Όταν Φινλανδία και Σουηδία εξέφρασαν την επιθυμία για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, η συμμαχία ανέμενε σκληρή απάντηση από τη Μόσχα, όχι από κάποιο μέλος της.
Ωστόσο, στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ με τους Φινλανδούς και Σουηδούς ομολόγους τους το Σάββατο για τον «εορτασμό» της μεγαλύτερης αλλαγής στην ευρωπαϊκή ασφάλεια εδώ και δεκαετίες, ο εκπρόσωπος της Τουρκίας διέλυσε κάθε καλή διάθεση.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ήταν «σε κατάσταση κρίσης», δήλωσε στο Reuters διπλωμάτης του ΝΑΤΟ, αναφερόμενος στη βραδινή συνάντηση στο Βερολίνο.
Μία μέρα νωρίτερα, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε σοκάρει τους συναδέλφους του στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, λέγοντας ότι δεν μπορούσε να υποστηρίξει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Έξαλλος ο Τσαβούσογλου με την ΥΠΕΞ της Σουηδίας
Ο Τσαβούσογλου όχι μόνο έθεσε όρους για αποδοχή της ένταξης Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά ύψωσε και τη φωνή του στη Σουηδή ομόλογό του, Αν Λίντε, σε μια κίνηση την οποία τρεις διπλωμάτες του ΝΑΤΟ αποκάλεσαν «ντροπιαστική διάρρηξη του πρωτοκόλλου».
«Για εμάς ήταν μια ιστορική στιγμή, και όμως ο Τσαβούσογλου δήλωνε εκνευρισμένος από τη “φεμινιστική πολιτική της Λίντε”», είπε άλλος διπλωμάτης του ΝΑΤΟ, περιγράφοντας μια πολύ τεταμένη ατμόσφαιρα στο γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στο Βερολίνο, στην οποία πολλοί σύμμαχοι επέλεξαν τη σιωπή για να ηρεμήσουν την κατάσταση.
«Προσπαθούσαμε να καταλάβουμε τι πραγματικά ήθελε ο Τούρκος συνάδελφός μας. Ήταν ντροπιαστικό» είπε ο διπλωμάτης, ο οποίος, όπως και άλλοι, μίλησε στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας, λόγω της ευαισθησίας του θέματος.
Οι όροι της Τουρκίας για να «δεχθεί» Φινλανδία και Σουηδία στο ΝΑΤΟ
Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι οι δύο σκανδιναβικές χώρες παρέχουν καταφύγιο σε ομάδες Κούρδων που η Τουρκία χαρακτηρίζει «τρομοκράτες». Η Τουρκία, λοιπόν, αξιώνει να αποκηρύξουν δημοσίως το PKK και τα παρακλάδια του, και να λάβουν μέτρα κατά ατόμων που συμπαθούν το PKK και δραστηριοποιούνται στη Φινλανδία και τη Σουηδία, λένε οι αξιωματούχοι στο Bloomberg.
Επιπλέον, θέλει οι δύο χώρες να τερματίσουν το εμπάργκο στις εξαγωγές όπλων προς την Άγκυρα, που επέβαλαν μαζί με άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ μετά την τουρκική εισβολή στη βόρεια Συρία, προ τριετίας, με στόχο την εκδίωξη των κουρδικών πολιτοφυλακών από τη μεθόριο.
Αν και το εμπόριο όπλων της Τουρκίας με τις δύο χώρες είναι αμελητέο, οι αξιωματούχοι είπαν ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να επιτρέψει την ενσωμάτωση στο ΝΑΤΟ χωρών που μπλοκάρουν συμφωνίες για πώληση όπλων, θέμα που έθεσε και ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σημειώνοντας ότι οι περιορισμοί στις εξαγωγές όπλων «αντιβαίνουν στο πνεύμα» της συμμαχίας.
Ένταξη σε χρόνο-ρεκόρ για «απάντηση στη Ρωσία»
Η κλονισμένη διάθεση στη συνάντηση του Σαββάτου ήταν ακόμη πιο περίεργη επειδή στις αρχές Μαΐου διπλωμάτες του ΝΑΤΟ είχαν πει στο Reuters ότι και οι 30 σύμμαχοι υποστήριζαν την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη συμμαχία, λόγω των πλεονεκτημάτων ασφαλείας που θα είχε.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ήθελαν να επισφραγίσουν την ένταξη σε χρόνο-ρεκόρ, ως τρόπο εδραίωσης της απάντησής τους στη Ρωσία, ωστόσο τη Δευτέρα ο Ερντογάν είπε ότι η σουηδική και η φινλανδική αντιπροσωπεία δεν πρέπει να πάνε στην Άγκυρα όπως είχε προγραμματιστεί.
Την Τετάρτη, η τουρκική προεδρία ανακοίνωσε ότι ένας βασικός σύμβουλος του Ερντογάν μίλησε με ομολόγους του από τη Σουηδία, τη Φινλανδία, τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέροντας ότι η πορεία της ένταξης στο ΝΑΤΟ θα είναι δυνατή μόνο εάν ικανοποιηθούν οι προσδοκίες της Τουρκίας.
Ίσως την ερχόμενη εβδομάδα η επίσκεψη Σουηδών και Φινλανδών διπλωματών στην Τουρκία
Ένα άτομο κοντά στην κατάσταση έδωσε μια πιο αισιόδοξη εκτίμηση, λέγοντας ότι η συνομιλία με τη Σουηδία ήταν θετική και άνοιξε την πόρτα για την επίσκεψη των αντιπροσωπειών την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, η σημερινή επικοινωνία ήρθε έπειτα από προσπάθειες πέντε ημερών από τις σκανδιναβικές χώρες για να «φτάσουν» στο γραφείο του Ερντογάν, λέει η ίδια πηγή.
Την ίδια στάση διατηρούν και τα τουρκικά ΜΜΕ, με τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό TRT να αναφέρει ότι η Σουηδία και η Φινλανδία δεν ενέκριναν το αίτημα της Τουρκίας για επαναπατρισμό 33 ατόμων που φέρονται να συνδέονται με ομάδες που η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατικές.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του σουηδικού Κοινοβουλίου, Κένεθ Φόρσλουντ, είπε ότι μπορεί να βρεθεί μια λύση, αλλά αλλού. «Το ότι η Σουηδία θα αρχίσει να διώχνει ανθρώπους που δεν θεωρούνται τρομοκράτες σύμφωνα με τους καταλόγους τρομοκρατών που έχει η ΕΕ, είναι εντελώς αδιανόητο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
