτωμα της γης, μεταξύ του βουνού και της θάλασσας.
Λιθάρια!.. που σαν μια μαγική δύναμη να τα ξεκόλλησε από το βουνό και αυτά κατρακυλώντας να μαζεύτηκαν όλα μαζί κοντά στην ακτή, αφήνοντας πίσω τους κάποια απομεινάρια.
Λιθάρια!.. που στην συνέχεια όσο τα πλησιάζεις και πας κοντά τους παύουν να είναι φαντασία -παραμύθι, μεταμορφώνονται σε σπίτια δρόμους πόλη, όπως και εκείνα τα άλλα, που έμειναν στο βουνό, αντίστοιχα σε πανέμορφα χωριά.
Η διαφορά, η πραγματικότητα είναι πως αυτά τα λιθάρια στην πραγματική τους μορφή (οικοδομές) παρέμειναν ακατέργαστα αφού άλλωστε πάντα ήταν ξένα σαν προϊόντα εμπορικής εκμετάλλευσης, που ποτέ δεν συμβάδισαν, δεν μπόρεσαν να προσαρμοστούν στην αρμονία του Φυσικού περιβάλλοντος …..
Υπάρχει λοιπόν απεριόριστο πεδίο δράσης- επεμβάσεων… όσοι μπορούν και το πιστεύω…. πως είναι ΠΟΛΛΟΙ!… ας το κάνουν.
Σχετικά με την πρόταση του Φάρου και με τίτλο: *Βραβευμένη αρχιτεκτονική πρόταση «φωτίζει» το λιμάνι Βόλου*, δημοσιεύτηκε στο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ στις 2021-07-12, Ρεπορτάζ της ΓΛΥΚΕΡΙΑΣ ΥΔΡΑΙΟΥ
