Οξύνει σε μεγάλο βαθμό τη ρητορική του ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατά του Ρώσου ομολόγου του Βλαντιμίρ Πούτιν, με φόντο τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Και αυτό γιατί μετά το χαρακτηρισμό «χασάπης», ο Μπάιντεν κατηγόρησε τον Πούτιν για «γενοκτονία», μια δήλωση που ήδη έχει προκαλέσει αντιδράσεις και ποικίλα σχόλια, αλλά χαιρετίστηκε, όπως αναμενόταν, από τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι.
Ο χαρακτηρισμός που προκάλεσε αντιδράσεις
«Ο προϋπολογισμός της οικογένειάς σας, η ικανότητά σας να γεμίζετε το ντεπόζιτό σας… τίποτα από αυτά δεν πρέπει να εξαρτάται από το εάν ένας δικτάτορας κηρύξει πόλεμο και διαπράξει γενοκτονία στην άλλη άκρη του κόσμου», είπε ο αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια ομιλίας του στην Αϊόβα για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού.
Λίγη ώρα αργότερα, επέμεινε στον χαρακτηρισμό του: «Ναι, μίλησα για γενοκτονία, διότι γίνεται ολοένα πιο σαφές ότι ο (ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ) Πούτιν προσπαθεί να διαγράψει την ιδέα πως μπορείς να είσαι Ουκρανός και οι αποδείξεις συσσωρεύονται», είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, λίγο προτού επιβιβαστεί στο προεδρικό αεροσκάφος για να επιστρέψει στην Ουάσινγκτον μετά την ομιλία του για τον πληθωρισμό στο Ντε Μόιν, στην Αϊόβα.
«Θα το αφήσουμε στους νομικούς σε διεθνές επίπεδο να κρίνουν αν (οι ενέργειες του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία) μπορούν να χαρακτηριστούν έτσι, αλλά σίγουρα εμένα μου φαίνεται πως ισχύει» πως διαπράττεται «γενοκτονία», επέμεινε ο κ. Μπάιντεν.
Μέχρι χθες, η αμερικανική κυβέρνηση δεν είχε χρησιμοποιήσει τον συγκεκριμένο όρο, μολονότι ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατηγορεί τακτικά τη Ρωσία πως διαπράττει «γενοκτονία». Πάντως, ήδη ο κ. Μπάιντεν είχε κατηγορήσει επανειλημμένα για «εγκλήματα πολέμου» τον κ. Πούτιν.
Αμφιλεγόμενες δηλώσεις
Κατά τη διάρκεια της ουκρανικής κρίσης, ο κ. Μπάιντεν έχει κάνει ορισμένες δηλώσεις που αναγκάστηκαν κατόπιν να ανασκευάσουν, ή να διευκρινίσουν, στελέχη της κυβέρνησής του. Η πλέον αμφιλεγόμενη είναι αυτή που έκανε στο πρόσφατο ταξίδι του στην Πολωνία, όταν είπε πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν πρέπει να επιτραπεί να «παραμείνει στην εξουσία». Ο Λευκός Οίκος αναγκάστηκε κατόπιν να ξεκαθαρίσει πως η αμερικανική κυβέρνηση δεν επιδιώκει αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία.
«Γενοκτονία», δυνάμει του διεθνούς δικαίου, είναι η εσκεμμένη προσπάθεια να εξολοθρευτεί οποιαδήποτε εθνική, φυλετική, ή θρησκευτική ομάδα. Πρόκειται για το βαρύτερο έγκλημα στο διεθνές δίκαιο, στο οποίο ενεγράφη το 1948. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για το ναζιστικό Ολοκαύτωμα.
Μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει χρησιμοποιήσει τον όρο «γενοκτονία» επισήμως επτά φορές (για τη Βοσνία, για τη Ρουάντα, για το Ιράκ, για το Νταρφούρ, για τον διωγμό των Γεζίντι και άλλων μειονοτήτων από το Ισλαμικό Κράτος, για τη μεταχείριση των Ουιγούρων και άλλων μουσουλμάνων από την Κίνα και, νωρίτερα φέτος, για τον διωγμό των μουσουλμάνων μειονοτικών Ροχίνγκια από τον στρατό της Μιανμάρ). Γενικά ακολουθεί σχολαστικές διαδικασίες προτού επιλέξει να προχωρήσει στη χρήση του όρου, κάτι που εντέλει αποφασίζει ο εκάστοτε ΥΠΕΞ.
«Αλήθειες από έναν αληθινό ηγέτη»
Πάντως, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, επικρότησε τα όσα δήλωσε ο αμερικανός ομόλογός του. Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο Ζελένσκι ανέφερε: «Αλήθειες από έναν αληθινό ηγέτη». «Το να λες τα πράγματα με τ’ όνομά τους είναι απαραίτητο για να αντισταθείς στο κακό», πρόσθεσε.
Κατά τα άλλα, ο Ζελένσκι, πρότεινε την ανταλλαγή του επιχειρηματία και εξέχοντος φιλορώσου πολιτικού Βίκτορ Μεντβεντσούκ, ο οποίος συνελήφθη χθες σε επιχείρηση των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών, με αιχμαλώτους πολέμου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων.
Στο διάγγελμά του, ο πρόεδρος χαρακτήρισε «σημαντικό οι δυνάμεις ασφαλείας μας και οι ένοπλες δυνάμεις μας να εξετάσουν το ενδεχόμενο» να ανταλλάξουν με αιχμαλώτους τον άλλοτε δικηγόρο, ως πρότινος μέλος της ουκρανικής Βουλής και ηγετικό στέλεχος κόμματος της φιλορωσικής αντιπολίτευσης, που πλέον κατηγορείται για προδοσία από τις ουκρανικές αρχές με συνέπεια να του αφαιρεθούν όλα τα πολιτικά αξιώματα.
Ο 67χρονος Βίκτορ Μεντβεντσούκ, άλλοτε διαπραγματευτής –επέμενε γι’ αυτό το Κρεμλίνο, κατά το Κίεβο– στις συνομιλίες κυβέρνησης και αυτονομιστών στο Ντονμπάς, θεωρείτο για χρόνια παίκτης στη διένεξη, καθώς διατηρούσε προσωπική σχέση με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι μεταφόρτωσε χθες φωτογραφία του στην οποία εικονίζεται, με χειροπέδες και ουκρανική στρατιωτική στολή, μετά τη σύλληψή του.
Χλευάζει Πούτιν, δεν επιβεβαιώνει τη χρήση χημικών στη Μαριούπολη
«Στη Ρωσία ειπώθηκε ξανά ότι αυτή που αποκαλείται ‘ειδική επιχείρηση’ πάει, υποτίθεται, όπως προέβλεπε το σχέδιο. Αλλά για να είμαστε ειλικρινείς, κανένας στον κόσμο όλο δεν καταλαβαίνει πώς τους κατέβηκε αυτό το σχέδιο», είπε ο κ. Ζελένσκι κατά τη διάρκεια βραδινού διαγγέλματός του που μεταφορτώθηκε σήμερα στην πλατφόρμα Telegram.
«Πώς ακριβώς συνελήφθη σχέδιο που προβλέπει τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών τους μέσα σε κάτι περισσότερο από έναν μήνα; Ποιος ακριβώς το ενέκρινε;» συνέχισε ειρωνικά ο ουκρανός πρόεδρος.
Διερωτήθηκε πόσους θανάτους ρώσων στρατιωτικών θα θεωρούσε αποδεκτές απώλειες ο κ. Πούτιν, περιγράφοντας ένα φάσμα από δεκάδες ως εκατοντάδες χιλιάδες. Η Μόσχα, είπε, έχασε σε 48 ημέρες πάνω από όσους άνδρες θρήνησε κατά τη διάρκεια του δεκαετούς πολέμου στο Αφγανιστάν (1979-1989). Η κυβέρνηση του κ. Ζελένσκι διατείνεται ότι η Ρωσία έχει υποστεί κάπου 20.000 απώλειες στον πόλεμο. Η πιο πρόσφατη επίσημη ανακοίνωση από τη Μόσχα έγινε την 25η Μαρτίου. Έκανε λόγο για 1.351 νεκρούς από την 24η Φεβρουαρίου.
Ο κ. Ζελένσκι αναγνώρισε πως παρότι ειρωνεύτηκε τον ρώσο πρόεδρο και τους στρατηγούς του, τις αποτυχίες του ρωσικού στρατού και την υποδεέστερη τεχνολογία του, ο αντίπαλος της χώρας του δεν είναι ευκαταφρόνητος. «Πρέπει να καταλάβουμε πως δεν έχουν κολλήσει όλα τα ρωσικά άρματα μάχης στα χωράφια, δεν το σκάνε όλοι οι στρατιώτες από τα μέτωπα, δεν είναι όλοι οι στρατιώτες κληρωτοί που δεν ξέρουν ούτε πώς να κρατήσουν το όπλο τους», είπε. «Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να τους φοβόμαστε, σημαίνει πως δεν πρέπει να υποβαθμίζουμε τα κατορθώματα των μαχητών μας, του στρατού μας», έσπευσε να συμπληρώσει.
Παράλληλα, ο κ. Ζελένσκι παραδέχθηκε ότι δεν μπορεί να πει με 100% βεβαιότητα ότι η Ρωσία έκανε χρήση χημικών όπλων στη Μαριούπολη, διότι δεν μπορεί να διενεργηθεί έρευνα στο στρατηγικής σημασίας λιμάνι της νότιας Ουκρανίας καθώς μαίνονται εχθροπραξίες. Μολαταύτα, υποστήριξε πως οι επανειλημμένες απειλές από κάποιους στη Ρωσία ότι θα χρησιμοποιηθούν τέτοια όπλα σημαίνει ότι η Δύση πρέπει να αναλάβει δράση τώρα για να αποτρέψει το ενδεχόμενο. Δεν έγινε πιο συγκεκριμένος.
