Όσο υπάρχουν αφελείς θα υπάρχουν και οι επιτήδειοι, οι «τσικιρικιτζήδες» οι καταφερτζήδες στην αργκό των Παιδιών της Πιάστας. Να λοιπόν 7 από της μεγαλύτερες απάτες στην Ιστορία ή fake news, όπως-ίσως- θα τα λέγαμε σήμερα: από τα Ημερολόγια του Χίτλερ στα 6αδυμα της Σοφούλας!
Ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει αν όλα τα παρακάτω άρχισαν σαν φάρσα ή σαν σοβαρά θέματα, που όμως εξελίχθηκαν σε φάρσες και απάτες. Το μεγαλύτερο ψέμα, πάντα γοητεύει όταν ειπωθεί ψιθυριστά κι ακόμα περισσότερο γίνεται πιστευτό όταν πάρει δημοσιότητα. Κάποιοι διαδίδοντας τέτοιες αναληθείς υπερβολές προσπάθησαν να πλουτίσουν, άλλοι να εντυπωσιάσουν και άλλοι πάλι δεν κατάλαβαν, δεν κατενόησαν το ψεύδος και εξετέθησαν διαδίδοντάς το επίσημα.
1. Η Τέχνη μέσα από την κριτική ματιά…
Ο Πιέρ Μπρασάου, ό,τι έκανε το έκανε γιατί ήθελε να δοκιμάσει την καλλιτεχνική ματιά των κριτικών Τέχνης· όχι ακριβώς ο Πιέρ Μπρασάου, γιατί εκείνος, πολύ απλά, ήταν ένας ανύπαρκος καλλιτέχνης, αλλά ο εμπνευστής της φάρσας, ο Σουηδός δημοσιογράφος Έκε-Ντάκε- Άλεκσον. Ο δημοσιογράφος που εργαζόταν στο σουηδικό ταμπλόιντ «Goteborgs-Tidningen» σκέφτηκε να διαπιστώσει αν θα μπορούσε ή όχι να πείσει κριτικούς Τέχνης ότι οι πίνακες που δημιουργήθηκαν από έναν χιμπατζή ήταν προϊόντα πρωτοποριακού καλλιτέχνη της avant-garde. Ο Άλεκσον πλησίασε τον φύλακα των χιμπατζήδων σε ζωολογικό κήπο του Γκέτεμποργκ και τον έπεισε να δώσουν σε έναν από αυτούς, τον Πίτερ, καμβά, πινέλα και χρώματα. Ο χιμπατζής Πίτερ «δημιούργησε» και ο Άλεκσον επέλεξε τα καλύτερα κομμάτια τα οποία εξέθεσε σε γκαλερί μαζί έργα άλλων καλλιτεχνών· υποστήριξε ότι ήταν δημιουργίες ενός, μέχρι πρότινος, αγνώστου καλλιτέχνη, του Πιέρ Μπρασάου!
Ένας μονάχα από τους κριτικούς ήταν αρκετά διορατικός ώστε να σχολιάσει πολύ εύστοχα, ότι «μόνο ένας πίθηκος θα μπορούσε να το κάνει αυτό», οι υπόλοιποι ξεγελάστηκαν εντελώς. Ο Ρολφ Άντερμπεργκ, μάλιστα, ο οποίος εργαζόταν για την εφημερίδα Goteborgs-Posten, έγραψε στην κριτική του για τον ζωγράφο και τα έργα του: «Ο Μπρασάου ζωγραφίζει με δυνατές πινελιές, αλλά και με ξεκάθαρη αποφασιστικότητα. Οι πινελιές του στρίβουν με εξαγριωμένη σχολαστικότητα· είναι ένας καλλιτέχνης που παίζει με τη λεπτότητα ενός χορευτή μπαλέτου»… Μετά την αποκάλυψη της φάρσας, ο Άντερμπεργκ επέμεινε ότι το έργο του Μπρασάου ήταν «ακόμη ο καλύτερος πίνακας στην έκθεση»… Ο πραγματικός καλλιτέχνης, ο Πίτερ, μετά την επιτυχία του στη Σουηδία μετακόμισε στον ζωολογικό κήπο του Τσέστερ στην Αγγλία, όπου εμπνεύστηκε άλλα έργα και χωρίς ποτέ να μάθει ότι ένα από τα έργα του είχε πουληθεί για 90 δολάρια!
2. Το λουτρό της ευπιστίας των ανθρώπων
Στις 28 Δεκεμβρίου του 1917, η εφημερίδα New York Evening Mail δημοσίευσε ένα άρθρο του Χένρι Λούις Μένκεν (καταγεγραμμένος στην Ιστορία ως δημοσιογράφος, δοκιμιογράφος, σατιρικός, πολιτιστικός κριτικός και μελετητής της αμερικανικής αγγλικής γλώσσας), που διαμαρτυρόταν με πάθος πώς η 75η επέτειος της πρώτης αμερικανικής μπανιέρας είχε περάσει απαρατήρητη την προηγούμενη εβδομάδα. Με τίτλο «A Neglected Anniversary» (Μια παραμελημένη επέτειος), ο Μένκεν έγραψε λεπτομέρειες για το πώς ο Άνταμ Τόμσον, επισκεπτόμενος την Αγγλία από το Σινσινάτι, έμεινε έκπληκτος από την μπανιέρα που είχε εφεύρει ο Λόρδος Τζον Ράσελ το 1828. Όταν επέστρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τόμσον, στις 20 Δεκεμβρίου 1842, πήρε το πρώτο λουτρό σε μπανιέρα επί αμερικανικού εδάφους.
Ο Μένκεν εξηγούσε, πως υπήρχε μεγάλη αντίδραση από τους Αμερικανούς στην αρχή, επειδή οι γιατροί υποστήριζαν ότι το μπάνιο ήταν επικίνδυνο, ενώ άλλοι ισχυρίζονταν ότι ήταν μια ακριβή πολυτέλεια. Υποστήριξε επίσης ότι όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μίλαρντ Φίλμορ εγκατέστησε μια μπανιέρα στον Λευκό Οίκο, κάθε φωνή αντίδρασης σώπασε. Το 1949, ο διάσημος πλέον Μένκεν εξήγησε γιατί είχε γράψει εκείνο το άρθρο και πόσο έκπληκτος είχε μείνει, όταν οι συζητήσεις συνεχίζονταν για καιρό αφότου είχε αποκαλύψει ότι ήταν εντελώς ψευδές: «Η επιτυχία αυτής της φάρσας, που έγινε σε καιρό πολέμου, όταν τα σοβαρά νέα ήταν και τραγικά, με εξέπληξε πάρα πολύ. Δεν πέρασε σχεδόν ένας μήνας και ανακάλυψα την όλη ιστορία αναδημοσιευμένη και με προεκτάσεις, όχι πλέον ως μια ανοησία αλλά ως ένα σοβαρό γεγονός και όχι μόνο σε εφημερίδες, αλλά σε επίσημα έγγραφα!». Η ευπιστία των ανθρώπων, γαρ…
3. Μια Γοργόνα, δόλωμα για τους εύπιστους
Καμία λίστα με φάρσες-απάτες δεν είναι πλήρης χωρίς την πιο διάσημη φάρσα από όλες που διαπράχθηκε από τον Αμερικανό επιχειρηματία και πολιτικό Φινέας Τέιλορ Μπάρνουμ. Η φάρσα εκείνη έχει καταγραφεί ως η Γοργόνα των νησιών Φίτζι. Στην πραγματικότητα το μουμιοποιημένο πλάσμα που εμφάνισε ο Μπάρνουμ ήταν η συρραφή κεφαλιού και κορμού μικρού πιθήκου με την ουρά ψαριού. Κατά γενική ομολογία, όποιος το είχε δει το περιέγραφε ως ένα τρομακτικό πλάσμα. Ακόμη και στην αυτοβιογραφία του, ο Μπάρνουμ δεν το εγκωμίασε καν, αντίθετα το περιέγραψε ως «ένα άσχημο αποξηραμένο δείγμα, με μαύρη όψη».
Όταν ο Μόζες Κίμπαλ από το Μουσείο της Βοστώνης έφερε το παράξενο πλάσμα στον Μπάρνουμ το 1842, εκείνος ζήτησε από έναν έμπειρο φυσιοδίφη να το εξετάσει. Όταν ο φυσιοδίφης ισχυρίστηκε ότι δεν μπορούσε να αποφανθεί ότι το πλάσμα εκείνο ήταν αυθεντικό, ο Μπάρνουμ αποφάσισε να το εκθέσει χωρίς δεύτερη σκέψη. Υποχρεώνοντας τον συνεργάτη του Λέβι Λίμαν να φωτογραφιστεί ως «Δρ. Γκρίφιν», ο Μπάρνουμ εκτίναξε τη δημοσιότητα της ανακάλυψής του στα ύψη γράφοντας ανώνυμες επιστολές στις εφημερίδες, που περιέγραφαν αυτό το «εκπληκτικό εύρημα». Έβαλε επίσης τον Λίμαν να κάνει κράτηση σε ένα ξενοδοχείο της Φιλαδέλφειας και να παρουσιάσει το πλάσμα σε φίλους, αλλά και σε δημοσιογράφους.
Ο Μπάρνουμ είχε πει: «Δεν θέλω να εξαπατώ τον κόσμο, αλλά πιστεύω πως πρώτα πρέπει να τον προσελκύω και μετά να τον ψυχαγωγώ»… Η γοργόνα υποτίθεται ότι είχε αλιευθεί κοντά στα νησιά Φίτζι στο Νότιο Ειρηνικό. Όλοι το πίστεψαν! Κι όταν ο Μπάρνουμ ανακοίνωσε ότι ήταν προϊόν επεξεργασίας και όχι πραγματική γοργόνα και πάλι κάποιοι ανακάλυψαν θεωρία συνωμοσίας: «για να μην τρομάξει ο κόσμος και δεν ξαναμπέι στη θάλασσα, το διέψευσαν», είπαν και από τότε έψαχναν γοργόνες στις ακτές… Δυστυχώς, το αρχικό δείγμα καταστράφηκε από φωτιά, αλλά από τότε έχουν κατασκευαστεί διάφορα αντίγραφα.
4. Ο συγγραφέας- φάντασμα και οι Αρειανοί
Και γιατί να σπαταλάς χρόνο φτιάχνοντας φανταστικά πλάσματα όταν μπορούσες να φτιάξεις έναν πραγματικό άνθρωπο; Το 1954, το βιβλίο «Flying Saucer from Mars» (Ιπτάμενος δίσκος από τον Άρη) εντυπωσίασε τον Κόσμο. Ο συγγραφέας του, Σέντρικ Άλιγχαμ, ισχυρίστηκε ότι είχε επικοινωνήσει με έναν εξωγήινο αφού συνάντησε ένα UFO κοντά στο Lossiemouth της Σκωτίας.
Οι UFOλόγοι σε όλη τη Βρετανία έκαναν σημαντική προσπάθεια να εντοπίσουν και να μιλήσουν με τον συγγραφέα, αλλά ήταν «εξαφανισμένος». Οι εκδότες του, δήλωναν ότι βρισκόταν στην Ελβετία για ιατρική περίθαλψη.
Ένας άνθρωπος που ισχυρίστηκε ότι τον συνάντησε ήταν ο Λόρδος Ντάουνινγκ, ο πρώην Πτέραρχος της RAF κατά τη διάρκεια του Β’ ‘Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Ντάουνινγκ κάλεσε τον Άλιγχαμ να δώσει διάλεξη στο «Flying Saucer Club», δηλώνοντας στη συνέχεια: «Όλοι μας εντυπωσιαστήκαμε με τις εμπειρίες του». Τελικά, έπειτα από χρόνια, το 1986, έρευνα από το περιοδικό Magonia επεσήμανε τις ομοιότητες στον τρόπ γραφής μεταξύ του Άλιγχαμ και του αστρονόμου Πάτρικ Μουρ. Οι δημοσιογράφοι-ερευνητές είχαν έρθει σε επαφή με φίλο του Μουρ, τον Πίτερ Ντέιβις, ο οποίος τους αποκάλυψε ότι είχε γράψει από κοινού εκείνο το βιβλίο και είχε εμφανιστεί ο ίδιος στην εκδήλωση του Λόρδου Ντάουνινγκ φορώντας ψεύτικο μουστάκι!
Αν και ο Ντέιβις δεν αποκάλυψε το όνομα του άλλου συγγραφέα, πολλοί θεώρησαν ότι ήταν ο Μουρ. Και ενώ ο αστρονόμος αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη στην υπόθεση, επισημάνθηκε από τον Τύπο ότι η μόνη φωτογραφία του Άλιγχαμ, που είχαν στα χέρια τους, τον εικονίζει να στέκεται πλάι σε ένα τηλεσκόπιο παρόμοιο με εκείνο που διαθέτει ο Μουρ σε έναν κήπο που μοιάζει εξαιρετικά με αυτόν του Μουρ. Μυστήριο και με το βιβλίο και με τους Αρειανούς…
5. Επάγγελμα Πριγκίπισσα…
Ήταν μια νεαρή γυναίκα που φορούσε περίεργα ρούχα και μιλούσε μια ακατανόητη γλώσσα και βρέθηκε να περιφέρεται σαν χαμένη σε μια πόλη στο Gloucestershire της Αγγλίας. Η γυναίκα εκείνη στάλθηκε στο Μπρίστολ για να δικαστεί για επαιτεία. Ωστόσο, ένας Πορτογάλος ναύτης μπόρεσε να μεταφράσει τα λόγια της και ενημέρωσε τους παριστάμενους ότι εκείνη η ρακένδυτη γυναίκα ήταν η πριγκίπισσα Καραμπού, που είχε αιχμαλωτιστεί από πειρατές αλλά πήδηξε στη θάλασσα και κολύμπησε μέχρι την Αγγλία. Και όλοι πίστεψαν και «προσκύνησαν» την Πριγκίπισσα!
Για δέκα εβδομάδες, η Προγκίπισσα ήταν καλεσμένη σε όλα τα σπίτια των αξιωματούχων της περιοχής και των μεγαλοαστών, όπου πολλοί επιφανείς πολίτες πήγαιναν να τη δουν. Η εικόνα και η ιστορία της πριγκίπισσας Καραμπού δημοσιεύτηκαν στις εφημερίδες της Αγγλίας, γεγονός που έμελλε να είναι μοιραίο.
Η κυρία Νιλ, φύλακας οικοτροφείου, παρατήρησε με προσοχή τη φωτογραφία της Καραμπού στην εφημερίδα Bristol Journal και ενημέρωσε τις Αρχές ότι η υποτιθέμενη Πριγίπισσα ήταν στην πραγματικότητα η Μέρι Γουίλκοκς, κόρη ενός τσαγκάρη που είχε δουλέψει ως υπηρέτρια στο Οικοτροφείο αλλά στη συνέχεια απολύθηκε. Και το όνειρο έσβησε νωρίς…
Αν και η Μέρι ταξίδεψε και στις Ηνωμένες Πολιτείες για να αυτοσυστηθεί ως Πριγκίπισσα Καραμπού και είχε σχετικά μικρή επιτυχία, γρήγορα την ανακάλυψαν και εκεί. Επιστρέφοντας στην Αγγλία, η Μέρι, δεν κατάφερε να προκαλέσει το ενδιαφέρον με την πράξη της και κατέληξε να πουλάει βδέλλες στο Νοσοκομείο Infirmary του Μπρίστολ.
6. Ημερολόγια από πλαστά μυαλά…
Τα Ημερολόγια του Χίτλερ ήταν μια σειρά από ούτε έναν, ούτε δύο, ούτε τρεις, αλλά 60 χειρόγραφους τόμους που- υποτίθεται ότι- γράφτηκαν από τον Αδόλφο Χίτλερ. Όμως- όπως αποδείχτηκε- όλα είχαν πλαστογραφηθεί από τον Γερμανό εικονογράφο Κόνραντ Κουγιάου μεταξύ 1981 και 1983. Τα Ημερολόγια αγοράστηκαν το 1983 έναντι 9,3 εκατομμυρίων μάρκων από το δυτικογερμανικό ειδησεογραφικό περιοδικό Stern, το οποίο πούλησε τα δικαιώματα σε αρκετούς ειδησεογραφικούς οργανισμούς.
Μία από τις εφημερίδες που πλήρωσαν υπέρογκο ποσό για να μπορούν να δημοσιεύσουν αποσπάσματα των Ημερολογίων ήταν οι Sunday Times, που όμως- πονηρεμένοι οι Αμερικανοί- ζήτησαν από τον ιστορικό Χιου Τρέβορ Ρόπερ, να εξετάσει τη γνησιότητα τους· το έκανε, αποφαινόμενος κατ’ αρχάς ότι ήταν γνήσια. Όμως στην επίσημη συνέντευξη Τύπου για την ανακοίνωση της δημοσίευσης, ο Τρέβορ Ρόπερ εξέφρασε τον προβληματισμό του και ομολόγησε ότι είχε αλλάξει γνώμη σχετικά με την εγκυρότητά των Ημερολογίων. Η αυστηρή ανάλυση εμπειρογνωμόνων που ακολούθησε, η οποία δεν είχε πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, επιβεβαίωσε απόλυτα ότι τα Ημερολόγια ήταν πλαστά. Ο Kουγιάου και ο δημοσιογράφος που προώθησε προς πώληση τα Ημερολόγια του Χίτλερ, Γκερντ Χάιντεμαν πέρασαν αρκετά χρόνια στη φυλακή για απάτη, ενώ πολλοί συντάκτες εφημερίδων έχασαν τη δουλειά τους!
Και κάποια ενδιαφέροντα αποσπάσματα των Ημερολογίων:
«Οι Άγγλοι με τρελαίνουν – να τους αφήσω να ξεφύγουν [από τη Δουνκέρκη] ή όχι; Πώς αντιδρά αυτός ο Τσόρτσιλ;»…
«Αυτός ο άνθρωπος, ο Μπόρμαν έχει γίνει απαραίτητος για μένα. Αν είχα πέντε Μπόρμαν, δεν θα καθόμουν εδώ τώρα [στο καταφύγιο του Βερολίνου]»…
«[Ο Χίμλερ] ζει σε έναν άλλο κόσμο – έναν αρχαίο κόσμο της γερμανικής φαντασίας. Αρχίζω να πιστεύω ότι έχει χάσει το μυαλό του»…
«Πώς στο καλό τα καταφέρνει ο Στάλιν; Πάντα φανταζόμουν ότι δεν του είχαν απομείνει αξιωματικοί, αλλά έκανε το σωστό [στην εκκαθάριση του σώματος αξιωματικών]. Μια νέα δομή διοίκησης στη Βέρμαχτ είναι αυτό που χρειαζόμαστε επίσης». Ενδιαφέροντα για να είναι αληθινά…
7. Η Σουφούλα μας, έκανε 6άδυμα!
Εδώ η ιστορία δεν έχει να κάνει τόσο με απάτη όσο με την αφελή ευπιστία των ανθρώπων και την ανοησία των δημοσιογράφων, που ενίοτε απαξιούν τη διασταύρωση μιας είδησης με αποτέλεσμα να εκτίθενται.
Και εκεί κάπου στις αρχές της 10ετίας του ’50, ξεσηκώθηκε η Ελλάδα από το πρωτοφανές γεγονός: Μια γυναίκα είχε γεννήσει εξάδυμα! Ουδέποτε στο παρελθόν, σε ολόκληρο τον Κόσμο, είχε καταγραφεί παρόμοιο γεγονός και γίνεται αντιληπτό το τι επακολούθησε.
Όλα άρχισαν από ένα τηλεγράφημα του δάσκαλου του οικισμού Ριόλος της Αχαΐας Δημήτρη Ορφανού που απευθυνόταν στον Νικόλαο Παπαθανίδη, στρατιώτη τότε, που υπηρετούσε στο Σιδηρόκαστρο. Το τηλεγράφημα ενημέρωνε λακωνικά τον στρατιώτη ότι: «Σοφούλα» γέννησε εξάδυμα»!
Το τηλεγράφημα προκάλεσε εντύπωση στον λήπτη τηλεγραφητή, που έσπευσε αμέσως να ενημερώσει φίλο του δημοσιογράφο. Αστραπιαία η «είδηση» αναμεταδόθηκε και μάλιστα οι εφημερίδες των Αθηνών προετοίμασαν αποστολές στην Αχαΐα για να φωτογραφίσουν την μητέρα με τα εξάδυμα! Όμως γρήγορα η υπόθεση πήρε την σωστή της διάσταση.
Έγραφε η «Καθημερινή»: «Τα εκ Θεσσαλονίκης μεταδοθέντα ότι η σύζυγος του εις το Σιδηρόκαστρον υπηρετούντος ως στρατιώτου Νικολάου Παππάχανίδη, κατοίκου του χωριού Ριόλου Κάτω Αχαΐας, έτεκεν αισίως εξάδυμα, διεπιστώθη ότι προφανώς προήλθον εκ παρερμηνείας υπό των εν Θεσσαλονίκη ανταποκριτών ενός τηλεγραφήματος, το οποίο πράγματι απεστάλη εις τον στρατιώτην Παπαχανίδην από τον διδάσκαλο του χωριού του κ. Ορφανό, ο οποίος του ανήγγειλε ότι μια κυνηγετική σκυλίτσα εκλεκτής ράτσας, την οποία ονόμαζε Σοφούλα, έτεκεν αισίως εξάδυμα. Το τηλεγράφημα, άγνωστον πώς, περιήλθε εκ του τηλεγραφείου Θεσσαλονίκης εις γνώσιν των ανταποκριτών και νομίσαντες ούτοι ότι η σύζυγος του Παπαχανίδη ονομάζεται Σοφούλα μετέδωσαν το γεγονός».
Για την Ιστορία να αναφέρουμε πως τα πρώτα καταγεγραμμένα εξάδυμα που γεννήθηκαν ποτέ στον κόσμο ήρθαν το 1983 στο Λίβερπουλ της Αγγλίας. Κι όσο υπάρχουν εύπιστοι άνθρωποι-φυτά τόσο θα οργώνουν τη Γη οι περιβολάρηδες του ψεύδους και της απάτης.
