Το «θερμό επεισόδιο» στη συνέντευξη Τύπου Δένδια-Τσαβούσογλου θα περάσει στην Ιστορία. Αφενός γιατί ήταν πρωτοφανές για τα διπλωματικά δεδομένα, αφετέρου γιατί «έθεσε τον δάκτυλο επί τον τύπο των ήλων», βγάζοντας μπροστά στις κάμερες όλες τις ελληνοτουρκικές διαφορές, τις οποίες ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών δεν έκρυψε κάτω από το χαλί. Και, τέλος, για τις επικές χιουμοριστικές ατάκες που ακούστηκαν.
Ηταν έκπληξη; Ως προς το διπλωματικό πρωτόκολλο, ασφαλώς. Επί της ουσίας, η επίσκεψη Δένδια στην Αγκυρα και η αρχικώς προγραμματισμένη συνάντηση μόνο με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, η οποία σηματοδοτούσε και επισήμως την επανεκκίνηση των ελληνοτουρκικών επαφών, ήταν χαμηλών προσδοκιών.
Ωστόσο, η προ ημερών συνάντηση Δένδια με Μητσοτάκη, με τον οποίο συμφώνησαν το πλαίσιο της επίσκεψής του, έδειξε ότι κάτι περίμενε η ελληνική πλευρά. Εν συνεχεία, η πρωτοβουλία της Αγκυρας να ζητήσει ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να συναντήσει τον Νίκο Δένδια πυροδότησε συζητήσεις για το εάν ήθελε να μεταφέρει προσωπικό μήνυμα στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ολα αυτά δημιουργούσαν ένα σκηνικό κινητικότητας.
Ηταν αυθόρμητη η αντίδραση Δένδια; Οχι. Η παροιμιώδης ψυχραιμία που επέδειξε ο Ελληνας ΥΠΕΞ, ακόμη και όταν κατέφευγε στο χιούμορ, μπορεί να είναι ίδιον του χαρακτήρος του, αλλά έδειξε να είναι απολύτως προετοιμασμένος για τις συνήθεις προκλήσεις της τουρκικής πλευράς. Κυβερνητικές αλλά και διπλωματικές πηγές το επιβεβαίωσαν εξάλλου: Ο Ν. Δένδιας ήταν σε συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Είχαν αλλεπάλληλες τηλεφωνικές επαφές πριν και μετά τη συνάντηση με Ερντογάν και Τσαβούσογλου και ο Ελληνας ΥΠΕΞ «είχε ρητή εντολή, αν προκληθεί, να απαντήσει αναλόγως». «Εμείς προσερχόμαστε πάντα με ειλικρίνεια και καλή διάθεση. Αλλά θα υπερασπιστούμε τις θέσεις μας», προσέθεταν διπλωματικές πηγές.
Ενώ η συνέντευξη Τύπου προδιαγραφόταν ότι θα κυλήσει ομαλά, μια φράση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου πυροδότησε την αντίδραση Δένδια. Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, μετά τις συνήθεις αβρότητες, μίλησε για «τουρκική μειονότητα» στην Ελλάδα, υποστηρίζοντας πως αν θέλουν να «αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι, αυτό είναι πάνω από συνθήκες».
Ο Ελληνας υπουργός απάντησε αμέσως. Αφού ανταπέδωσε τα κομπλιμέντα του «φίλου Μεβλούτ», άρχισε να… πυροβολεί, απαντώντας με ευγένεια μεν, αλλά με ψυχρά επιχειρήματα. Ο Τσαβούσογλου ανταπάντησε, υποστηρίζοντας ότι προκλήθηκε από τον Ελληνα ομόλογό του, και εν συνεχεία επήλθε γενικευμένη αντιπαράθεση μπροστά στις κάμερες και τα έκπληκτα μάτια των εκπροσώπων των ΜΜΕ, στους οποίους -παρεμπιπτόντως- δεν δόθηκε το δικαίωμα για ερωτήσεις.
Φωτογραφία: AP
Ο Δένδιας απάντησε σε όλα στον Τσαβούσογλου
Ο Νίκος Δένδιας έθεσε ευθέως το σύνολο των τουρκικών προκλήσεων έναντι της Ελλάδας:
- Διαμήνυσε πως αναγκαία προϋπόθεση για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων είναι η αποκλιμάκωση, η αποφυγή ενεργειών και δηλώσεων που δυναμιτίζουν. «Πριν από λίγο καιρό, πριν από λίγους μήνες, οι παραβατικές ενέργειες είχαν αυξηθεί δραματικά, επιβαρύνοντας τις προσπάθειες να δημιουργήσουμε κλίμα εμπιστοσύνης, που σήμερα προσπαθούμε», σημείωσε χαρακτηριστικά.
- Παραβιάσεις: Απαντώντας στον Τούρκο ομόλογό του, ο κ. Δένδιας είπε πως η Τουρκία έχει παραβιάσει στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο το Διεθνές Δίκαιο και τη
- Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, και όχι μόνο αυτό, έχει παραβιάσει και τα ίδια δικαιώματα κυριαρχίας της Ελλάδας, αναφέροντας πως έχει κάνει 400 υπερπτήσεις πάνω από το ελληνικό έδαφος. «Μεβλούτ, πάνω από το ελληνικό έδαφος» είπε, απευθυνόμενος στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, και προσέθεσε: Δεν υπάρχει καμία διάταξη δικαίου που να επιτρέπει πτήση πάνω από το ίδιο το ελληνικό έδαφος.
- Μειονότητα: Στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα. Αυτό αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λωζάνης, αυτή είναι η άποψη του ελληνικού κράτους.
- Αποστρατιωτικοποίηση των νησιών: Ο κ. Δένδιας απάντησε γιατί υπάρχει στρατός στα νησιά. Υπάρχει γιατί απειλούνται από κάπου, είπε, και διερωτήθηκε επίσης: υπάρχει κανείς να ισχυρίζεται ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στρατιωτική απειλή και αποβατική δύναμη απέναντι από τα νησιά; Αν δεν υπάρχει, είναι καλό να μας το πουν, συμπλήρωσε.
- Fake news: Ο κ. Δένδιας κάλεσε την Τουρκία να μην υπάρχουν προβολές ψευδών ειδήσεων, προκλητικών ρητορικών, που προβάλλονται από συγκεκριμένους κύκλους και «οι οποίες δεν βοηθούν σε αυτό το θετικό κλίμα το οποίο συμφωνήσαμε να προωθήσουμε».
- Casus Belli: Η απειλή πολέμου, εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει τα αναφαίρετα δικαιώματά της, που προέρχονται από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις διμερείς σχέσεις, αλλά και την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ. Υπογράμμισε, μάλιστα, πως η στάση αυτή αντίκειται στον Χάρτη του ΟΗΕ και δεν συνάδει με έναν ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο, ούτε με τις σχέσεις καλής γειτονίας και της προώθησης αυτών των σχέσεων.
- Το τουρκολιβυκό μνημόνιο: Η Τουρκία συνεχίζει να μην αποδέχεται τη σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία όχι μόνο αντικατοπτρίζει εθνικό δίκαιο, αλλά έχει επικυρωθεί και από την ΕΕ, άρα είναι τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα μη συμμόρφωσης το μνημόνιο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, το οποίο έχει καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διότι παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας.
- Μεταναστευτικό: Είναι ευρωτουρκικό ζήτημα είπε, και αναφέρθηκε καθαρά στην απόπειρα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού στον Έβρο το προηγούμενο διάστημα. Απαντώντας στον κ. Τσαβούσογλου, είπε ότι ειδικά μετά τα γεγονότα του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου, δεν θα έπρεπε η Τουρκία να κάνει μάθημα στην Ελλάδα.
- Κυπριακό: Μοναδική λύση, που είναι αποδεκτή από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, στη βάση των σχετικών αποφάσεων του ΟΗΕ, λύση συμβατή και με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε την ανάγκη αποχής από ενέργειες που παραβιάζουν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
- Αγιά Σοφιά: Εξέφρασε στην τουρκική πλευρά την «προσδοκία αναστροφής της απόφασης μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, καθώς και η απόφαση μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί». Σημείωσε πως μια τέτοια αναστροφή είναι και προς το συμφέρον της Τουρκίας και της εικόνας της διεθνώς.
Φωτογραφία: AP
Η πρώτη αντίδραση της Αγκυρας: Η ασέβεια δεν είναι διπλωματία
Η πρώτη επίσημη αντίδραση της Αγκυρας για το επεισόδιο Δένδια-Τσαβούσογλου ήρθε από τον Ομέρ Τσελίκ, εκπρόσωπο του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος, ο οποίος έκανε λόγο για «ασέβεια» από την πλευρά του Νίκου Δένδια:
«Η ασέβεια και η μισαλλοδοξία δεν είναι μέθοδοι διπλωματίας. Η ασέβεια και ο διάλογος δεν στέκονται παράλληλα. Δεν υπάρχει διπλωματία όπου υπάρχει ο φανατισμός», έγραψε σε διαδοχικές αναρτήσεις ο Τσελίκ.
Από την πλευρά τους, τα τουρκικά ΜΜΕ αντέδρασαν έντονα, κάνοντας λόγο για «σκάνδαλο σε μια φιλική συνάντηση» και πως «η Ελλάδα δεν αλλάζει». Κάποια μάλιστα, όπως η εφημερίδα «Σαμπάχ», είδαν… «χαστούκι του Τσαβούσογλου στον Ελληνα ΥΠΕΞ».
Θέμα στα διεθνή ΜΜΕ
Η επεισοδιακή συνέντευξη Δένδια-Τσαβούσογλου έγινε θέμα σε πολλά διεθνή ΜΜΕ, όπως το Reuters και το Bloomberg, που έκαναν λόγο για σύγκρουση του Ελληνα ΥΠΕΞ με τον Τούρκο ομόλογό του.
Οι αντιδράσεις των κομμάτων στην Ελλάδα
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, σχολιάζοντας το «μπρα ντε φερ» Δένδια-Τσαβούσογλου, έσπευσαν να δηλώσουν ότι ορθώς αντέδρασε ο Ελληνας ΥΠΕΞ, ωστόσο ζητούν επίσημη ενημέρωση για το τι διημείφθη στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις Δένδια με Ερντογάν και Τσαβούσογλου
Ο ΣΥΡΙΖΑ τόνισε μεν ότι ήταν επιβεβλημένη η ανάδειξη των πάγιων ελληνικών και ευρωπαϊκών θέσεων και ορθώς τις ανέδειξε ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών, ωστόσο υποστηρίζει ότι η στάση αυτή «δεν αναπληρώνει τη στάση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού, που εδώ και ενάμιση χρόνο χαρακτηρίζεται από αμηχανία και έλλειμμα στρατηγικής».
Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ζητεί επίσημη ενημέρωση για την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Τουρκία και τις πρωτοβουλίες της Ελλάδας.
Το ΚΙΝΑΛ, από την πλευρά του, έκανε λόγο για αυτονόητη αντίδραση Δένδια, ωστόσο διερωτήθηκε πόσο καλά προετοιμάστηκε η συνάντηση και ποιος ήταν ο στόχος.
Η Ελληνική Λύση είδε ότι ο κ. Δένδιας «με ύφος απολογητικό απαντούσε στις τουρκικές διεκδικήσεις, χωρίς να προβάλλει ούτε μία ελληνική διεκδίκηση». Εγκάλεσε την κυβέρνηση ότι «προσπαθεί να εξωραΐσει την αποτυχία της στα εθνικά θέματα, την ώρα που η Τουρκία δημιουργεί τετελεσμένα, εκμεταλλευόμενη αστοχίες όπως η επίσκεψη του κ. Δένδια, που δεν έπρεπε ποτέ να έχει πραγματοποιηθεί».
Το ΚΚΕ υποστήριξε ότι το «παζάρι» αναβαθμίζεται και προετοιμάζεται συμβιβασμός για συνεκμετάλλευση σε Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.
Δείτε το βίντεο με την επεισοδιακή συνέντευξη Τύπου
