Σε μια εξέλιξη που ίσως ανοίγει το δρόμο για μια νέα κούρσα εξοπλισμών, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε ότι η Μόσχα αποσύρεται από τη συνθήκη New START που είχε υπογράψει με τις ΗΠΑ για τη μείωση των πυρηνικών οπλοστασίων τους.
Στην πολυαναμενόμενη ομιλία του την Τρίτη, ο Πούτιν προειδοποίησε μάλιστα τη Δύση ότι τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα της Ρωσίας βρίσκονται σε ετοιμότητα.
Είπε ακόμα ότι, σε περίπτωση που οι ΗΠΑ ξαναρχίσουν τις πυρηνικές δοκιμές, η Ρωσία θα κάνει το ίδιο.
«Είμαι αναγκασμένος να ανακοινώσω σήμερα ότι η Ρωσία αναστέλλει τη συμμετοχή της στη συνθήκη για τα στρατηγικά επιθετικά όπλα» δήλωσε ο Πούτιν, έναν χρόνο μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
H ανακοίνωση έρχεται μετά τους ισχυρισμούς Πούτιν για άμεση ανάμιξη της Δύσης σε σχέδιο επίθεσης στις στρατηγικές αεροπορικές βάσεις της Ρωσίας.
Πυρηνικό διάταγμα
Η συνθήκη New START υπεγράφη το 2010 και περιορίζει τον αριθμό των στρατηγικών πυρηνικών κεφαλών που μπορούν να διατηρούν οι ΗΠΑ και η Ρωσία, οι οποίες αντιστοιχούν από κοινού στο 90% των πυρηνικών όπλων σε όλο τον κόσμο.
Ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι «κάποιοι» στην Ουάσιγκτον σκέφτονται να ξαναρχίσουν τις πυρηνικές δοκιμές, και για τον λόγο αυτό το ρωσικό υπουργείο Άμυνας πρέπει να είναι έτοιμο να κάνει το ίδιο.
«Φυσικά δεν θα το κάνουμε πρώτοι. Αν όμως οι ΗΠΑ προχωρήσουν σε δοκιμές, τότε θα προχωρήσουμε κι εμείς. Κανείς δεν πρέπει να έχει την επικίνδυνη ψευδαίσθηση ότι η παγκόσμια στρατηγική ισοτιμία μπορεί να καταστραφεί» είπε.
«Πριν από μια εβδομάδα, υπέγραψα διάταγμα με το οποίο τα επίγεια στρατηγικά συστήματα τίθενται σε επιχειρησιακή ετοιμότητα» προειδοποίησε.
Ο ρώσος πρόεδρος προχώρησε στις ανησυχητικές πυρηνικές απειλές κατά την ετήσια ομιλία του για την κατάσταση του έθνους, κατά την οποία δεσμεύτηκε να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και κατηγόρησε το NATO ότι ρίχνει λάδι στη φωτιά της σύγκρουσης.
Τι είναι η συνθήκη START
Η συνθήκη New START προβλέπει ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία μπορούν να διατηρούν η καθεμία μέχρι 1.550 πυρηνικές κεφαλές σε διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, υποβρύχια και στρατηγικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα.
Καλύπτει αποκλειστικά τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα, σχεδιασμένα να καταστρέφουν ολόκληρες πόλεις, όχι όμως και τα τακτικά πυρηνικά όπλα, τα οποία έχουν γενικά μικρότερη ισχύ και προορίζονται για το πεδίο της μάχης, για παράδειγμα την καταστροφή εχθρικών αεροπλανοφόρων.
Η New START υπεγράφη το 2010 από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και τον ρώσο ομόλογό του Νμίτρι Μεντβέντεφ.
Η συνθήκη, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2011 και παρατάθηκε έως το 2026 μετά την εκλογή του Τζο Μπάιντεν, επιτρέπει σε αμερικανούς και ρώσους επιθεωρητές να ελέγχουν αν η συμφωνία τηρείται και από τις δύο πλευρές.
Οι επιθεωρήσεις όμως πάγωσαν τον Μάρτιο του 2020 λόγω της πανδημίας Covid-19.
Συνομιλίες για την επανέναρξη των επιθεωρήσεων προγραμματίζονταν για τον περασμένο Νοέμβριο στην Αίγυπτο, όμως η Ρωσία τις ανέβαλε και καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει ανακοινώσει νέα ημερομηνία.
Στις αρχές Φεβρουαρίου ο Πούτιν είχε δηλώσει ότι επιθυμούσε να διατηρήσει σε ισχύ τη συνθήκη, παρά την «καταστροφική» τακτική των ΗΠΑ στο θέμα του περιορισμού των ψυχροπολεμικών οπλοστασίων.
Οι ΗΠΑ είχαν παλαιότερα κατηγορήσει τη Ρωσία ότι παραβιάζει τη συνθήκη, υποστηρίζοντας ότι η Μόσχα αρνείται να δεχθεί ξένους επιθεωρητές στο έδαφός της.
