ΣΚΑΪ-Synthesis: Βιώσιμη ανάπτυξη, έξυπνες πόλεις και περιβαλλοντική διαχείριση
Η πανδημία μας οδήγησε ταχύτερα σε μία νέα ψηφιακή εποχή αλλάζοντας τα δεδομένα και τους όρους στους περισσότερους τομείς της ζωής μας. Η νέα πραγματικότητα που δημιουργήθηκε και ο σημαντικός ρόλος της τεχνολογίας σε αυτήν παρουσιάζεται, χαρτογραφείται και αναλύεται μέσα από την ενημερωτική εκπομπή Synthesis με τον Παύλο Τσίμα.
Σε αυτά τα τρία επεισόδια της συμπαραγωγής του ΣΚΑΪ και της Microsoft, ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας συναντά κορυφαίους στοχαστές επιστήμονες, πολιτικούς και ανθρώπους του επιχειρηματικού κόσμου προσφέροντας ένα γόνιμο διάλογο για το κοινό μας μέλλον σε αυτή τη νέα ψηφιακή εποχή.
Στο τρίτο και τελευταίο επεισόδιο που προβλήθηκε το βράδυ της Κυριακής 13 Ιουνίου, η θεματολογία του περιστρέφεται γύρω από τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις έξυπνες πόλεις και την περιβαλλοντική διαχείριση.
Ο Γουίλιαμ Καμκαγουάμπα αφηγείται το πώς κατάφερε να χτίσει έναν ανεμόμυλο και να μεταμορφώσει τις ζωές των ανθρώπων της κοινότητάς του στην Αφρική, με τους ελάχιστους πόρους που είχε στη διάθεσή του. Ο δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης εξηγεί το πώς η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει στο δήμο να κάνει την πόλη φιλικότερη στο περιβάλλον. Ο Πρόεδρος της ΔΕΗ, Γεώργιος Στάσσης αναλύει πώς η επιχείρηση περνά στη φάση της απολιγνιτοποίησης και των καθαρών μορφών ενέργειας.
Ήταν ένας μικρός ιός που προκάλεσε μια μεγάλη κρίση, και μια απότομη επιτάχυνση του ταξιδιού μας στον ψηφιακό κόσμο. Έφερε το μέλλον στη πόρτα μας. Ίσωας να μας έδωσε και όπλα για να αντιμετωπίσουμε και άλλες μεγάλες κρίσεις που μας περιμένουν, υποστηρίζει ο συγγραφέας του Χόμο Σάπιενς, Yuval Noah Harrari. O συγγραφέας μιλώντας στην εκπομπή σημείωσε ότι από ιστοριή άποψη, αυτή είναι μια ήπια πανδημία, πολύ λιγότερο θανατηφόρα από το AIDS και την ισπανική Γρίπη του 1918.
Στο τρίτο και τελευταίο επεισόδιο της εκπομπής Synthesis, η εκπομπή εξηγεί καλύτερα τη λέξη βιωσιμότητα. Μέχρι σήμερα, κάθε βιομηχανική επανάσταση, κάθε μεγάλη τεχνολογική καινοτομία έφερνε μαζί με τον πρόοδο και μια μεγάλη οικολογική καταστροφή, πληγώνοντας το οικοσύστημα του πλανήτη. Μήπως η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, η ψηφιακή επανάσταση, αντί να κάνει ζημιά στο περιβάλλον, μπορεί να ανατάξει κάποιες από τις ζημιές του παρελθόντος;
Ο Διευθυντής Περιβαλλοντικής Υπευθυνότητας της Microsoft, κ. Λούκας Τζόπα, είπε ότι «πρέπει να πάψουμε να δανειζόμαστε από το οικολογικό μας μέλλον, για να πληρώνουμε το οικονομικό παρόν. Κάτι που κάνουμε συστηματικά».
Από τη πλευρά του ο συγγραφέας και εφευρέτης κ. Γουίλιαμ Καμκαγουάμπα, σημείωσε ότι ήθελε να λύσει το πρόβλημα που είχαμε, «αλλά ήλπιζα στην πορεία να έχω κάποιο θετικό αντίκτυπο στην τρέχουσα κλιματική αλλαγή».
Ο πρόεδρος της ΔΕΗ κ. Γεώργιος Στάσσης τόνισε: «Αν θα παίρναμε μια ακτινογραφία της ΔΕΗ το 2025 ή το 2026, φαντάζομαι ότι θα ήταν μια εταιρεία που πάνω από 50% της παραγωγής της θα ήτανε πράσινο».
Η αντιπρόεδρος της Microsoft κα. Νοέλ Γουόλς Ίλγουελ, είπε ότι προσπαθεί να διασφαλίσει ότι «το 2025 θα έχω το ισοδύναμο 100% ανανεώσιμης ενέργειας για την ενέρνεια που καταναλώνεται στα κέντρα δεδομένων».
Ο συγγραφέας και εφευρέτης από το Μαλάουι, μιας εκ των πιο φτωχών χωρών της Αφρικής, κ. Γουίλιαμ Καμκαγουάμπα, η ζωή του οποίου έχει γίνει βιβλίο και ταινία στο Netflix, στο ερώτημα εάν η τεχνολογία μπορεί αυτή τη φορά να μην είναι βλαπτική αλλά ωφέλιμη για το φυσικό περιβάλλον απάντησε: «Μεγάλωσα στο χωριό Γουίμπε, όπου οι περισσότεροι είναι αγρότες. Αφού δεν μπορούσα να πάω σχολείο, πήγαινα σε μια μικρή βιβλιοθήκη. Βρήκα ένα βιβλίο που είχε έναν ανεμόμυλο στο εξώφυλλο. Έγραφε μέσα ότι οι ανεμόμυλοι τρομπάροντας νερό παράγουν ρεύμα. Μου τράβηξε τη προσοχή η αντλία νερού. Αν έφτιαχνα την αντλία αυτή, θα μπορούσα να αρδεύω 2-3 φορές το χρόνο. Αυτό θα έλυνε το πρόβλημα που αντιμετωπίζαμε».
Εκείνη την εποχή ο Γουίλιαμ ήταν μόλις 14 ετών. Το εντυπωσιακό ήταν πως έφτιαξε τον ανεμόμυλο με αντικείμενα που έβρισκε από εδώ και από εκεί όπως ένα παλιό ποδήλατο και σιδερικά από μάντρες ενώ αρκετοί κάτοικοι που τον έβλεπαν να κουβαλά τα «υλικά» αυτά γελούσαν. Έφτιαξε έναν ανεμόμυλο που λειτουργούσε ως ανεμογεννήτρια ηλεκτρικής ενέργειας, όπου στη συνέχεια χρησιμοποιούσε όλο το χωριό. Πλέον, όλος ο κόσμος μιλάει για αυτόν τον άνθρωπο. Οι ανεμόμυλοι άρχισαν να απλώνονται στο Μαλάουι και ο Γουίλιαμ έγινε περιζήτητος για σεμινάρια και διαλέξεις ενώ πήρε υποτροφία για σπουδές στις ΗΠΑ και έχει δημιουργήσει τη δική του εταιρεία, που αναπτύσσει προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης στην Αφρική.
Ο πρόεδρος ΔΕΗ κ. Γεώργιος Στάσσης τόνισε πως ήδη «έχουμε ξεκινήσει τη κατασκευή φωτοβολταϊκών πάρκων στη Πτολεμαΐδα ισχύος 30 μεγαβάτ, και είμαστε κοντά στην επιλογή του αναδόχου για τη κατασκευή του μεγάλου φωτοβολταϊκού πάρκου 200 μεγαβάτ στην ίδια περιοχή ενώ στη Μεγαλόπολη είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την επιλογή του αναδόχου για 50 μεγαβάτ φωτοβολταϊκών που έχουμε εκεί».
Έκανε λόγο για νέα εποχή της ΔΕΗ, καθώς τώρα πια η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, είναι πιο καθαρή και πιο οικονομική συγκριτικά με τις παραδοσιακές μεθόδους ενώ ο λιγνίτης θα ανήκει πλέον στο παρελθόν για μια γρήγορη «πράσινη» μετάβαση.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες, επιτρέπουν μεγάλη ευελιξία και πλησιάζει η μέρα που ο καθένας μας θα μπορεί να είναι όχι μόνο καταναλωτής αλλά παραγωγός και αποταμιευτής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο Δήμαρχος της Αθήνας κ. Κώστας Μπακογιάννης υπογράμμισε: «Έχουμε τρέξει ένα πιλοτικό πρόγραμμα, στο πλαίσιο του ‘Υιοθέτησε τη Πόλη σου’, με το οποίο έχουμε τη δυνατότητα να δοκιμάσουμε στη πραγματικότητα, σε ένα μικροτοπικό ή και τοπικό επίπεδο αυτό το οποίο θέλουμε να φέρουμε σε όλη τη πόλη. Είναι ένα δίκτυο από αισθητήρες που μετράνε στη πραγματικότητα τη ποιότητα ζωής μας, αλλά και επιτρέπουν στο Δήμο να παρεμβαίνει άμεσα και αποτελεσματικά στο να δίνει πραγματικές λύσεις σε πραγματικά προβλήματα».
Από τη πλευρά της η Διευθύντρια Ανάπτυξης της ATCOM κα. Μαρία Βασάκου συμπλήρωσε: «Έχουμε ένα σύνολο αισθητήρων δικτύων και εφαρμογών που έχουμε εγκαταστήσει μέσα στη πόλη της Αθήνας, τα οποία συλλέγουν διάφορα δεδομένα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αντιμετωπιστούν διάφορα δημόσια ζητήματα. Οι τομείς που έχουμε στοχεύσει είναι η ποιότητα ζωής των κατοίκων μέσα στη πόλη και έτσι έχουμε αισθητήρες που καταγράφουν δεδομένα που έχουν να κάνουν με τη θερμοκρασία, την υγρασία, την ατμοσφαιρική ρύπανση και την ηχορύπανση. Δύο πολύ σημαντικά ζητήματα είναι η προσβασιμότητα στη πόλη και η καθαριότητα της πόλης. Επίσης κάποιους αισθητήρες που διαχειρίζονται πόρους μέσα στη πόλη όπως ενεργειακές καταναλώσεις σε δημόσια κτίρια».
Να σημειωθεί ότι η ATCOM είναι μια ελληνική εταιρεία τεχνολογίας, η οποία δημιούργησε ένα δίκτυο αισθητήρων που διατρέχουν τη πόλη και συγκεντρώνουν πληροφορίες. Για παράδειγμα οι αισθητήρες σε κάδους απορριμμάτων ειδοποιούν όταν οι κάδοι γεμίζουν πάνω από ένα σημείο, και έτσι, επιτρέπουν αλλαγές στις διαδρομές των απορριμματοφόρων, με βάσει αυτές τις πληροφορίες.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ATCOM, κ. Κωνσταντίνος Θεοτοκάς είπε: «Σημαντικό κομμάτι είναι η προσβασιμότητα στις ράμπες των πεζοδρομίων. Για πρώτη φορά χρησιμοποιούμε ειδικούς αισθητήρες που μπορούν να καταλάβουν εάν υπάρχει εμπόδιο, είτε είναι κάποιο αυτοκίνητο ή κάποιο πάρκινγκ. Σε λίγα δευτερόλεπτα αυτό το μαθαίνει η Δημοτική Αστυνομία και επεμβαίνει μέσω της εφαρμογής».
Σε εκείνο το σημείο της εκπομπής, ο Δήμαρχος Αθηναίων συμπλήρωσε πως «η Αθήνα καλωσορίζει τον 21ο αιώνα».
Μάθαμε λοιπόν μέσα από το τρίτο επεισόδιο της εκπομπής Synthesis για αισθητήρες σε κάδους απορριμμάτων και σε ράμπες που ειδοποιούν τη δημοτική αστυνομία όταν η πρόσβαση σε καροτσάκια είναι μπλοκαρισμένη, αισθητήρες σε δημόσια κτίρια που μετρούν την ενεργειακή τους απόδοση. Όλα αυτά βέβαια βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Ένα πείραμα που υποστηρίζουν η ATCOM, η Microsoft και ο Δήμος της Αθήνας και θα γίνει κάποια στιγμή η καθημερινότητα της πόλης.
Ο κ. Κώστας Μπακογιάννης σημείωσε: «Ετοιμαζόμαστε να βγάλουμε ένα πολύ μεγάλο έργο για να αλλάξουμε τα 47.000 φωτιστικά της πόλης. Το δίκτυό μας αυτή τη στιγμή είναι απαρχαιωμένο, δεκαετίας 60 και 70». Κάνοντας χιούμορ μίλησε για δίκτυο εποχής «Λάμπρου Κωνσταντάρα, ελληνικής ταινίας». Ο Δήμαρχος Αθηναίων συνέχισε μιλώντας για τα κέρδη που θα έχουμε: «Πρώτον θα κερδίζουμε ενεργειακή αναβάθμιση, δεύτερον τρομερή εξοικονόμηση πόρων. το πιο συντηρητικό μας σενάριο, μιλάει για μια οικονομία που θα ξεπερνά τα 40 εκατ. την επόμενη 12ετία. Και τρίτον, έξυπνο φωτισμό. Να μπορούμε από ένα κεντρικό σημείο να ρυθμίζουμε την αυξομείωση του φωτισμού».
Από την Αθήνα, η εκπομπή Synthesis «μετέφερε» το τηλεοπτικό κοινό στον Πειραιά, όπου σε μια παλιά αποθήκη, ανακαλύψαμε ένα μηχάνημα 3D εκτύπωσης που κατασκευάζει αντικείμενα από ανακυκλωμένο πλαστικό. Δοχεία, βάζα μέχρι και καναπέδες! Η εκστρατεία αυτή θέλει να απαλλάξει θάλασσες και ακτές από τα πλαστικά σκουπίδια.
Η ιδρύτρια και διευθύντρια της εν λόγω εταιρείας BlueCycle, κα. Σουζάννα Λασκαρίδη είπε στον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα: «Έχουμε πέντε πηγές από τις οποίες έρχεται το υλικό σε εμάς. Κυριότερη είναι οι υποθαλάσσιοι και παράκτιοι καθαρισμοί. Είναι δυστυχώς πολύ μεγάλες οι ποσότητες που βρίσκονται κάτω από το βυθό. Αυτός είναι ο πρώτος τρόπος. Μετά προστίθενται σε αυτό το δίκτυο αλιείς τοπικές κοινότητες, τοπικοί φορείς οι οποίοι και αυτοί συλλέγουν το υλικό, όπως και οργανώσεις που στήνουν σταθμούς συλλογής υλικού με αποτέλεσμα αυτό το υλικό, ειδικά το αλιευτικό, να έρχεται στο δίκτυό μας. Προσθέτονται και ιχθυοκαλλιέργειες και μυδοκαλλιέργειες και παραγωγοί που κάθε τόσο αποσύρουν το υλικό τους το οποίο πρόκειται για πολύ υψηλής ποιότητας πλαστικό υλικό».
Έτσι λοιπόν, καθαρίζοντας τον βυθό της θάλασσας, μαζεύοντας πλαστικά από τις παραλίες, το υλικό συγκεντρώνεται, καθαρίζεται γίνεται η διαλογή του ανάλογα με την κατάσταση και την ηλικία του. Ένα μέρος θα χρησιμοποιηθεί ανακυκλωμένο για να επιστρέψει στη πρώτη του χρήση, να ξαναγίνει δίχτυα ή σχοινιά. Ένα άλλο μέρος θα καταλήξει στον 3D εκτυπωτή. Η BlueCycle συντονίζει όλη την προσπάθεια.
Μια ελληνική STARΤUP αγροτικής τεχνολογίας, πήρε χρηματοδότηση 8 εκατ. δολαρίων για να εξελίξει μια εφαρμογή που επιτρέπει μεγάλες οικονομίες στην αγροτική παραγωγή. Πρόκειται για την εταιρεία Augmenta που έχουν δημιουργήσει εδώ και μερικά χρόνια ο Γιώργος Βαρβαρέλης και ο Δημήτρης Ευαγγελόπουλος.
Μια κάμερα πάνω σε αγροτικό μηχάνημα αναλύει πολυφασματικά σπιθαμή προς σπιθαμή την κατάσταση του αγρού και στη συνέχεια υπολογίζει την ακριβή ποσότητα λιπάσματος ή χημικών που χρειάζεται κάθε σημείο. Το αποτέλεσμα, είναι μια οικονομία της τάξης του 10% με 15% χημικά και λιπάσματα.
Ο Γιώργος Βαρβαρέλης, ο ένας εκ των ιδρυτών και Διευθύνων Σύμβουλος της Augmenta είπε στην εκπομπή Synthesis και τον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα: «Μπορούμε να κάνουμε εξοικονόμηση για τον αγρότη που σημαίνει οικονομικό όφελος αλλά ταυτόχρονα υπάρχει μια πιο μεγάλη ιδιομορφία ευρύτερα στο χωράφι. που σημαίνει μεγαλύτερη παραγωγή». Πρόσθεσε ότι η εταιρεία έχει συστήματα σχεδόν σε όλο το κόσμο.
Στη βιομηχανία της μόδας, μόνο το 1% των προϊόντων ανακυκλώνεται. Η Τίνα Μποζουάνι, Συνιδρύτρια και Διευθύνουσα Σύμβουλος AERA είπε ότι το 85% των καταναλωτών ειδών πολυτελείας είναι Millennials και Gen Z. Και τους ενδιαφέρει πως γίνονται τα πράγματα, η διαφάνεια στην ηθική, ο περιβαλλοντισμός, να είναι βέβαιοι για τη κοινωνική υπευθυνότητα των εταιρειών. Στο μέλλον οι εταιρείες θα υποχρεωθούν να είναι οικολογικές». Πρόσθεσε ότι «προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε ανακυκλωμένα συνθετικά που ήδη υπάρχουν. Μέχρι το 2022 θα έχουμε 100% βιολογική βάση, κάτι που λέγεται μυκήλιο. ένα δέρμα από μανιτάρι που καλλιεργείται σε εργαστήριο σήμερα». Όπως είπε η ίδια η κα. Μποζουάνι, η εταιρία που έχει ιδρύσει παράγει παπούτσια που είναι 110% οικολογικά.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες αλλάζουν τη ζωή μας με καταιγιστικό ρυθμό. Μια επανάσταση συντελείται γύρω μας. Τι ακριβώς όμως σημαίνει ψηφιακός μετασχηματισμός, Πως πραγματοποιείται; Τί σημαίνει ένα data center ή το… «σύννεφο» (cloud); Όπου μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε δεδομένα και εφαρμογές ανά πάσα στιγμή όπου και αν βρισκόμαστε.
Η Αντιπρόεδρος της Microsoft κα. Νοέλ Γουόλς Ίλγουελ σημείωσε: «Το ‘σύννεφο’ παρέχει τεράστιο αριθμό δεδομένων, γνώσης και πληροφοριών στον κόσμο δημιουργώντας μια παγκόσμια συνδεσιμότητα, και με αυτές τις πληροφορίες μπορεί να τροφοδοτήσει επιστημονικές ανακαλύψεις, επιχειρηματικές διαδικασίες, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη».
Στην ερώτηση εάν βγάζαμε το «cloud» από τη ζωή μας, πόσο διαφορετική θα ήταν αυτή; Η κα. Ίλγουελ απάντησε: «Νομίζω ότι πλέον εξαρτόμαστε από αυτό. Το ότι εσείς και εγώ εργαζόμαστε σήμερα ηλεκτρονικά είναι εφικτό μέσω του Cloud. Τα σχολεία βασίζονταν σε αυτό για εξ αποστάσεως διδασκαλία καθώς και οι επιχειρήσεις όπως και τα σούπερ μάρκετ και τα νοσοκομεία. Ακόμα και η ανάπτυξη των εμβολίων εξαρτήθηκε από τη συνδεσιμότητα μέσω cloud και της διαμόρφωσής του».
Ο δεύτερος πυλώνας του ψηφιακού εκσυγχρονισμού είναι τα νέα data centers, δηλαδή οι μεγάλοι κόμβοι, υπέρ-servers τρεις εκ των οποίων θα λειτουργούν σε λίγο στην Αττική. Όπως είπε η Αντιπρόεδρος της Microsoft, το data center μοιάζει με μια πολύ μεγάλη αποθήκη όπου στεγάζουμε εκατοντάδες υπολογιστές, τους λεγόμενους servers. Θέλει πολύ ρεύμα η ηλεκτροδότησή τους. Έξω έχουμε πολλούς ηλεκτρικούς μετασχηματιστές για να έρθει το ρεύμα στο κατάλληλο επίπεδο για την τροφοδοσία των servers. Υπάρχει λοιπόν μια τεράστια παράμετρος ηλεκτροδότησης. Οι servers παράγουν θερμότητα όπως αν αφήσουμε ανοιχτό για ώρα έναν υπολογιστή, και έτσι είναι σημαντικό να διατηρούνται σε συγκεκριμένη θερμοκρασία. Παρέχουμε αρκετή ψύξη στα data centers για να διατηρούνται τα επίπεδα θερμοκρασίας. Υπάρχει πολύς ηλεκτρολογικός και μηχανολογικός εξοπλισμός».
Όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας, πρόσθεσε: «Προσπαθώ να διασφαλίσω ότι έως το 2025 θα έχω το ισοδύναμο 100% ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για το ρεύμα που καταναλώνεται στα κέντρα δεδομένων (data centers) Μετράμε ψηφιακά την ηλεκτρική μας κατανάλωση. Μας απασχολεί απόλυτα η αυτάρκεια και πόσο καλύτερη μπορεί να γίνει».
Ο Δρ. Lucas Joppa, περιβαλλοντολόγος και ο πρώτος Chief Environmental Officerστην ιστορία της Microsoft είπε ότι στόχος της εταιρείας είναι έως το 2030 να γίνει η εταιρεία carbon negative, δηλαδή να μηδενίσει τις εκπομπές του διοξιδίου του άνθρακα. «Πρώτη μέριμνα στη Microsoft ήταν να θέσουμε σε εφαρμογή κάποιες δεσμεύσεις. Να γίνουμε εταιρεία με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα νερού απορριμμάτων. μέχρι το 2030. Είναι 10ετές πλάνο και έχουμε πολλά να κάνουμε».
Πηγή: skai.gr