Λίγο πριν τη λήξη της προθεσμίας για την αποχώρηση της κουρδικής πολιτοφυλακής από τη ζώνη 32 χλμ. στα τουρκοσυριακά σύνορα, στο Σότσι συναντώνται σήμερα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Βλαντιμίρ Πούτιν με κεντρικό μενού τις εξελίξεις στη Συρία. Προηγήθηκε η τηλεφωνική επικοινωνία του πρόεδρου της Ρωσίας με τον Γάλλο ομόλογό του Εμμανουέλ Μακρόν. Προηγήθηκε, όμως, και η δήλωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών στο CNBC που άφησε τους πάντες εμβρόντητους.
Ο Μάικ Πομπέο, λοιπόν, αναφερόμενος στη βορειοανατολική Συρία, δήλωσε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι «σε περίπτωση που απαιτείται στρατιωτική δράση, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι πλήρως προετοιμασμένος να αναλάβει αυτή τη δράση», προσθέτοντας ότι προτιμά να χρησιμοποιήσει τη διπλωματία. Η απειλή είναι ξεκάθαρη και εμμέσως πλην σαφώς απευθύνεται στην Τουρκία, η οποία είναι και η πλευρά που δηλώνει πως θα συνεχίσει την εισβολή.
Αν και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών απέφυγε να θέσει το όριο πέρα από το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες θα χρησιμοποιήσουν στρατιωτικά μέσα, είναι σαφές πως το πρωτοφανές αυτό μήνυμα είναι η ύστατη προειδοποίηση του Λευκού Οίκου προς τον Ταγίπ Ερντογάν να μην ξεπεράσει τα όρια που έχουν συμφωνηθεί με την Ουάσιγκτον, όταν θα λήξει η κατάπαυση του πυρός.
Είναι πάντως, η πρώτη φορά που η Αμερική απειλεί, έστω και μ’ αυτόν τον τρόπο μία χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία. Πολύ περισσότερο που ο πρόεδρος Τραμπ είναι αυτός που άναψε το πράσινο φως για την πραγματοποίηση της τουρκικής εισβολής. Απ’ ότι φαίνεται, οι πιέσεις που του ασκούνται στο εσωτερικό του αμερικανικού πολιτικού συστήματος και το αρνητικό κλίμα που επικρατεί στην αμερικανική κοινή γνώμη γι’ αυτό το ζήτημα τον υποχρεώνουν να γίνει αυστηρός.
Δεδομένου του χαρακτήρα του, μάλιστα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να πάει από το ένα άκρο στο άλλο, εάν θεωρήσει ότι ο Τούρκος ομόλογός του έχει παραβιάσει τα όρια. Προφανώς, στην Ουάσιγκτον έχουν πληροφορίες ότι οι Τούρκοι ετοιμάζονται να παραβιάσουν τα όρια και για να τους αποτρέψει ο Μάικ Πομπέο, με εντολή του προέδρου Τραμπ, τους στέλνει το πρωτοφανές αυτό μήνυμα
Την ώρα πάντως που οι αμερικανικές δυνάμεις εγκατέλειπαν όπως-όπως τη βορειοανατολική Συρία, δέχθηκαν καταιγίδα από σάπια λαχανικά και πέτρες από Κούρδους αμάχους που είχαν συγκεντρωθεί στον δρόμο για να τους αποδοκιμάσουν. Οι συγκεντρωμένοι φώναζαν συνθήματα, μέσω των οποίων εξέφραζαν την οργή τους γι’ αυτό που αντιλαμβάνονται ως αμερικανική προδοσία.
Το κλίμα σίγουρα δεν βοηθάει και η χθεσινή δήλωση του προέδρου Τραμπ, ο οποίος, παρά το γεγονός ότι δέχεται σφοδρή κριτική για τη στάση που κράτησε απέναντι στους επί χρόνια συμμάχους των ΗΠΑ, δήλωσε πως «δεν τους υποσχέθηκα ποτέ ότι θα τους προστατεύουμε για το υπόλοιπο της ζωής τους».
Το ότι ο κουρδικός λαός έχει λίγο πολύ αφεθεί στη μοίρα του έχει καταστεί σαφές και από το γεγονός ότι οι μαχητές συνεχίζουν να αποχωρούν υπό τις απειλές του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δηλώνει ο τουρκικός στρατός είναι έτοιμος να ξεκινήσει εκ νέου τις επιχειρήσεις του στην περίπτωση που δεν έχουν αποσυρθεί όλοι οι Κούρδοι μαχητές. Κοινό μυστικό πάντως αποτελεί ότι η Τουρκία μεταφέρει κομάντο υπό δρακόντεια μέτρα στα σύνορα με τη Συρία. Και αυτό για να συμμετάσχουν στις ανιχνευτικές αποστολές επί εδάφους μέσα στις πόλεις που εγκαταλείπουν οι μαχητές του YPG.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε για μια ακόμη φορά ότι αν δεν έχει ολοκληρωθεί η αποχώρηση εντός των 120 ωρών, η επιχείρηση θα συνεχιστεί με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Στο μεταξύ χθες η Τουρκία έστειλε και άλλα τεθωρακισμένα προς ενίσχυση των δυνάμεων που βρίσκονται στη Συρία. Το Σαββατοκύριακο ο Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να συνομίλησε τηλεφωνικά και με τον Μπόρις Τζόνσον για τις εξελίξεις στη Βόρεια Συρία. Παράλληλα, κλείνουν οι τελευταίες λεπτομέρειες της επίσκεψης του Τούρκου προέδρου στο Λονδίνο με σκοπό να έχει συνομιλίες με τον Βρετανό πρωθυπουργό.
Όσο για τις κατηγορίες που του αποδίδουν οι Κούρδοι ότι χρησιμοποίησε χημικά όπλα, ο Ερντογάν το διέψευσε. «Οι διεθνείς συνθήκες μάς δεσμεύουν και δεν έχουμε χημικά όπλα. Πρόκειται για μαύρη προπαγάνδα».
Ποια ανταλλάγματα θα ζητήσει ο Πούτιν από τον Ερντογάν;
Σε αυτό το κλίμα θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Σότσι η συνάντηση Πούτιν-Ερντογάν, που αποτελεί το «κλειδί» για την επόμενη μέρα. Η συνάντηση βέβαια θα έχει νόημα αν έχει ολοκληρωθεί η αποχώρηση και δεν έχουν ξεκινήσει και πάλι oι μάχες εντός της Συρίας.
Αναλυτές πάντως στην Τουρκία είναι άκρως επιφυλακτικοί για το αν το ΥPG και το ΡΥD θα δεχθούν να προχωρήσουν από το Μάνμπιτς στο Κομπάνι και το Καμισλί. Όσο και για το κατά πόσο η Ρωσία θα είναι πρόθυμη να σπαταλήσει δυνάμεις και οικονομικό κόστος για να τους πείσει να το κάνουν.
Στο πλαίσιο αυτό το ερώτημα είναι ποια θα είναι τα ανταλλάγματα που δύναται να ζητήσει ο Πούτιν από τον Ερντογάν στην περίπτωση που θα συμφωνήσουν για μια ζώνη εντελώς απαλλαγμένη από Κούρδους σε όλη την παραμεθόριο. Αυτό δηλαδή που αποτελεί το ζητούμενο για την Άγκυρα.
Σύμφωνα τον σύμβουλο του Πούτιν, Γιούρι Ουσακόφ, η Ρωσία πιστεύει ότι μια μακροχρόνια σταθερότητα στην περιοχή μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αποκατάσταση της ακεραιότητας της Συρίας και πως όλα τα συμφέροντας όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων της Συρίας πρέπει να να ληφθούν υπ όψιν.
