Αν ο κόσμος, το προηγούμενο διάστημα, έγινε μάρτυρας της έκρηξης των τιμών του ελαιολάδου, οι ειδικοί λένε ότι το επόμενο προϊόν που έχει ξεκινήσει ένα «ράλι» είναι τα αυγά.
Η γρίπη των πτηνών που οδηγεί στη θανάτωση εκατομμυρίων κοτόπουλων και εκτοξεύει τις τιμές των αυγών, αρχής γενομένης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, αλλά και την Τουρκία, όπου, σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό, η τιμή τους αυξήθηκε κατά 71,6% σε ένα πεντάμηνο.
Εκεί όπου το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο, στις ΗΠΑ, μια δωδεκάδα αυγά έφτασε να πωλείται στα 4,15 δολάρια τον περασμένο Δεκέμβριο, έναντι 2,51 δολαρίων έναν χρόνο πριν, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της χώρας, αν και στα μικρά παντοπωλεία, η τιμή κυμαίνεται σήμερα στα 5,31 δολάρια, με την υψηλότερη τιμή να καταγράφεται στα 7,27 δολάρια τη δωδεκάδα. Η μέση τιμή των αυγών δεν έχει πέσει κάτω από τα 3 δολάρια από τον Ιούνιο και δεν έχει ανέβει πάνω από τα 2 δολάρια από το 2022, με τις αρχές να αναμένουν περαιτέρω αύξηση της τάξης του 20% το επόμενο διάστημα, γεγονός που σημαίνει ότι θα φτάσουν το υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, τα 4,82 δολάρια (μέση τιμή).
Γιατί αυξάνονται οι τιμές στα αυγά
Γιατί συμβαίνει αυτό, λοιπόν; Η γρίπη των πτηνών έχει οδηγήσει στην απώλεια 26 εκατομμυρίων κοτόπουλων από τον περασμένο Οκτώβριο, ποσοστό περίπου 7% του συνολικού αριθμού των πουλερικών στις ΗΠΑ. Αριθμός αρκετός όμως, για να προκαλέσει ελλείψεις στην αγορά, εάν συνδυάσει κανείς την ολοένα και υψηλότερη ζήτηση των αυγών από τους καταναλωτές λόγω της θρεπτικής τους αξίας. Παράλληλα, οι παραγωγοί καταγράφουν μειωμένη παραγωγή, ενώ και η κλιματική αλλαγή -συγκεκριμένα οι υψηλές θερμοκρασίες- στρεσάρει τα κοτόπουλα και κάνουν λιγότερα αυγά.
Ο… νόμος της προσφοράς και της ζήτησης, έρχεται να κάνει το «θαύμα» του, από εκεί και πέρα. Όσο μειώνεται η προσφορά αυγών και η ζήτηση παραμένει στα ίδια επίπεδα, προκαλείται ένα τεχνητός πανικός στην αγορά των ΗΠΑ και οδηγεί το προϊόν να αντιμετωπίζεται σχεδόν… χρηματιστηριακά, κάτι που εξηγεί γιατί η αμερικανική αγορά δεν αναμένει να επιστρέψει ποτέ (!) στα επίπεδα τιμών της περασμένης χρονιάς.
Καθώς πλησιάζει το Πάσχα εποχή κατά την οποία αναμένεται η αύξηση της ζήτησης, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζουν να σφάζονται εκατομμύρια κοτόπουλα κάθε μήνα, ορισμένα καταστήματα σε περιοχές των ΗΠΑ έχουν αρχίσει να επιβάλλουν πλαφόν στον αριθμό που μπορεί να προμηθευτεί κάθε πελάτης τους- όσα δηλαδή δεν ανήκουν σε αυτά που οι πελάτες αντικρίζουν άδεια ράφια.
Κερδοσκοπικό παιχνίδι στην Τουρκία με τα αυγά
Στη γειτονική μας Τουρκία, από την άλλη, φαίνεται πως ο λόγος της εκρηκτικής αύξησης στις τιμές των αυγών, (71,6% σε ένα πεντάμηνο, φτάνοντας τα 0,12 ευρώ από 0,07, σύμφωνα με την εθνική στατιστική υπηρεσία), δεν σχετίζεται τόσο με τη γρίπη των πτηνών, όσο με ένα ευκαιριακό κερδοσκοπικό παιχνίδι που «πατάει» επάνω στον καλπάζοντα πληθωρισμό της χώρας σε συνδυασμό με τη γρίπη των πτηνών.
Στην Ευρώπη, όπου οι υγειονομικές αρχές βρίσκονται σε «κόκκινο συναγερμό» για τη γρίπη των πουλερικών καθώς φοβούνται ότι μπορεί να είναι «η πανδημία του 2025», δεν επικρατεί ο ίδιος πανικός. Τον Δεκέμβριο σε όλη την Ευρώπη οι τιμές των αυγών κατέγραψαν πτώση, με μοναδική εξαίρεση τα ελευθέρας βοσκής στα οποία οι τιμές σταθεροποιήθηκαν μετά από 16 συνεχείς εβδομάδες ανόδου, καθώς είναι τα πιο δυσεύρετα.
Και στην Ελλάδα, όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος να ακολουθήσει το αμερικανικό «ράλι» των τιμών στα αυγά, αφού η παραγωγή υπερκαλύπτει τη ζήτηση, ενώ στο μίγμα της προσφοράς είναι πρόθυμες να συμμετέχουν και τρίτες, εκτός ΕΕ χώρες όπως η Ουκρανία, που επιθυμούν να εξάγουν σε ανταγωνιστικές τιμές αυγά στις ευρωπαϊκές αγορές.
