Η διαμάχη δεν πρέπει να στρατιωτικοποιηθεί, είπε ο Αμερικανός ΥΠΕΞ για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ – «Υπάρχει χώρος για αμερικανικές επενδύσεις στην Ελλάδα» – Ποιοι έδωσαν το «παρών» στην ομιλία του στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος
Ερωτηθείς αν οι ΗΠΑ θα προχωρήσουν σε κυρώσεις στην Τουρκία λόγω των παραβιάσεων της κυπριακής ΑΟΖ, ο κ. Πομπέο σημείωσε ότι η Ουάσινγκτον θα συνεχίσει να προσπαθεί να πείσει τους Τούρκους ότι αυτό δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. «Η διαμάχη δεν θα πρέπει να στρατιωτικοποιηθεί. Οι παράνομες γεωτρήσεις είναι απαράδεκτες και παραβιάζουν τους διεθνείς κανόνες δικαίου» υπογράμμισε.
Παράλληλα, σύμφωνα με το ΑΠΕ, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, απαντώντας σε ερώτηση για το τι να περιμένει η Ελλάδα από τις ΗΠΑ σε περίπτωση επανάληψης ενός επεισοδίου παρόμοιου με αυτό των Ιμίων, σημείωσε: «Να είστε βέβαιοι ότι θα δράσουμε για να προστατεύσουμε και να διατηρήσουμε τις βασικές αξίες της κυριαρχίας ενός κράτους, του κράτους Δικαίου και της προστασίας της ιδιωτικής περιουσίας».
Νωρίτερα, πάντως, και κατά τη διάρκεια των επαφών του με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένεδια, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν έδωσε ξεκάθαρες εγγυήσεις για την εθνική ασφάλεια της Ελλάδας, αλλά έκανε ένα βήμα μπροστά όσον αφορά στις τουρκικές επιθετικές κινήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Όχι μόνο εξέφρασε ρητά την αντίθεση των Ηνωμένων Πολιτειών στις πειρατικές γεωτρήσεις της Άγκυρας, αλλά και υπογράμμισε πως δεν θα τις επιτρέψουν.
Η δήλωση-δέσμευση είναι βαρυσήμαντη, αλλά, από την άλλη πλευρά, οι Τούρκοι έχουν ήδη πραγματοποιήσει δύο γεωτρήσεις, χωρίς η Ουάσινγκτον να λάβει δραστικά μέτρα για να τις αποτρέψει. Υπήρξαν πληροφορίες ότι παρασκηνιακά παρενέβη για να αποτρέψει αμερικανικές εταιρείες να προσφέρουν στην Τουρκία αναγκαία για τις γεωτρήσεις τεχνογνωσία, αλλά είναι προφανές ότι αυτό δεν αρκεί.
Όσον αφορά στο ζήτημα των αμερικανικών εγγυήσεων για την εθνική ασφάλεια της Ελλάδας, αν και ρωτήθηκε ευθέως, ο Μάικ Πομπέο απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση. Κι αυτό, παρότι η αμυντική συμφωνία που υπέγραψαν σήμερα οι δύο υπουργοί Εξωτερικών προσφέρει στις Ηνωμένες Πολιτείες στρατιωτικές διευκολύνσεις μεγάλης σημασίας για την αμερικανική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή. Τα ανταλλάγματα που εξασφαλίζει η Ελλάδα είναι συγκριτικά πολύ λίγα, αλλά, από την άλλη, τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη θεωρούν πως δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για κάτι πολύ σημαντικότερο, πως η σφυρηλάτηση της στρατηγικής σχέσης, εκ των πραγμάτων, θα λειτουργήσει σαν ομπρέλα ασφαλείας για την Ελλάδα.
Η ομιλία στο Νιάρχος
Ξεκινώντας τον χαιρετισμό του, ο Μάικ Πομπέο χαρακτήρισε θερμές τις σχέσεις Ελλάδας και ΗΠΑ, σημειώνοντας πως αισθάνεται τιμή που επισκέπτεται το λίκνο της Δημοκρατίας και νιώθει πως είναι ανάμεσα σε φίλους. Διαμήνυσε πως οι ΗΠΑ θα είναι στο πλευρό της Ελλάδας, ότι το μέλλον της είναι πολύ λαμπρό και πως έχει προχωρήσει σε θαρραλέα βήματα για την οικονομική της ανάπτυξη.
Αναφερόμενος στις σημερινές του επαφές στην Αθήνα, ο κ. Πομπέο τις χαρακτήρισε εξαιρετικές. Παράλληλα, κατέστησε σαφές πως η αμυντική συμφωνία των ΗΠΑ με την Ελλάδα δεν σχετίζεται με τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και ότι αφορά μόνο τις δύο χώρες που την υπέγραψαν. «Αυτή η συμφωνία υπογράφηκε γιατί ήταν προς το συμφέρον της Ελλάδας και των ΗΠΑ» ανέφερε και έκανε λόγο για στρατηγική επιλογή, προσθέτοντας θα έχει πολύ μεγάλη επίδραση στις δυνατότητες των δύο χωρών, για να εργαστούν στρατιωτικά.
Σε αυτό το πλαίσιο, ανέφερε ότι κάθε κράτος στον κόσμο έχει συμφέρον να προστατεύει την κυριαρχία και το διεθνές δίκαιο και σε αυτή την περίπτωση και το δίκαιο που αφορά τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες και συμπλήρωσε ότι μερικές φορές κράτη προσποιούνται ότι δεν κατανοούν αυτούς τους θεμελιώδεις κανόνες.
Εστιάζοντας στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, επανέλαβε πως η διμερής συνεργασία βρίσκεται ιστορικά στο απόγειο και έστειλε το μήνυμα πως βρίσκεται στην Ελλάδα για να διευρύνει την εταιρική σχέση. Υπό αυτό το πρίσμα, έκανε ειδική αναφορά στον Στρατηγικό Διάλογο μεταξύ των δύο χωρών, αναφέροντας πως πολλά έχουν προκύψει από αυτόν, με φόντο τον δεύτερο γύρο, που θα διεξαχθεί στην Αθήνα τη Δευτέρα.
«Μια ευημερούσα Ελλάδα είναι προς το συμφέρον των Ελλήνων, αλλά και των ΗΠΑ καθώς και ευρύτερα για την Ευρώπη» συμπλήρωσε, ενώ αναφέρθηκε στις επενδύσεις που πραγματοποιούν αμερικανικές επιχειρήσεις και έδωσε έμφαση στον τομέα της ενέργειας. Διαμήνυσε μάλιστα ότι υπάρχει χώρος για αμερικανικές επενδύσεις και επισήμανε ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει πολύ καλή δουλειά ως προς τη διευκόλυνσή τους.
Αναφέρθηκε ακόμη στην τριμερή συνεργασία της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ στον ενεργειακό τομέα και χαρακτήρισε τη χώρα μας ένα μεγάλο εταίρο των ΗΠΑ στον τομέα της ενέργειας. Δήλωσε επίσης πως οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να θέσουν ξεκάθαρους κανόνες και μια ισχυρή γραμμή συνεργασίας με την Ελλάδα και προέταξε πως η χώρα πρέπει να δρέψει τα οφέλη από την ενέργεια.
Σε ό,τι αφορά τα Βαλκάνια, είπε πως παραμένουν μια περιοχή στρατηγικού ανταγωνισμού και χαρακτήρισε τη Συμφωνία των Πρεσπών ένα θετικό βήμα για τη σταθερότητα της περιοχής.
Στην ομιλία του Αμερικανού ΥΠΕΞ, μεταξύ άλλων, έδωσαν το «παρών» ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Πικραμμένος, οι υπουργοί Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος, Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, Επενδύσεων και Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης, Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κωστής Χατζηδάκης, Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, Παιδείας Νίκη Κεραμέως, Υγείας Βασίλης Κικίλιας, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας, ο υφυπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Φραγκογιάννης, ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος, ο πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Αποστολάκης, ο διπλωματικός σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα Βαγγέλης Καλπαδάκης, ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας και η πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO, Μαριάννα Βαρδινογιάννη.