Περί τα τέλη του περασμένου Ιουλίου, περίπου 10 μήνες μετά τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου του 2023, τα νερά που είχαν καλύψει το αεροδρόμιο Στεφανοβικείου (Στρατόπεδο ««ΥΠΛΓΟΥ (ΠΒ) ΠΕΡΙΣΣΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ»), την έδρα της 1ης Ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού (1η ΤΑΞΑΣ) «ΚΙΛΚΙΣ – ΛΑΧΑΝΑ», άρχισαν να αποσύρονται.
«Σε κάποια σημεία, τα νερά έχουν εντελώς αποστραγγιστεί (τα ίχνη τους όπως φαίνονται σε μόνιμες και ημιμόνιμες εγκαταστάσεις), ενώ σε κάποια άλλα που έχουν χαμηλότερο υψόμετρο, όπως η κεντρική πλατεία που βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία του προστάτη του Όπλου [της Αεροπορίας Στρατού], συνεχίζουν να παραμένουν σε ύψος περί τα 40 εκατοστά. Εικάζεται ότι, αν δεν έχει ήδη αρχίσει, σύντομα θα ξεκινήσει η επιτόπια επιθεώρηση των εγκαταστάσεων από συνεργεία μηχανικών της Διεύθυνσης Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος (ΔΥΠΠΕ), η πρώην Διεύθυνση Υποδομής (ΔΥΠΟ), του Γ΄ Κλάδου του ΓΕΣ, με σκοπό να διακριβωθεί η κατάσταση τους», είχε γράψει το DP σε ανάρτηση του στις 31 Ιουλίου 2024.
Τελικά, τις πρώτες ημέρες του τρέχοντος μήνα, τα νερά αποσύρθηκαν ολοκληρωτικά και πλέον ολόκληρος ο χώρος του αεροδρομίου Στεφανοβικείου έγινε προσβάσιμος. Σύμφωνα με τις πληροφορίες του DP, από τις αυτοψίες προέκυψε ότι η κατάσταση των εγκαταστάσεων είναι απελπιστική και πλέον θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν δεδομένη η απόφαση οριστικής εγκατάλειψης του στρατοπέδου καθώς τα κόστη αποκατάστασης των υποδομών και ενίσχυσης της αντιπλημμυρικής προστασίας, ώστε να αποφευχθούν στο μέλλον παρόμοια φαινόμενα, είναι πολύ υψηλά. Στην περίπτωση αυτή, όπως χθες μόλις αποκάλυψε το DP, οι Αμερικανοί αιτήθηκαν από την ελληνική πλευρά την παραχώρησή του αεροδρομίου, ώστε να το μετατρέψουν σε αμιγώς αμερικανική βάση με πλήρη ανάληψη του σχετικού κόστους.
Στον χώρο του στρατοπέδου, παρασυρμένα από τα νερά της πλημμύρας, που λόγω πίεσης έσπασαν τα τζάμια των κτιρίων – υπόστεγων και στη συνέχεια καθώς αποσύρονταν παρέσυραν και διέσπειραν εργαλεία, συσκευές, ανταλλακτικά, εξαρτήματα, και διάφορα υλικά, συμπεριλαμβανομένων πτερύγων στροφείων ελικοπτέρων και των χαρακτηριστικού σφαιρικού σχήματος συγκροτημάτων ηλεκτρο-οπτικών αισθητήρων των εξοπλισμένων ελικοπτέρων αναγνώρισης OH-58D Kiowa, οπλισμού, εντύπων, υλικών στρατοπεδείας. Στο σύνολο τους τα ανωτέρω υλικά μετά την πολύμηνη παραμονή υπό το νερό έχουν πλήρως αχρηστευτεί και το μόνο που απομένει είναι η περισυλλογή, καταστροφή και διαγραφή τους (όπως και γίνεται).
Όπως είχε σημειώσει το DP σε ανάρτηση του τον περασμένο Οκτώβριο, «όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι έχει σχεδόν ολοκληρωτικά απωλεσθεί η υποδομή συντήρησης (εγκαταστάσεις, εξοπλισμός, εργαλεία, συσκευές διακρίβωσης και μέτρησης) των ελικοπτέρων αλλά και κρίσιμων υποσυστημάτων τους (ίσως με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το συγκρότημα των ηλεκτρο-οπτικών των επιθετικών ελικοπτέρων AH-64 Apache)».
Για το τελευταίο, όπως είχε αναφέρει το DP τον Οκτώβριο του 2023, είχε ήδη έχει εντοπιστεί στη δευτερογενή αγορά ο εξοπλισμός (γνωστός και με την ονομασία SRA: Special Repair Activity) για τη συντήρηση 3ου και 4ου Κλιμακίου του συγκροτήματος των ηλεκτρο-οπτικών αισθητήρων (TADS/PNVS) και των αντικαταστάσιμων μονάδων τους (LRU: Line Replacement Unit), αλλά μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστό αν ολοκληρώθηκε η διαδικασία για την προμήθεια του.
Σημαντικό πρόβλημα που απαιτεί άμεση δρομολόγηση της επίλυσης του, αποτελεί η καταστροφή των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού του 307 Προκεχωρημένου Εργοστασίου Βάσης (307 ΠΕΒ), του συγκροτήματος του Τεχνικού Σώματος, που εκτελεί την ενδιάμεση συντήρηση (AVIM) στα αεροσκάφη και ελικόπτερα της Αεροπορίας Στρατού, την Προγραμματισμένης Συντήρησης Βάσεως (PDM) και επιθεωρήσεις 1.200 ωρών.
Η αποκατάσταση της δυνατότητας εκτέλεσης των ανωτέρω εργασιών, δηλαδή η αναγέννηση της υποδομής, είναι εξαιρετικά κρίσιμη, τόσο για τη διατήρηση ικανοποιητικής διαθεσιμότητας στα μέσα της Αεροπορίας Στρατού, όσο και την υγεία του στόλου. Σημειώνεται ότι το 307 ΠΕΒ συνεχίζει να υφίσταται αλλά πλέον έχει μετεγκατασταθεί στις εγκαταστάσεις του 304 ΠΕΒ, στο Βελεστίνο.
Σημαντικές απώλειες
Σύμφωνα με πληροφορίες του DP, στον κατάλογο των οριστικών απωλειών από την καταστροφή του Στεφανοβικείου, πρέπει να συμπεριληφθούν 30 εξοπλισμένα ελικόπτερα αναγνώρισης OH-58D Kiowa που διατηρούνταν στο αεροδρόμιο σε κατάσταση μακροχρόνιας αποθήκευσης και τα οποία κρίθηκαν ολικώς κατεστραμμένα. Το ίδιο δυστυχώς ισχύει και για τρία (κατ’ ελάχιστο) έως έξι (κατά μέγιστο) επιθετικά ελικόπτερα AH-64A+ Apache (από τα συνολικά 19 που διαθέτει το 1ο Τάγμα Επιθετικών Ελικοπτέρων – 1ο ΤΕΕΠ). Και στις δύο περιπτώσεις οι απώλειες είναι οδυνηρές για την Αεροπορία Στρατού.
Σε ό,τι αφορά τα Kiowa χάθηκε περίπου το 40% των 70 ελικοπτέρων που αποκτήθηκε από τα αμερικανικά αποθέματα ως πλεονάζον αμυντικό υλικό (EDA: Excess Defense Article), μία πολύτιμη πηγή ανταλλακτικών και αναπλήρωσης τυχόν απωλειών. Για τα AH-64A+ Apache η αριθμητική μείωση του στόλου θα κυμανθεί από 15,7% (τρία ελικόπτερα) έως 31,57% (έξι ελικόπτερα), αναλόγως του αριθμού των ελικοπτέρων που θα μπορέσουν να αποκατασταθούν (αν και οι εκτιμήσεις κλίνουν προς την απώλεια έξι ελικοπτέρων).
Αν στην αντιμετώπιση της καταιγίδας Daniel δεν είχε καταγραφεί αποτυχία της δομής διοίκησης, τόσο πριν όσο και κατά την εξέλιξη του φαινομένου και αν αλλεπάλληλα κλιμάκια διοίκησης είχαν επιδείξει έστω στοιχειώδη πρωτοβουλία να μετακινήσουν τα ελικόπτερα, οι ανωτέρω απώλειες πιθανώς να είχαν περιοριστεί σημαντικά.
Επιχειρησιακές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες
Ένα άλλο ζήτημα με εξαιρετικά σημαντικές επιχειρησιακές, οικονομικές, λόγω του κόστους αναπλήρωσης, αλλά και περιβαλλοντικές συνέπειες, αποτελεί η παρούσα κατάσταση διαφόρων τύπων αποθεμάτων που διατηρούσε η 1η ΤΑΞΑΣ. Σημειώνεται, ότι όπως κάθε σχηματισμός και μονάδα των ενόπλων δυνάμεων, η 1η ΤΑΞΑΣ προκειμένου να εκτελέσει το καθημερινό εκπαιδευτικό και επιχειρησιακό της έργο και γενικά την αποστολή που της έχει ανατεθεί, διατηρεί αποθέματα:
>Αεροπορικού καυσίμου JP-8 (NATO F-34) για τα ελικόπτερα του σχηματισμού
>Πετρελαίου (NATO F-54) και βενζίνης (NATO F-46 / F-57) για τα οχήματα του σχηματισμού
>Ελαιολιπαντικών ελικοπτέρων
>Ελαιολιπαντικών οχημάτων
>Υδραυλικών ελαίων για τα υδραυλικής λειτουργίας συστήματα των ελικοπτέρων.
Επίσης, ο εξοπλισμός της περιλαμβάνει συσκευές – υλικά που μπορεί να έχουν ως εξαρτήματα τους πηγές ιονίζουσας ή μη ή ραδιενεργούς ακτινοβολίας. Για όλα τα παραπάνω αφού προηγηθεί η λεπτομερής καταμέτρηση και καταγραφή της κατάστασης τους, επιβάλλεται η διενέργεια μετρήσεων στην περιοχή και η λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την άρση τυχόν περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Τέλος, εφόσον από τα πλημμυρικά φαινόμενα της καταιγίδας Daniel επηρεάστηκαν τα αποθέματα (φόρτοι) πυρομαχικών – όπλων των ελικοπτέρων, είναι αυτονόητο ότι η διαδικασία αποκατάστασης τους στα απαιτούμενα επίπεδα, όπως και η αντίστοιχη διαδικασία για τις υποδομές και τις παραγωγικές δυνατότητες του 307 ΠΕΒ, θα είναι επίπονη, χρονοβόρα και σημαντικό κόστους και δυστυχώς θα πρέπει να υλοποιηθεί σε μάλλον ασφυκτικό οικονομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο.
Κλείνοντας, θα σημειώσουμε το αυτονόητο: δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η λόγω της σφοδρότητας της κακοκαιρίας Daniel και των συνοδών πλημμυρικών φαινομένων καταστροφή, σκόπιμη ή μη, των φραγμάτων, κατέστησε την καταστροφή των εγκαταστάσεων του αεροδρομίου Στεφανοβικείου αναπόφευκτη.
Όμως εάν είχε εφαρμοστεί προληπτική εκκένωση (μετακίνηση) μέσων, εξοπλισμού και υλικών, διαδικασία στην οποία εκπαιδεύεται κάθε μονάδα και σχηματισμός, το μέγεθος της καταστροφής θα ήταν μικρότερο. Δυστυχώς όμως, για λόγους που δεν έγιναν μέχρι σήμερα ανακοινωθεί από την κυβέρνηση, καθώς τα πορίσματα της όποιας έρευνας, εφόσον έχει διεξαχθεί, δεν έχουν ανακοινωθεί, παρά την επαρκή, τουλάχιστον τετραήμερη, έγκαιρη προειδοποίηση για τη σφοδρότητα των επερχόμενων καιρικών φαινόμενων, η στρατιωτική δομή διοίκησης υπέστη αιφνιδιασμό και αλλεπάλληλα επίπεδα διοίκησης δεν επέδειξαν πρωτοβουλία ανάληψης δράσης κατά την εξέλιξη του φαινομένου.
Ένα χρόνο μετά, δεν φαίνεται να υφίσταται διάθεση διερεύνησης τόσο αυτών των δυσλειτουργιών όσο και της «παράβασης των κανόνων επιμελούς διαχείρισης» (Άρθρο 390, νόμος 4619/2019) και της συνεπεία αυτής πρόκληση ζημίας στην περιουσία των πολιτών, ώστε αφενός να αποδοθούν ευθύνες όπου και όσο αναλογούν και αφετέρου να θεραπευτούν οι όποιες συστημικές αδυναμίες. Με άλλα λόγια δεν φαινόμαστε διατεθειμένοι να μάθουμε από τα παθήματα μας.
Πηγή:defence-point
