Πούτιν και Μητσοτάκης έβαλαν στο Σότσι τις βάσεις για βελτίωση των ελληνορωσικών σχέσεων

Παρά τη βαριά σκιά που ρίχνει στην ευρύτερη περιοχή η ουκρανική κρίση, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκαναν σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των ελληνορωσικών σχέσεων στη διάρκεια του τετ α τετ που είχαν την Τρίτη στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας.

Για περισσότερο από δύο ώρες οι δύο ηγέτες είχαν, όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές, μια γόνιμη συζήτηση για το μέλλον και τις προοπτικές των διμερών σχέσεων, κατά την οποία επιβεβαιώθηκαν οι στενοί και ιστορικοί δεσμοί των δύο χωρών και των δύο λαών. Επιπλέον υιοθετήθηκε το Κοινό Πρόγραμμα Δράσεων για τα έτη 2022-2024, που θα προσδιορίσει βασικούς άξονες διμερούς συνεργασίας για τα επόμενα χρόνια.
«Οι σχέσεις μας είναι μία διαρκής διαδρομή και έχει μέλλον», επεσήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, ενώ διπλωματικοί κύκλοι επεσήμαιναν ότι ο αντίκτυπος των συζητήσεων στο Σότσι θα φανεί το προσεχές διάστημα.

Από την πλευρά του ο Ρώσος Πρόεδρος χαρακτήρισε τις συζητήσεις με τον Έλληνα πρωθυπουργό «περιεκτικές και αποτελεσματικές». Ο ίδιος επεσήμανε ότι οι ελληνορωσικές σχέσεις ενισχύονται σημαντικά, καθώς το 9μηνο του τρέχοντος έτους το διμερές εμπόριο αυξήθηκε κατά 56%, προσθέτοντας ότι οι ρωσικές εταιρείες έχουν ζωηρό ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα και δηλώνοντας ότι η ρωσική πλευρά αναμένει αντίστοιχη ανταπόκριση από ελληνικές επιχειρήσεις.

Συμφωνίες

Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων σε μια σειρά από τομείς, στη συνέχεια της διεξαγωγής της 13ης Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής και της υπογραφής σχετικού Πρωτοκόλλου, και εξέφρασαν ικανοποίηση για την ενίσχυση του διμερούς συμβατικού πλαισίου, κατόπιν υπογραφής από τον Έλληνα αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, ο οποίος βρέθηκε στη Μόσχα την προηγούμενη εβδομάδα, τεσσάρων συμφωνιών στο περιθώριο της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής για την Οικονομική, Βιομηχανική, Επιστημονική και Τεχνολογική Συνεργασία.

Έγινε επίσης γνωστό ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν ακόμη οι εξελίξεις που αφορούν την πανδημία και τονίστηκε η σημασία της προώθησης της οικονομικής συνεργασίας στο πλαίσιο των προσπαθειών για τον μετριασμό των συνεπειών της πανδημίας.

Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό

Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι η Τουρκία με την επιθετική ρητορική της και τις προκλητικές ενέργειές της, επιμένει να συμπεριφέρεται με τρόπο που δυσχεραίνει την συνεννόηση μεταξύ των κρατών της περιοχής, αλλά και τις προσπάθειες για ειρηνική διευθέτηση των προβλημάτων. Επανέλαβε ότι η Ελλάδα παραμένει πρόθυμη για διάλογο υπό την απαραίτητη προϋπόθεση πλήρους σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας.

Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την εκτίμησή του για την σαφή τοποθέτηση της ρωσικής πλευράς ως προς τη θεμελιώδη σημασία του Δικαίου της Θάλασσας για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σχετικά με το Κυπριακό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την εκτίμησή του για τη συνεπή και εποικοδομητική στάση της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Τόνισε ότι το Κυπριακό αποτελεί ζήτημα πρώτης προτεραιότητας για την Ελλάδα και επανέλαβε την προσήλωση στον στόχο αμοιβαία αποδεκτής λύσης, εντός του δεσμευτικού για όλους πλαισίου των σχετικών Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Υπογράμμισε ότι για την Ελλάδα δε νοείται λύση χωρίς την κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων και χωρίς την πλήρη απόσυρση των παράνομων τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από το νησί. Για το ζήτημα των Βαρωσίων ξεκαθάρισε ότι εάν η Τουρκία προχωρήσει με την υλοποίηση των εξαγγελιών για εποικισμό της περίκλειστης πόλης, δεν μπορεί να υπάρξει αμοιβαία αποδεκτή λύση του Κυπριακού.

Πάντως, ο Ρώσος Πρόεδρος, μιλώντας μάλλον επιγραμματικά στις δηλώσεις που έγιναν μετά τη συνάντηση, τάχθηκε γενικώς υπέρ του διαλόγου για την ειρηνική επίλυση των προβλημάτων.

Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, με έμφαση στη Λιβύη. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τη σημασία τήρησης του χρονοδιαγράμματος των εκλογών της 24ης Δεκεμβρίου. Επανέλαβε την ανάγκη σεβασμού της Συμφωνίας Εκεχειρίας και των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 2570/2571 και κάλεσε για πλήρη αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτικών δυνάμεων, μαχητών και μισθοφόρων, στη βάση των Συμπερασμάτων της πρόσφατης Διάσκεψης των Παρισίων για τη Λιβύη.

Στο κρίσιμο ζήτημα των σχέσεων ΕΕ-Ρωσίας και ΝΑΤΟ-Ρωσίας, και αναγνωρίζοντας τις υφιστάμενες προκλήσεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε τη σημασία διατήρησης ανοικτών διαύλων επικοινωνίας προς το συμφέρον όλων και διαβεβαίωσε για την προσήλωση της Ελλάδας στο διάλογο ως μόνο μέσο για την εξεύρεση λύσεων. Επισήμανε επίσης ότι η Ελλάδα παγίως θεωρεί τη Ρωσία αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας.

Η επιστροφή των Αρχείων

Ενδεικτική του καλού κλίματος που επικράτηση στη συνάντηση υπήρξε η συμφωνία εκ μέρους του κ. Πούτιν να ικανοποιήσει το πολύχρονο ελληνικό αίτημα για επιστροφή στην Ελλάδα των Αρχείων των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων, τα οποία κλάπηκαν από τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής κατά την υποχώρησή τους από την Ελλάδα και στη συνέχεια εντοπίστηκαν από τον σοβιετικό στρατό στο Βερολίνο, μετά την κατάληψη της πόλης.

Η επιστροφή των Αρχείων, τα οποία σήμερα φιλοξενούνται στη Μόσχα, στις εγκαταστάσεις όπου φυλάσσονται τα ρωσικά Στρατιωτικά Αρχεία, αποτελούσε σταθερή επιδίωξη της Ελλάδας εδώ και δεκαετίες και το γεγονός ότι βρήκε ευήκοον ους από τον κ. Πούτιν θεωρείται ως μια κίνηση καλής θέλησης εκ μέρους του Ρώσου Προέδρου που δείχνει τη βούλησή του για βελτίωση των διμερών σχέσεων.