Σήμερα είναι η τρίτη φορά που ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν θα συναντηθούν στο περιθώριο μίας Συνόδου του ΝΑΤΟ, αλλά η πρώτη που δεν μυρίζει μπαρούτι, αφού μία σπίθα θα αρκούσε για να τινάξει τα πάντα στον αέρα.
Το ακριβώς αντίθετο. Υπάρχει η αισιοδοξία ότι μπορεί να επιτευχθεί μία ουσιαστική επανεκκίνηση στις σχέσεις των δύο χωρών. Η νηνεμία που επικρατεί από τον περασμένο Φεβρουάριο όταν οι δύο χώρες άφησαν πίσω τις διαφορές τους μπροστά στο δράμα του καταστροφικού σεισμού στην Τουρκία, η συνεπακόλουθη παύση της εμπρηστικής ρητορικής από την πλευρά της Άγκυρας και η νωπή λαϊκή εντολή για ανανέωση της θητείας των δύο ηγετών δημιουργούν το κατάλληλο κλίμα ώστε η συζήτηση να κυλήσει σε ήρεμα νερά και να μπουν οι βάσεις για περαιτέρω βελτίωση των διμερών επαφών.
Μητσοτάκης: «Σημαντικές διαφορές με Τουρκία αλλά μπορούμε να συμφωνήσουμε σε έναν οδικό χάρτη»
Κατά την προσέλευση του στη Σύνοδο Κορυφής ο πρωθυπουργός έδωσε το στίγμα των δικών του προθέσεων κατά τη διάρκεια της επικείμενης συνάντησης δηλώνοντας ότι «δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε με την Τουρκία σε ένα διαρκές κλίμα έντασης. Έχουμε προφανώς σημαντικές διαφορές. Μπορούμε όμως να συμφωνήσουμε ότι, με γνώμονα τις σχέσεις καλής γειτονίας αλλά και τον σεβασμό μας στο Διεθνές Δίκαιο, θα χαράξουμε έναν οδικό χάρτη ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε τη σημαντικότερη γεωπολιτική μας διαφορά, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδος, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».
Τι περιλαμβάνει ο οδικός χάρτης
Ποιος είναι ο οδικός χάρτης που έχει κατά νου η Αθήνα; Σε πρώτη φάση το Μέγαρο Μαξίμου ποντάρει στην «θετική ατζέντα», δηλαδή την συνεργασία σε τομείς όπως το διμερές εμπόριο, το μεταναστευτικό, η ενέργεια και η οικονομία, όπου οι δύο χώρες μοιράζονται κοινά συμφέροντα και μπορεί να υπάρξει συνεργασία, οικοδομώντας με αυτό τον τρόπο μία σχέση εμπιστοσύνης που είναι απαραίτητη για τα επόμενα βήματα. Η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών που έχουν παγώσει από τον 64ο γύρο, τον Φεβρουάριο του 2022, αποτελεί ένα ακόμα στάδιο αυτής της προσέγγισης, υπό την προϋπόθεση ότι το θέμα που θα μείνει στο τραπέζι είναι ο καθαρισμός των θαλασσίων ζωνών. Εδώ είναι απαραίτητο η Τουρκία να κάνει ένα βήμα πίσω από τις αναθεωρητικές αντιλήψεις του προηγούμενου διαστήματος με επίκεντρο την «Γαλάζια Πατρίδα» και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Και βέβαια την συνέχιση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης».
Η σταθερή θέση της Ελλάδας στη σημερινή συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν
Η επαναφορά των διαύλων επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα μεταξύ των δύο χωρών εκτιμάται, σε αυτή την πρώτη φάση, ως μία ιδιαίτερα κρίσιμη παράμετρος. Επίσης, η διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο, χωρίς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τουρκικά αεροσκάφη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την βελτίωση των διμερών σχέσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες στη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, η οποία θα πραγματοποιηθεί περίπου στις 12 το μεσημέρι, θα παρευρίσκονται, επίσης, οι Υπουργοί Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, αλλά και οι επικεφαλής των διπλωματικών γραφείων, Άννα Μαρία Μπούρα και Τσαγατάι Κιλίτς. Νωρίτερα, εξάλλου, θα έχουν προηγηθεί διμερείς συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν και των Υπουργών Αμύνας, Νίκου Δένδια και Γιασάρ Γκιουλέρ.
Η ενδεχόμενη απόκτηση F-16 από την Τουρκία δεν επηρεάζει την ισχυροποίηση της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας
Η Αθήνα έχει οχυρωθεί την τελευταία τετραετία τόσο διπλωματικά όσο και αμυντικά έναντι της Τουρκίας, ανεβάζοντας τα επίπεδα αυτοπεποίθησης έναντι οποιασδήποτε υπαναχώρησης της άλλης πλευράς από τον δρόμο του διαλόγου και της συνεννόησης. Ακόμα και η συμφωνία μεταξύ Άγκυρας και Ηνωμένων Πολιτειών για τα F16 δεν επηρεάζει την ισχυροποίηση της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Όπως σημείωναν κυβερνητικές πηγές πριν τέσσερα χρόνια η Τουρκία ετοιμαζόταν για την προμήθεια 100 F35 χωρίς κανέναν περιορισμό. Τώρα, η τουρκική ηγεσία πανηγυρίζει για την προμήθεια F16, που όμως, θα εγκριθούν από το Κογκρέσο υπό αυστηρές προϋποθέσεις που περιλαμβάνουν την απαγόρευση παραβίασης του ελληνικού εναέριου χώρου. «Αυτό δεν συνέβη εν κενώ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές καθώς υπήρξε μία συστηματική διπλωματική προσπάθεια τα προηγούμενα χρόνια ώστε οι ελληνικές επιφυλάξεις να γίνουν αντιληπτές από τους Αμερικανούς νομοθέτες συμπεριληφθούν στην ατζέντα του Κογκρέσου.
