1η Μαΐου. Η ημέρα που συμβολίζει τους αγώνες της εργατικής τάξης. Η ημέρα των λουλουδιών και της Άνοιξης. Για τους φαν του μηχανοκίνητου -και όχι μόνο- αθλητισμού, η μέρα που ο Θεός της Ταχύτητας, Άιρτον Σένα, γύρισε για πάντα στο σπίτι του.
Όσα φέρνει η στιγμή, δεν τα φέρνει ο χρόνος όλος… Στην κυριολεξία μια στιγμή -η πιο κακιά απ’ όλες τις στιγμές. Όλο κι όλο αυτό χρειάστηκε εκείνη την μαύρη Κυριακή, σαν σήμερα πριν από 27 χρόνια. Μια κακιά στιγμή και ο κορυφαίος οδηγός στην Ιστορία, ο απόλυτος (αντι)σταρ του μηχανοκίνητου αθλητισμού και -βασικά- ολόκληρου του αθλητισμού, το απόλυτο ίνδαλμα μιας χώρας και τελικά μιας ολόκληρης γενιάς, ο ήρωας εκατομμυρίων παιδιών σε όλο τον πλανήτη, εγκαταλείπει τον μάταιο, υλικό κόσμο. Εκείνη την Πρωτομαγιά, σε εκείνη τη ρημάδα στροφή, στην Ίμολα της Ιταλίας, το άρμα των 820 ίππων απογειώνεται και ο Θεός της Ταχύτητας που έγινε γνωστός με το επίγειο όνομα, Άιρτον Σένα Ντα Σίλβα, παίρνει την αιώνια, θεία μορφή και επιστρέφει στο σπίτι Του.
Στις 14:17 το μεσημέρι της 1ης Μαΐου του 1994, κατά τον έβδομο γύρο του ιταλικού γκραν πρι και ενώ βρίσκεται στην 1η θέση, η Williams του Άιρτον Σένα με κωδική ονομασία «FW16», ενώ πλησιάζει τη στροφή Ταμπουρέλο, χάνει την πρόσφυση, «φεύγει» από την πίστα με ταχύτητα 310 χλμ/ώρα και προσκρούει πλαγιομετωπικά στον απροστάτευτο τοίχο με ταχύτητα μεγαλύτερη των 200 χλμ/ώρα.
Τρία χτυπήματα στο κεφάλι, το καθένα από τα οποία θα ήταν ούτως ή άλλως θανατηφόρα, είναι μοιραία. Ένα από τη ρόδα που αποκολλήθηκε και τον χτύπησε στο κέντρο του κράνους, με το κρανίο του να προσκρούει αντίστοιχα στο πίσω μέρος του μονοθεσίου, ένα από κομμάτι της ανάρτησης που διαπέρασε το κράνος προκαλώντας μοιραία κρανιοεγκεφαλική κάκωση και ένα από θραύσμα που έσπασε το «τζάμι» και καρφώθηκε λίγο πάνω από το δεξί μάτι του. Ενώ ο χρόνος έχει παγώσει, ο Σένα μεταφέρεται στο τοπικό νοσοκομείο με ελικόπτερο, όμως πλέον κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ήταν 34 ετών και φέτος, στις 21 Μαρτίου, θα έκλεινε 61 χρόνια ζωής. Ο γιατρός δίνει ως επίσημη ώρα θανάτου τις 18:37. Είναι η στιγμή που ο Άιρτον Σένα περνάει οριστικά στη σφαίρα του απόλυτου μύθου.
Ο επικεφαλής του ιατρικού επιτελείου της FIA και καλός φίλος του Σένα, καθηγητής Σιντ Γουότκινς -ο οποίος μάλιστα μόλις λίγες ώρες πριν του είχε ζητήσει να μην αγωνιστεί- περιγράφει τις τελευταίες στιγμές του Βραζιλιάνου θρύλου: «Θυμάμαι, σήκωσε τα βλέφαρά του. Βλέποντας τις κόρες των ματιών του κατάλαβα αμέσως ότι είχε υποστεί βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Τον βγάλαμε από το κόκπιτ και τον ακουμπήσαμε προσεκτικά στο έδαφος. Μόλις το κάναμε, αναστέναξε. Εκείνη τη στιγμή ένιωσα την ψυχή του να βγαίνει. Μπορούσα να ακούσω τον παλμό του, αλλά ήξερα ότι δεν θα τα καταφέρει…»
Πολλά γράφτηκαν, ακόμη περισσότερα ακούστηκαν ως «λόγοι» που οδήγησαν στον θάνατό του: από υπερφυσικής φύσεως παραμέτρους, με το άγχος και το κακό προαίσθημα του Βραζιλιάνου να μην «τρέξει» μετά τον θάνατο του Αυστριακού, Ρόλαντ Ράτσενμπεργκερ, μόλις 24 ώρες νωρίτερα. Πιθανώς, πρόβλημα στο σύστημα διεύθυνσης της Williams (ένα θέμα που ταλαιπώρησε τη βρετανική εταιρεία για δεκαετίες με σειρά δικαστικών διαμαχών). Ίσως η κάκιστη σχεδίαση της στροφής που δεν επέτρεπε το παραμικρό οδηγικό λάθος. Μέχρι και θεωρίες συνωμοσίας που εμπεριείχαν σενάρια από δολοφονία μέχρι και αυτοκτονία. Κυριολεκτικά τα πάντα, μέχρι και σήμερα, σχεδόν τρεις δεκαετίες αργότερα.
Παρ’ όλα αυτά, έπειτα από αμέτρητες έρευνες, αναλύσεις, βιβλία, άρθρα, ντοκιμαντέρ και ακροαματικές διαδικασίες που κράτησαν κοντά 15 χρόνια, ως το 2007, η θλιβερή πραγματικότητα παραμένει μία και αδιαμφισβήτητη: κανείς δεν γνωρίζει 100% τους λόγους και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες το λευκό-μπλε μεταλλικό τέρας πέταξε για την αιωνιότητα εκείνο το μεσημέρι της 1ης Μάη του 1994 στον Άγιο Μαρίνο.
Από εκείνη τη μέρα, τίποτα δεν θα ήταν πια ίδιο στη Formula 1. Ο θάνατος του Σένα, ο τελευταίος μέχρι σήμερα εντός πίστας, ο θάνατος του πιο ταλαντούχου, του πιο χαρισματικού οδηγού αγώνων στην Ιστορία, ήταν αυτός που μέχρι και σήμερα «προστατεύει» όλους τους μετέπειτα οδηγούς, όλα εκείνα τα παιδιά που τον είχαν σαν είδωλο μεγαλώνοντας. Η έννοια «ασφάλεια» που μέχρι τότε ήταν εντελώς θεωρητική, κάτι… σαν ασφάλεια, έγινε πραγματικότητα. Άλλαξαν στην κυριολεξία τα πάντα. Οι κανονισμοί, τα πρωτόκολλα, το προσωπικό και η εκπαίδευσή του, οι πίστες, τα μονοθέσια, ο εξοπλισμός, η τεχνολογία. Τα πάντα. Αν το δει κανείς πιο σφαιρικά, το όνομα Άιρτον Σένα αποτελεί πρακτικά ολόκληρη η ιστορία της Formula 1. Ήταν αυτός που την έβαλε στα σπίτια όλου του πλανήτη στην σύγχρονη εποχή, την εποχή της τηλεόρασης, ήταν φυσικά και αυτός που την απογείωσε. Στο τέλος του, ήταν αυτός που την ανάγκασε να ωριμάσει, να μάθει και τελικά να γίνει όπως πραγματικά θα έπρεπε να είναι, ένα πρωτάθλημα αγώνων οδήγησης στο οποίο δεν ρισκάρουν καθημερινώς τη ζωή τους όσοι συμμετέχουν. Όμως ο Άιρτον Σένα δεν ήταν μόνο αυτό. Μονάχα ο κορυφαίος οδηγός αγώνων. Ήταν κάτι παραπάνω από αυτό.
Ο Βραζιλιάνος αφιέρωσε τη μισή του ζωή, την εκτός αγώνων ζωή, στο να βοηθάει αυτούς που είχαν πραγματικά ανάγκη. Χάρη στις δικές του πρωτοβουλίες και τα δικά του χρήματα, εκατομμύρια Βραζιλιάνοι έμαθαν να διαβάζουν και να γράφουν και βρήκαν πρόσβαση σε βασικές παροχές υγείας. Μονάχα από το θάνατό του και μετά, το ίδρυμα Σένα έχει εκπαιδεύσει εκατοντάδες χιλιάδες δασκάλους. Ζούσε μια ζωή κατά την οποία μπορούσε να έχει ό,τι θέλει, όποτε το θέλει, όμως ο ίδιος φρόντιζε καθημερινά ώστε να έχουν -τουλάχιστον τα βασικά- χιλιάδες, εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι που δεν ήταν το ίδιο τυχεροί με αυτόν. Αυτή του η δράση, η οποία στη συντριπτική της πλειοψηφία δεν βρέθηκε σε τηλεοπτικά ρεπορτάζ, σε τίτλους εφημερίδων και σε αφιερώματα περιοδικών, αλλά που γινόταν γνωστή στόμα με στόμα, μικρή ιστορία μετά από κάθε μικρή ιστορία, είναι που τον έβαλε στις καρδιές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Ο Σένα δεν είναι καν ένας άνθρωπος που έφυγε νωρίς. Δεν είναι μια ιστορική προσωπικότητα. Δεν είναι καν ένας ευεργέτης. Ο Σένα είναι μέχρι σήμερα ένα μνημείο που ενσαρκώνει όλα όσα θα έπρεπε να είναι ο σύγχρονος «σταρ». Κάποιος που ζει μεν τη ζωή του, αλλά που φροντίζει και για τη βελτίωση της ζωής των γύρω του. Ο Άιρτον Σένα είναι αυτός που έδειξε αρχικά στον Βραζιλιάνο και μετέπειτα σε κάθε κάτοικο αυτού του πλανήτη, ότι μπορεί να τα καταφέρει αρκεί να το προσπαθήσει, αρκεί να δουλέψει για αυτό με όλες του τις δυνάμεις.
Ο Άιρτον ντα Σίλβα όπως ήταν το όνομά του, γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου του 1960 στο Σάο Πάολο, από εύπορη οικογένεια. Ο πατέρας του, Μίλτον Ντα Σίλβα, ήταν επιχειρηματίας με δράση στον χώρο των ανταλλακτικών αυτοκινήτων και μεγαλοκτηματίας. Είναι αυτός που τον μυεί στον κόσμο των αγώνων σε ηλικία 3-4 ετών, όταν εμφανίστηκε στο σπίτι με το πρώτο καρτ του μικρού Άιρτον. Ωστόσο, ο μετέπειτα θρύλος, «οφείλεται» στη μητέρα του Νέιντε. Το δικό της επίθετο, Σένα, είναι αυτό που θα τον έκανε τελικά γνωστό σε όλο τον πλανήτη, αφού το Ντα Σίλβα ήταν πολύ… κοινό για να κάνει τη διαφορά. Και ο Άιρτον Σένα -διάολε- ήθελε πάντα να ξεχωρίζει!
Σε ηλικία 8 ετών πια, ήταν ήδη ολοκληρωμένος οδηγός αγώνων σε μονοθέσια τύπου καρτ. Τα επόμενα χρόνια πήρε μέρος σε πολλούς αγώνες στη Βραζιλία και τη Νότια Αμερική. Το 1973, σε ηλικία 13 χρόνων παίρνει μέρος στον πρώτο του αγώνα και τέσσερα χρόνια μετά, το 1977 αναδεικνύεται πρωταθλητής καρτ Νοτίου Αμερικής, σε ηλικία 17 ετών. Το 1978 και το 1980 πήρε μέρος στο παγκόσμιο πρωτάθλημα καρτ, καταλαμβάνοντας τη 2η θέση. Το 1980 όμως είναι η χρονιά κατά την οποία αποφασίζει κάνει το μεγάλο άλμα στην καριέρα του. Αποφασίζει να αφήσει τα καρτ και να ασχοληθεί με τα μονοθέσια τύπου φόρμουλα. Μετακομίζει στην Αγγλία και συμμετέχει σε αγώνες Φόρμουλα 2000 και 3000, εντυπωσιάζοντας με την οδήγησή του τις ομάδες της Formula 1.
Η… ώρα έρχεται το 1984. Υπογράφει το πρώτο του συμβόλαιο στην F1 με την ομάδα της Τόλμαν και καταφέρνει να πάρει τον πρώτο του βαθμό στις 7 Απριλίου στο Γκραν Πρι της Νοτίου Αφρικής. Όμως, η μεγάλη επιτυχία θα έλθει στο Γκραν Πρι του Μονακό (3 Ιουνίου 1984), όπου κυριολεκτικά πετάει στο βρεγμένο οδόστρωμα και από τη 13η θέση της εκκίνησης τερματίζει στη 2η θέση, αφήνοντας άφωνο τον κόσμο της Φόρμουλα 1. Από την Τόλμαν παίρνει «μεταγραφή» για τη Λότους, όπου θα παραμείνει ως το 1987, συνεχίζοντας την ανοδική του πορεία. Στις 21 Απριλίου του 1985 κερδίζει το πρώτο του γκραν πρι στην πίστα του Εστορίλ στην Πορτογαλία. Συνολικά, πέτυχε 6 νίκες με την ομάδα του Κόλιν Τσάπμαν, προτού «μετακομίσει» ξανά. Εν τέλει, το 1988 βρίσκεται στη ΜακΛάρεν, την ομάδα με την οποία θα γίνει ο θρύλος που σήμερα όλοι γνωρίζουν. Τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής (1988, 1990, 1991), στην πιο ανταγωνιστική εποχή στην ιστορία του σπορ, με τις τιτανομαχίες του με τον Αλέν Προστ και τον Νάιτζελ Μάνσελ να γράφουν ιστορία. Το 1994 αφήνει την ΜακΛάρεν για την πιο πετυχημένη ομάδα του πρωταθλήματος την τελευταία διετία, τη Γουίλιαμς, με στόχο την δική του επιστροφή στην κορυφή…
Αυτό που δεν ήξερε τότε, αυτό που όλοι μέσα και έξω από την F1 ξέρουν σήμερα, είναι ότι δεν θα χρειαζόταν να κάνει τίποτα περισσότερο για να είναι ο κορυφαίος όλων των εποχών. Ο αδικοχαμένος ήρωας είδε το νήμα της ζωής του να κόβεται εκείνη την Πρωτομαγιά στην Ίμολα, όμως για όλους όσοι τον έζησαν και τον θαύμασαν, θα είναι ο Παντοτινός Άιρτον.
Ο Θεός της Ταχύτητας.
